Salaping kripto: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
Tagasalinero (usapan | ambag)
m Kaunting pagsasaayos sa sanggunian
Tatak: 2017 source edit
Tagasalinero (usapan | ambag)
→‎Arkitektura: Inihalintulad sa enwiki (Hindi pa tapos ang pagsasalinwika).
Linya 37:
 
== Arkitektura ==
NililikhaAng desentralisadong salaping kripto ay nililikha nang sama-samangsama ng buong sistema ng salaping kripto ang desentralisadong salaping kripto, sa isang reytbilis na tinukoytinutukoy noong nilikhainilikha ang sistema atna kilala ng publiko. Sa sentralisadong pagbabangko at sistemang pang-ekonomya tulad ng [[Federal Reserve System|Sistema ng Reserbang Pederal]], may hawak ang mga lupon ng korporasyon o mga gobyerno sa panustos ng pera sa pamamagitan ng pag-imprentaiimprenta na mga yunit ng [[Fiat money|perangsalaping fiat]] o pagdemandapag-uutos nang pagdaragdag sa mga ledyersledyer pang-digitalsa bankingdihital na pagbabangko. Para naman sa desentralisadong salaping kripto, hindi makagagawa ng mga bagong yunit ang mga kumpanya o pamahalaan, at sa ngayon ay hindi pa nagbibigay ng suporta para sa iba pang mga ibang kumpanya, bangko, o korporasyonkorporatibong entidad na nagtataglaynaghahawak ng halagamga ng pag-aariasset na nasusukat dito. Nilikha angAng pinagbabatayang teknikal na sistema kung saan nakabase saang mga desentralisadong cryptocurrenciessalaping kripto ay inilikha ng grupopangkat o indibidwalindibiduwal na kilala bilang si [[Satoshi Nakamoto]].<ref name="te20151031">{{Cite journal|authordate=EconomistOktubre Staff|date=31 October, 2015|title=Blockchains: The great chain of being sure about things|journal=[[The Economist]]|url=https://www.economist.com/news/briefing/21677228-technology-behind-bitcoin-lets-people-who-do-not-know-or-trust-each-other-build-dependable|accessurl-datestatus=18 Hunyo 2016live|deadurljournal=no[[The Economist]]|archiveurlarchive-url=https://web.archive.org/web/20160703000844/http://www.economist.com/news/briefing/21677228-technology-behind-bitcoin-lets-people-who-do-not-know-or-trust-each-other-build-dependable|archivedatearchive-date=Hulyo 3, Hulyo2016|access-date=Hunyo 18, 2016|trans-title=Ang mga blockchain: Ang dakilang tanikala ng pagiging sigurado sa mga bagay}}</ref>
 
MagmulaMula noong Mayo 2018, umiiral ang mahigit sa 1,800 naespesipikasyon ng mga salaping kripto specifications.<ref name="FT05142018">{{Cite news|authorlast=Badkar|first=Mamta|date=Mayo 14, 2018|title=Fed's Bullard: Cryptocurrencies creating 'non-uniform' currency in US|work=Financial Times|url=https://www.ft.com/content/29dcb760-5787-11e8-b8b2-d6ceb45fa9d0|accessdateurl-status=live|access-date=Mayo 14, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180515183618/https://www.ft.com/content/29dcb760-5787-11e8-b8b2-d6ceb45fa9d0|archive-date=Mayo 15, 2018|publisherlanguage=Financialen|trans-title=Mapanupil Timesng Fed: Mga salaping kripto, naglilikha ng mga 'di-unipormeng' salapi sa Amerika}}</ref> Sa loob ng isang sistema ng salaping kripto, ang kaligtasan, integridad, at balanse ng mga [[Ledger|ledyer]] ay pinananatilinapapanatili ng isang komunidad ng mga pare-parehong hindi di-mapagkakatiwalaang mga partido na tinatawag na mga [[Miners|minero]]: na gumagamit ng kani-kanilang mga kompyuter upang matulungantumulong angsa pagpapatibaypagpapatunay at pagtatatak ng -oras ({{Lang|en|timestamp}}) ng mga transaksiyon, at idinaragdag ang mga ito sa ledyer alinsunod sa isang natatanging pamamaraanparaan ng pagtatatak ng -oras.<ref name="primer">{{Cite web |last=Jerry Brito and Andrea Castillo |year=2013 |title=Bitcoin: A Primer for Policymakers |url=http://mercatus.org/sites/default/files/Brito_BitcoinPrimer.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20130921060724/http://mercatus.org/sites/default/files/Brito_BitcoinPrimer.pdf |archive-date=21 September 2013 |access-date=22 October 2013 |website=Mercatus Center |publisher=George Mason University}}</ref>
 
