Salaping kripto: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
Tagasalinero (usapan | ambag)
→‎Pormal na kahulugan: Inihalintulad sa enwiki
Tagasalinero (usapan | ambag)
m Kaunting pagsasaayos sa sanggunian
Tatak: 2017 source edit
Linya 6:
Noong 1983, naglikha ang Amerikanong kriptograpo na si [[David Chaum]] ng isang perang anonimo, kriptograpiko, at [[Electronic money|eletroniko]] na tinatawag na [[ecash]].<ref>{{Cite web|url=http://www.hit.bme.hu/~buttyan/courses/BMEVIHIM219/2009/Chaum.BlindSigForPayment.1982.PDF|title=Archived copy|accessdate=26 Oktubre 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141218034712/http://www.hit.bme.hu/%7Ebuttyan/courses/BMEVIHIM219/2009/Chaum.BlindSigForPayment.1982.PDF|archivedate=18 Disyembre 2014|language=en|trans-title=Kopyang nakaartsibo}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://blog.koehntopp.de/uploads/chaum_fiat_naor_ecash.pdf|title=Archived copy|accessdate=Oktubre 10, 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110903023027/http://blog.koehntopp.de/uploads/chaum_fiat_naor_ecash.pdf|archivedate=Setyembre 3, 2011|language=en|trans-title=Kopyang nakaartsibo}}</ref> Nang maglaon, noong 1995, ipinatupad niya ito sa pamamagitan ng [[Digicash]],<ref>{{Cite web|url=https://www.forbes.com/forbes/1999/1101/6411390a.html|title=Requiem for a Bright Idea|first=Julie|last=Pitta|publisher=|accessdate=Enero 11, 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170830214226/https://www.forbes.com/forbes/1999/1101/6411390a.html|archivedate=Agosto 30, 2017|language=en|trans-title=Rekiyem para sa Magandang Ideya}}</ref> isang maagang anyo ng kriptograpikong at elektronikong pagbabayad na nangangailangan ng {{Lang|en|user software}} upang kumuha ng mga kuwaltang papel mula sa isang bangko at magtalaga ng mga tiyak na {{Lang|en|encrypted key}} bago ito maipadala sa isang tatanggap. Pinahintulutan nito ang salaping dihital na maging imposibleng hanapin ng bangkong naglabas, pamahalaan, o anumang ikatlong partido.
 
Noong 1996, naglathala ang [[National Security Agency|Pambansang Ahensya ng Seguridad]] (NSA) ng isang papel na pinamagatang ''Paano Gumawa ng Salapi: Ang Kriptograpiya ng Anonimong Perang Elektroniko'', na naglalarawan ng sistema ng salaping kripto na unang inilathala sa isang listahan ng koreo ng MIT<ref>{{Cite web|url=http://groups.csail.mit.edu/mac/classes/6.805/articles/money/nsamint/nsamint.htm|title=How To Make A Mint: The Cryptography of Anonymous Electronic Cash|accessdate=11 Enero 2018|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171026230354/http://groups.csail.mit.edu/mac/classes/6.805/articles/money/nsamint/nsamint.htm|archivedate=26 Oktubre 2017}}</ref> at susunod noong 1997 sa ''The American Law Review'' (Tomo 46, Isyu 4).<ref>{{Cite journal|url=http://digitalcommons.wcl.american.edu/aulr/vol46/iss4/6/|title=How to Make a Mint: The Cryptography of Anonymous Electronic Cash|accessdate=Enero 11, 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180112043050/http://digitalcommons.wcl.american.edu/aulr/vol46/iss4/6/|archivedate=Enero 12, 2018|language=en|trans-title=Paano Gumawa ng Salapi: Ang Kriptograpiya ng Anonimong Perang Elektroniko}}</ref>
 
Noong 1998, naglathala si [[Wei Dai]] ng isang paglalarawan ng "b-money", na dinedeskribo bilang isang anoniminong, ipinamamahaging sistema ng elektronikong pera.<ref>{{Cite web|title=B-Money|url=http://www.weidai.com/bmoney.txt|author=Wei Dai|year=1998|archiveurl=https://www.webcitation.org/62ArKBIqT?url=http://www.weidai.com/bmoney.txt|archivedate=Oktubre 4, 2011|language=en}}</ref> Di-nagtagal pagkatapos nito, inilarawan ni [[Nick Szabo]] ang [[bit gold]].<ref>{{Cite web|url=http://spectrum.ieee.org/computing/software/bitcoin-the-cryptoanarchists-answer-to-cash/0|title=Bitcoin: The Cryptoanarchists' Answer to Cash|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120604063739/http://spectrum.ieee.org/computing/software/bitcoin-the-cryptoanarchists-answer-to-cash/0|archivedate=Hunyo 4, 2012|trans-title=Bitcoin: Ang Sagot ng mga Kriptoanarkista sa Pera}}</ref> Tulad ng [[bitcoin]] at iba pang mga salaping kripto na sumunod dito, inilarawan ang bit gold (na hindi dapat ipagkamali sa palitan batay sa ginto, [[BitGold]]) bilang isang elektronikong sistema ng pera na nangangailangan ng mga gumagamit na magkumpleto ng punsiyong [[proof of work|patunay ng trabaho]] ({{Lang|en|proof of work}}) kung saan pinagsama at inilathala ang mga solusyon sa kriptograpikong paraan.
Linya 51:
Gumagamit ang mga salaping kripto ng iba't ibang mga pamamaraang pantatak ng oras upang "patunayan" ang katotohanan ng mga transaksiyon na idinagdag sa blockchain ledyer nang hindi nangangailangan ng isang pinagkakatiwalaang ikatlong partido.
 
Ang unang imbensyon ng pagtatatak ng oras ay ang [[proof-of-work]] na pamamaraan. Batay sa SHA-256 at [[scrypt]] ang pinakamalawak na ginamit na proof-of-work scheme.<ref name="ars1">[https://arstechnica.com/business/2013/05/wary-of-bitcoin-a-guide-to-some-other-cryptocurrencies/ Wary of Bitcoin? A guide to some other cryptocurrencies] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140116040533/http://arstechnica.com/business/2013/05/wary-of-bitcoin-a-guide-to-some-other-cryptocurrencies/|date=16 January 2014}}, ars technica, 26 May 2013</ref>
 
Kinabibilangan sa iba pang mga algoritmong pang-hash na ginagamit para sa proof-of-work ang [[CryptoNote#Egalitarian proof of work|CryptoNight]], [[BLAKE (hash function)|Blake]], [[SHA-3]], at [[Dash (cryptocurrency)#X11|X11]].