Tulin: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
Oav2010 (usapan | ambag)
mNo edit summary
Oav2010 (usapan | ambag)
mNo edit summary
Linya 1:
{{Confuse|Bilis}}
 
Ang '''tulin''' ({{Lang-en|velocity}}) o '''belosidad''' (mula sa {{Lang-es|velocidad}}) ay tumutukoy sa dalawang katangian ng isang bagay ayon sa kanyang paggalaw: una,o pagkilos mula sa kanyang posisyon: (1) bilis ng pagbabago ng [[Distansiya|distansya]] sa pagitan ng orihinal nitong posisyon at bagong posisyon; pangalawa, sa(2) direksyon kung saan siya pupunta.
 
Walang tulin ang isang bagay sa loob ng isang panahon kung hindi nagbabagonagbago ang kanyang posisyon,pwesto. naPero maaaringhindi mangyariibig kungsabihin itonito na ang naturang bagay ay umalishindi dapat gumalaw. Maaari siyang gumalaw at umalis sa kanyang pwesto- ang kinakailangan lamang ay dapat siyang bumalik sa orihinaldati nitongniyang posisyon,pwesto oupang kayamaituring hindisiyang itowalang tulin sa loob ng panahon na kumilosiyon.
 
Kapag hindi nagbago ang posisyon ng isang bagay, wala itong direksyon. Gayun din ang kabaligtaran-- kapag walang direksyon ang tulin ng isang bagay, ibig sabihin nito ay hindi nagbago ang kanyang posisyon.
Sinusukat ang distansya mula sa isang [[sinasangguning punto]] (''frame of reference'').
 
SinusukatSa usaping ito, ang distansya ay sinusukat mula sa isang [[sinasangguning punto]] (''frame of reference'').
 
Ang tulin ay isang halimbawa ng ''[[vector]]''. Bawa’t vector ay may dalawang katangian-- halaga at direksyon. Ang halaga ng tulin ay ang kanyang bilis, at ang kanyang direksyon ay kung saang gawi siya papunta.
Line 15 ⟶ 17:
Tinutukoy ng arangkada (mula sa Kastila: ''arrancada'') ang pagbabago ng tulin, maging ito man ay pagbabago ng bilis, o pagbabago ng direksyon. Hindi umaarangkada ang isang bagay kung hindi nagbabago ang tulin nito.
 
Halimbawa: Si Coco Martin, artistang Filipino na kilala sa kanyang koleksyon ng mga kotse, ay nagda-drive ng kanyang magarang kotse sa NLEX papuntang Bulacan. Patuloy na tumatakbo ito sa bilis na 70 km/h. Sa puntong ito, sinasabing tumatakbo ang kanyang kotse na hindi umaarangkada.
Halimbawa, ang isang kotse na patuloy na tumatakbo ng 20 km/h sa isang direksyon ay sinasabing tumatakbo na hindi umaarangkada. Kung ang naturang kotse ay nagsimulang bumilis at tumakbo ng 30 km/h pagkatapos ng isang oras, sinasabing umarangkada ang kotse ng 10 km/h/h. Kung ang naturang kotse ay tumakbo ng paikot-ikot habang nananatili ang bilis sa 30km/h, sinasabi pa ring umaarangkada ito dahil sa patuloy na nagbabago ang direksyon ng kanyang pagtakbo, na paikot-ikot at hindi diretso.
 
Pero naisipian ni Coco na tutuloy na lang siya sa Pangasinan para bisitahin ang kanyang kaibigan at hindi na dadaan sa Bulacan. Nagsimula siyang bumilis at pagkatapos ng isang oras, tumatakbo na siya ng 80 km/h. Sinasabing umarangkada ang kotse niya ng 10 km/h/h. Mapapansin ang extrang "h" sa arangkada, na ang ibig sabihin ay nadagdagan ng 10km/h ang bilis ng kanyang kotse sa loob ng isang oras.
 
Pero naku, umuulan at madulas ang kalsada. Dumulas ang kanyang kotse at nagpaikot-ikot sa malawak na daan habang tumatakbo pa rin ng 80 km/h. Mapapansin na hindi nagbago ang kanyang bilis. Ibig sabihin ba nito na walang tulin ang kotse ni Coco? Matatandaan na ang arangkada ay tumutukoy sa pagbabago ng bilis, o kaya pagbabago ng direksyon. Samakatuwid, may tulin pa rin ang kotse ni Coco sapagkat pabago-bago ang kanyang direksyon- paikot at hindi diretso. (Ingat ka, Coco, sa pagda-drive.)
 
{{Stub|Pisika}}