Idinisenyo ang karamihan sang mga salaping kripto upangsa paraan na unti-unting bawasanmabawasan ang produksyonproduksiyon ng pera nasalaping iyon sa pagtatakda ng hangganan sa kabuuang halaga ng perangsalaping iyon na ipapalaganap kailanman. <ref>"[http://www.americanbanker.com/bankthink/how-cryptocurrencies-could-upend-banks-monetary-role-1057597-1.html?zkPrintable=1&nopagination=1 How Cryptocurrencies Could Upend Banks' Monetary Role]" [Kung Paano Itataob ng mga Salaping Kritpo ang Papel ng mga Bangko sa Pera] (sa wikang Ingles). {{Webarchivewebarchive|url=https://web.archive.org/web/20130927084451/http://www.americanbanker.com/bankthink/how-cryptocurrencies-could-upend-banks-monetary-role-1057597-1.html?zkPrintable=1&nopagination=1|date=09-27-2013}}, ''American Banker''. 26 MayoMay 2013</ref> Kung ikukumparaKumpara sa mga pangkaraniwangkaraniwang perasalapi na hawakhinahawak ng mga pinansiyalinstitusyong na institusyonpinansyal o itinatago bilang [[{{Lang|en|cash]] on hand}}, posible namaaaring maging mas mahirap [[Search and seizure|agawinkumpiskahin]] ang mgasalaping cryptocurrencieskripto ng pagpapatupadmga tagapagpatupad ng batas.<ref name="crypto currency" /> Nagmumulla ang kahirapan na ito sa pagdaragdag ng mga kriptograpikong teknolohiya.
 
=== Blockchain ===
{{Main|Blockchain}}Ibinibigay ng isang [[blockchain]] ang katotohanan ng bawat kuwalta ng salaping kripto. Ang blockchain ay isang patuloy na lumalagong listahan ng mga [[Record (computer science)|talaan]] na tinatawag na mga ''bloke'' na konektado at pinoprotekta gamit ang [[kriptograpiya]].<ref name="te20151031" /> Ang bawat bloke ay kadalasang naglalaman ng [[Cryptographic hash function|hash]] pointer bilang isang koneksyon sa isang nakaraang block,<ref name="cryptocurrencytech" /> isang [[Trusted timestamping|tatak-oras]] o timestamp at datos ng transaksiyon.<ref name="IPblockchain">{{Cite web|title=Blockchain|url=http://www.investopedia.com/terms/b/blockchain.asp|accessdate=19 Marso 2016|quote=Based on the Bitcoin protocol, the blockchain database is shared by all nodes participating in a system.|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160323045814/http://www.investopedia.com/terms/b/blockchain.asp|archivedate=23 Marso 2016}}</ref> Sa pamamagitan ng disenyo, bukal na lumalaban ang mga blockchain sa pagbabago ng mga datos. Ito ay "isang lantad, [[Distributed ledger|ipinamamahaging ledyer]] na maaaring magtala ng mga transaksiyon sa pagitan ng dalawang partido nang mahusay at sa isang mapapatunayang at palagiang paraan".<ref name="hbr201701">{{Cite news|url=https://hbr.org/2017/01/the-truth-about-blockchain|title=The Truth About Blockchain|accessdate=17 Enero 2017|quote=The technology at the heart of bitcoin and other virtual currencies, blockchain is an open, distributed ledger that can record transactions between two parties efficiently and in a verifiable and permanent way.|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170118052537/https://hbr.org/2017/01/the-truth-about-blockchain|archivedate=18 Enero 2017}}</ref> Para gamitin bilang isang ibinahaging ledyer, ang isang blockchain ay karaniwang pinamamahalaan ng isang [[peer-to-peer]] network na sama-sama na sumusunod sa isang protokol para sa pagpapatunay ng mga bagong bloke. Sa sandaling naitala, hindi maaaring mabago nang pabalik ang datos sa anumang naibigay na bloke nang hindi binabago ang lahat ng mga susunod na bloke, na nangangailangan ng sabwatan ng karamihan ng network.
 
Ang mga blockchain ay [[Secure by design|dinisenyong protektado]] at ay halimbawa ng ipinamahaging sistema ng pagkukuwenta na may [[Byzantine fault tolerance|toleransiya sa Byzantine fault]]. Nakamit sa gayon ang [[Desentralisasyon|desentralisyadong]] pinagkasunduan sa pamamagitan ng blockchain.<ref name="decapp">{{cite book|title=Decentralized Applications: Harnessing Bitcoin's Blockchain Technology|last=Raval|first=Siraj|year=2016|publisher=O'Reilly Media, Inc.|oclc=968277125|isbn=978-1-4919-2452-5|chapter=What Is a Decentralized Application?|chapter-url={{google books|fvywDAAAQBAJ|page=1|plainurl=yes}}|pages=[{{google books|fvywDAAAQBAJ|page=1|plainurl=yes}} 1]–[{{google books|fvywDAAAQBAJ|page=2|plainurl=yes}} 2]|url={{google books|fvywDAAAQBAJ|plainurl=yes}}|accessdate=6 Nobyembre 2016|via=Google Books}}</ref> Nilulutas ng mga blockchain ang problema sa [[dobleng-paggastos]] na walang kailangan na pinagkakatiwalaan na awtoridad o sentral na server, kung ipapalagay na walang [[51% attack]] (na gumana laban sa iilang mga salaping kripto).