Salaping fiat: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
Tagasalinero (usapan | ambag)
Inihalintulad sa enwiki (Hindi pa tapos ang pagsasalinwika).
Kurigo (usapan | ambag)
mNo edit summary
Linya 3:
[[Talaksan:Yuan_dynasty_banknote_with_its_printing_plate_1287.jpg|thumb|Ang papel de-bangko ng [[dinastiyang Yuan]] ay isang medyibal na uri ng perang fiat. ]]
 
Ang '''salaping fiat''' o '''perang fiat''' (mula sa [[Wikang Latin|Latin]]: ''fīat''; "hayaan maging") ay anumang [[pera]] na tinatanggap ng isang [[pamahalaan]] sa pagbabayad ng [[buwis]] o [[utang]], ngunit hindi nakakabitkaakibat sa o suportado ng ginto at iba pang mga mahahalagang bagay (walang [[Gold standard|pamantayang ginto]] ang mga fiat na [[Money systems|sistema ng pera]]). Walang makabuluhang [[Intrinsic value (numismatics)|likas na halaga]] ({{Lang|en|intrinsic value}}) o [[Use value|halaga sa paggamit]] ({{Lang|en|use value}}) ang perang fiat (likas na pakinabang, di-gaya ng katad ng baka o beaver). Nakukuha ang halaga ng perang fiat para sa malawakang paggamit sa merkado at gobyerno; sumasang-ayon lamang ang mga partidong nakikipagpalitan sa relatibong halaga nito sa oras na iyon.<ref>{{Cite journal|last=Goldberg|first=Dror|date=2005|title=Famous Myths of "Fiat Money"|jstor=3839155|journal=Journal of Money, Credit and Banking|volume=37|issue=5|pages=957–967|doi=10.1353/mcb.2005.0052|language=en|trans-title=Mga Sikat na Katha-katha ng "Perang Fiat"}}</ref> Isa itong modernong alternatibo sa [[commodity money|perang kalakal]] at [[representative money|perang representatibo]]. Kumakatawan ang perang representatibo, di-gaya sa fiat, sa pag-angkin sa isang kalakal (na maaaring tubusin sa lalong malawakan o hindi).<ref name=mankiw /><ref name="Walsh 2003">{{cite book|last=Walsh|first=Carl E.|title=Monetary Theory and Policy|publisher=The MIT Press|year=2003|isbn=978-0-262-23231-9|url-access=registration|url=https://archive.org/details/monetarytheorypo0000wals|language=en|trans-title=Teorya at Patakaran ng Pera}}</ref>
 
Unang ginamit ang perang fiat na [[banknote|papel de-bangko]] na inilabas ng pamahalaan noong [[ika-11 dantaon]] sa [[Tsina]].<ref name="Bernholz">{{cite book|author=Peter Bernholz|title=Monetary Regimes and Inflation: History, Economic and Political Relationships|year=2003|publisher=Edward Elgar Publishing|isbn=978-1-84376-155-6|page=53|language=en|trans-title=Mga Rehimeng Pananalapi at Implasyon: Mga Relasyon sa Kasaysayan, Ekonomika, at Politika}}</ref> Nagsimulang mangibabaw ang perang fiat noong [[ika-20 dantaon]]. Mula noong desisyon ni [[Richard Nixon|Pangulong Nixon]] na [[Nixon shock|ipaghiwalay ang dolyar ng Amerika mula sa ginto]] noong 1971, ginagamit ang isang sistema ng pambansang perang fiat sa buong mundo.
 
Ang perang fiat ay maaaring maging: