Hulaysay: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
Glennznl (usapan | ambag)
No edit summary
Linya 1:
Ang '''pagtataya''' ([[wikang Ingles|Ingles]]: ''forecasting'') ay isang proseso ng paggawa ng prediksyon sa hinaharap batay sa [[datos]] ng nakaraan at kasalukuyan at pinakakaraniwan sa pagsusuri ng mga pagtakbo o ''trend''. Maari ang karaniwang halimbawa ay ang pagtatantiya ng ilang baryante ng interes sa ilang hinaharap na petsa. Kapareho ang [[prediksyon]], subalit mas pangkalahatang katawagan. Maaring tumukoy ang parehong katawagan sa pormal na kaparaanang pang-[[estadistika]] na gumagamit ng datos na serye ng oras (''time-series''), transbersales (''cross-sectional'') o longitudinal, o alternatiba sa mas di-gaanong pormal na kaparaanang mapanghusga. Na to less formal judgmental methods. Maaring magkaiba ang paggmit sa pagitan ng mga saklaw ng paglalapat: halimbawa, sa hidrolohiya, nakareserba minsan ang mga katawagang "pagtaya" at "pagatataya" para sa mga tantya ng mga halaga sa ilang partikular na panahon sa hinaharap, habang ang ginagamit ang katawagang "prediksyon" para sa mas pangkalahatang mga tantya, tulad ng ilang beses ng baha na mangyayari sa loob ng isang mahabang panahon.
Ang '''forecasting''' ay ang pagtataya ng kalagayan ng isang bagay sa hinaharap. Ito ay malawakang ginagamit mula sa simpleng pang araw-araw na gawain katulad ng pag estima sa trapiko, hanggang sa mas komplikadong aplikasyon sa mga operasyon ng mga kompanya. Hindi man kapansin-pansin ang ordinaryong paggamit ng forecasting, hindi maikukubli ang malaking parte nito sa paggawa ng simple o mabigat na desisyon na nakakaapekto sa ating pagkilos.
 
Sentral sa pagtataya ang [[panganib]] kawalan ng katiyakan; tinuturing ito sa pangkalahatan bilang mabuting kasanayan upang ipahiwatig ang antas ng kawalan ng katiyakan na ikakabit sa pagtaya. Sa anumang kaso, kailangang naisapanahon ang datos upang maging tumpak ang pagtaya hangga't maaari. Sa ilang mga kaso, ang datos na ginagamit upang hulaan ang baryante ng interes ay ang pagtaya mismo.<ref>{{cite journal|last1=French|first1=Jordan|title=The time traveller's CAPM|journal=Investment Analysts Journal|date=2017|volume=46|issue=2|pages=81–96|doi=10.1080/10293523.2016.1255469|s2cid=157962452}}</ref>
== Teknik sa Forecasting ==
 
== Paraan sa pagtataya ==
Ang forecasting ay gumagamit ng kaalaman mula sa nakaraan upang maintindihan ang hinaharap. Sa iba’t ibang clase ng pinagkukunan ng basehan ng isang forecast, ay mayroong karampatang teknik ng forecasting. Kaugnay dito, ang pagkakaiba-iba rin ng mga pattern na ipinapakita ng lumang datos, ay nakakaapekto rin sa pagbibigay ng depinisyon sa bawat teknik ng forecasting.
 
1. '''Judgmental Forecast''' – Ang teknik na ito ay ang pinakaginagamit na teknik sa ordinaryong pamumuhay. Ito ay hindi gumagamit ng numero bilang datos. Ang pinakabasehan ng teknik na ito ay ang “common sense” o “stocked knowledge”, kaya naman madali at mabilis itong gamitin.
 
2. '''Time Series Forecast''' – Ito ay gumagamit ng nakaraang datos na numero bilang basehan sa hinaharap. Ipinapalagay ng teknik na ito na ang mangyayari sa hinaharap ay katulad ng nangyari sa nakaraan. Ginagamit ang teknik na ito sa pamamagitan ng pag kuha ng mga lumang datos at pag kuha ng pattern na sinusunod nito. Ang nakuhang pattern ay gagamitin sa pag-forecast, sa ilalim ng palagay na ang kalagayan sa hinaharap ay susunod din sa nakuhang pattern.
 
3. '''Associative Forecast''' – Ito ay gumagamit ng pag-aaral ng mga bagay na maaaring makaapekto sa ineestimang kalagayan. Ang basehan ng teknik na ito ay ang mga bagay na napatunayang mayroong epekto sa ineestimang kalagayan. Ang pag-forecast ay ginagawa sa pamamagitan ng pagtukoy sa relasyon ng mga nakakaapektong bagay sa ineestimang kalagayan at pagbuo ng equation ukol dito.
 
Ang forecastingpagtataya ay gumagamit ng kaalaman mula sa nakaraan upang maintindihan ang hinaharap. Sa iba’t ibang claseuri ng pinagkukunan ng basehan ng isang forecastpagtaya, ay mayroong karampatang teknikparaan ng forecastingpagtaya. Kaugnay dito, ang pagkakaiba-iba rin ng mga patternhuwaran na ipinapakita ng lumang datos, ay nakakaapekto rin sa pagbibigay ng depinisyon sa bawat teknikparaan ng forecastingpagtataya.
1. #'''JudgmentalMapanghusgang Forecastpagtataya''' – Ang teknikparaan na ito ay ang pinakaginagamit na teknikparaan sa ordinaryong pamumuhay. Ito ay hindi gumagamit ng numero bilang datos. Ang pinakabasehan ng teknikparaan na ito ay ang “common"sentido sense”komun" o “stocked"naipong knowledge”kaalaman," kaya naman madali at mabilis itong gamitin.
2. #'''TimePagtatayang Seriesbatay Forecastsa serye ng oras o ''time-series''''' – Ito ay gumagamit ng nakaraang datos na numero bilang basehan sa hinaharap. Ipinapalagay ng teknikparaan na ito na ang mangyayari sa hinaharap ay katulad ng nangyari sa nakaraan. Ginagamit ang teknikparaan na ito sa pamamagitan ng pag kuhapagkuha ng mga lumang datos at pag kuhapagkuha ng patternhuwaran na sinusunod nito. Ang nakuhang patternhuwaran ay gagamitin sa pag-forecastpagtaya, sa ilalim ng palagay na ang kalagayan sa hinaharap ay susunod din sa nakuhang patternhuwaran.
3. #'''AssociativePagtatayang Forecastnag-uugnay''' – Ito ay gumagamit ng pag-aaral ng mga bagay na maaaring makaapekto sa ineestimang kalagayan. Ang basehan ng teknikparaan na ito ay ang mga bagay na napatunayang mayroong epekto sa ineestimang kalagayan. Ang pag-forecastpagtaya ay ginagawa sa pamamagitan ng pagtukoy sa relasyon ng mga nakakaapektong bagay sa ineestimang kalagayan at pagbuo ng equationekwasyon ukol dito.
 
==Mga sanggunian==
{{reflist}}
 
[[Kategorya:Prediksiyon]]