Mga Selta: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
m Inilipat ni Jojit fb ang pahinang Mga Kelta papunta sa Mga Selta: ayon sa gabby's dictionary
No edit summary
Linya 1:
Ang mga '''KeltaSelta''' (Ingles: mga ''Celt'') ay isang malaking pangkat ng mga tribong [[Caucasiano]] sa [[Europa]] na unang lumitaw noong Kaagahan ng [[Panahon ng Bakal]], humigit-kumulang sa 1200 BC sa [[Austria]]. Nagmula sila sa [[kulturang Hallstatt|Hallstatt]] at mga [[kulturang La Tène|La Tène]]. Ang kanilang kultura at mga [[gene|hene]] ay lumaganap sa karamihan ng mga bahagi ng Europa, at sa pagsapit ng panahon ng paglitaw ng mga [[Sinaunang Gresya|Griyego]] at pagdaka ng mga [[Sinaunang Roma|Romano]], ang [[British Isles|Mga Pulong Britaniko]] at mga bahagi ng [[Kanlurang Europa|kanluran]], [[Katimugang Europa|katimugan]], at [[Silangang Europa|silangan]]g Europa ay mga '''KeltikoSeltiko''' (''Celtic'') na - ang pinaka maraming mga tribong KeltikoSeltiko ay dating nasa [[Gaul]]. Ang mga KeltSelta ay nagsasalita ng mga [[wikang Keltiko|wikang Seltiko]]. Sa kasalukuyan, ang mga wikang KeltikoSeltiko na nananatili pa ay ang [[wikang Breton|Breton]], [[Cornish language|Cornes]], [[Welsh language|Welsh]] at ang mga [[wikang Goideliko|Gaeliko]] (Goideliko).
 
Ang lipunan at teknolohiyang KeltikoSeltiko, bagaman hindi kasing masulong ng mga Romano, ay hindi primitibo para sa kapanahunan nito. Namumuhay ang mga KeltaSelta sa isang uri ng pamumuhay na nakabatay sa mga kodigo ng etika at mga kodigo ng karangalan at nakapagpaunlad ng isang kulturang pansarili na puno ng namumukod-tanging mga larawan o pagguhit, mga eskultura, mga alahas, kuwentong-bayan, at mga disenyo at mga teknika sa pagtatayo ng mga gusali. Mayroon din silang kasanayan sa [[blacksmithing|pagpapanday]], pagsasaka at diplomasya.
 
Ang mga mandirigmang KeltikoSeltiko ay magsusuot ng mga pinturang pandigma at tatangkain nilang takutin ang mga kalaban nila sa pamamagitan ng pagsigaw ng mga sigaw na pandigma. Maraming mga tribo ang mayroong iba't ibang mga pamantayan na pangkasuotan para sa labanan, may ilang mga mandirigma na nagsusuot ng mga tanikala at/o mga baluting katad, ang ilan ay nagsusuot ng mga damit lamang at mayroong ilan na nalalamang nakikipaglaban na nakahubo't hubad. Mayroon din silang pansariling uri ng espada na napakatibay at isang kalasag na talagang nakakapananggalang. Nang magsimulang lumaganap ang [[Republikang Romano]], naging marahas sa isa't isa ang [[mga Galo]] at ang mga Romano at nagsasagupaan sa maraming mga pagkakataon; subalit, sa paglaon ay nagapi rin sila ng mga Romano at humantong na nasakop ng mga Romano ang halos lahat ng mga tribong KeltikoSeltiko sa Europa at pinamunuan sila hanggang sa pagbagsak ng [[Imperyong Romano]]. Nag-aaway-away din sa isa't isa ang mga tribong KeltikoSeltiko. Pagkaraang magwagi sa isang labanan, pupugutin ng mga KeltikoSeltiko ang mga [[ulo]] ng kanilang mga kaaway at dadalhin pabalik sa kanilang mga tahanan.<ref>[http://www.bbc.co.uk/schools/primaryhistory/romans/invasion/ ''What was Britain like before the Romans?'']</ref>
 
Noong panahon ng pagbagsak ng Imperyo ng Roma, karamihan sa mga dating lupain ng mga KeltaSelta ay humantong na napamunuan ng mga nandarayuhang mga [[tribong Hermaniko]] at sumanib sa mga lahing Romano-KeltikoSeltiko (mga tao na kapwa mayroong mga ninunong Romano at KeltikoSeltiko) upang sa paglaon ay bumuo ng ilang mga bansang Europeo ng pangkasalukuyang kapanahunan, katulad ng [[Pransiya]]. Ang mga teritoryong itinuturing pa rin bilang KeltikoSeltiko ay ang [[Irlanda]], [[Gales]], [[Iskotlandiya]], [[Pulo ng Tao]], at [[Brittany|Britaniya]] (huwag ikalito sa [[Britanya]]).
 
== Tingnan din ==
*[[Bayang Keltiko|Bayang Seltiko]]
*[[Araling Keltiko|Araling Seltiko]]
*[[Dagat Keltiko|Dagat Seltiko]]
*[[Mga wikang Keltiko|Mga wikang Seltiko]]
 
== Mga sanggunian ==