Alemanya: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
Tatak: Reverted Pagbabagong biswal |
Kinansela ang pagbabagong 1868256 ni 49.145.74.217 (Usapan) Tatak: Undo |
||
Linya 1:
{{Infobox country
|native_name = <span style="line-height:1.33em;">{{lang|de|Bundesrepublik Deutschland}}</span>
|conventional_long_name = <span style="line-height:1.33em;">Republikang Pederal ng Alemanya</span>
|common_name = Alemanya
|national_anthem = <br />
Ikatlong talata ng {{lang|de|[[Deutschlandlied]]}} <br /> (Awit ng Alemanya)<br /><small>tinatawag ring {{lang|de|Einigkeit und Recht und Freiheit}}<br /> (Pagkakaisa at Katarungan at Kalayaan) </small><br />[[File:National anthem of Germany - U.S. Army 1st Armored Division Band.ogg|center]]
|image_flag = Flag of Germany.svg
|image_coat = Coat of arms of Germany.svg
|image_map = EU location GER.png
|map_caption = {{map_caption |region=[[Europe]] |subregion=the [[Nagkakaisang Europeo]] |legend=European location legend en.png}}
|demonym = Aleman
|capital = [[Berlin]] <br /><small>(Siya na ring pinakamalaking lungsod)</small>
|largest_city =
|official_languages = [[Wikang Aleman|Aleman]]<sup>1</sup>
|government_type = Pederal na republikang parlamentaryo
|leader_title1 = [[Pangulo ng Alemanya|Pangulo]]
|leader_name1 = {{#statements:P35}}
|leader_title2 = [[Kansilyer ng Alemanya|Kansilyer]]
|leader_name2 = {{#statements:P6}}
|leader_title3 = [[Pangulo ng Bundestag]]
|leader_name3 = {{#statements:P1308|from=Q56024}}
|leader_title4 = [[Pangulo ng Bundesrat]]
|leader_name4 = {{#statements:P1308|from=Q363637}}
|leader_title5 = [[Federal Constitutional Court of Germany#Presidents of the court|{{nowrap|Pangulo ng Federal}} Constitutional Court]]
|leader_name5 = {{nowrap|[[Andreas Voßkuhle]]}}
|legislature = {{clear}}
|upper_house = [[Bundesrat of Germany|Bundesrat]]
|lower_house = [[Bundestag]]
|sovereignty_type = [[Imperyong Aleman|Pagkabuo]]
|established_event1 = [[Silangang Francia]]
|established_date1 = 843
|established_event2 = [[Banal na Imperyong Romano]]
|established_date2 = 962
|established_event3 = [[Kumpederasyong Aleman]]
|established_date3 = 8 Hunyo 1815
|established_event4 = [[Imperyong Aleman]]
|established_date4 = 18 Enero 1871
|established_event5 = [[Kasaysayan ng Alemanya|Republikang pederal]]
|established_date5 = 23 Mayo 1949
|established_event6 = [[Muling pagkakaisa ng Alemanya|Muling pagkakaisa]]
|established_date6 = 3 Oktubre 1990
| established_event7 = Sumapi sa [[Unyong Europeo]]
| established_date7 = 25 Marso 1957
|area_km2 = 357,021
|area_sq_mi = 137,858 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|area_rank = ika-63
|percent_water = 2.416
|population_estimate = 82,175,700<ref>{{cite web|url=https://www.destatis.de/DE/PresseService/Presse/Pressemitteilungen/2016/08/PD16_295_12411pdf.pdf;jsessionid=996EC2DF0A8D510CF89FDCBC74DBAE9F.cae2?__blob=publicationFile|title=Population at 82.2 million at the end of 2015 – population increase due to high immigration|date=26 August 2016|work=destatis.de}}</ref>
|population_estimate_year = 2015
|population_estimate_rank = ika-16
|population_density_km2 = 227
|population_density_sq_mi = 583 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|population_density_rank = ika-59
|GDP_PPP_year = 2015
|GDP_PPP = $3.842 trilyon<ref name=IMF>{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2015/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=38&pr.y=3&sy=2014&ey=2020&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=134&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a= |title=Germany |publisher=International Monetary Fund |date=October 2015 |accessdate=6 August 2016}}</ref>
|GDP_PPP_rank = ika-5
|GDP_PPP_per_capita = $47,033<ref name=IMF/>
|GDP_PPP_per_capita_rank = ika-20
|GDP_nominal = $3.371 trillion<ref name=IMF/>
|GDP_nominal_rank = ika-4
|GDP_nominal_per_capita_rank = ika-20
|GDP_nominal_year = 2015
|GDP_nominal_per_capita = $41,267<ref name=IMF/>
|Gini_year = 2014
|Gini_change = increase<!--increase/decrease/steady-->
|Gini = 30.7 <!--number only-->
| Gini_ref = <ref name=eurogini>{{cite web|title=Gini coefficient of equivalised disposable income (source: SILC)|url=http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=ilc_di12|publisher=Eurostat Data Explorer|accessdate=13 August 2013}}</ref>
|Gini_rank =
|HDI_year = 2014<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year-->
|HDI_change = increase<!--increase/decrease/steady-->
|HDI = 0.916 <!--number only-->
|HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr_2015_statistical_annex.pdf |title=2015 Human Development Report |date=2015 |accessdate=14 Disyembre 2015 |publisher=United Nations Development Programme }}</ref>
|HDI_rank = ika-6
|currency = [[:en:Euro|Euro]] ([[:en:Euro sign|€]])
|currency_code = EUR
|time_zone = CET
|utc_offset = +1
|time_zone_DST = CEST
|utc_offset_DST = +2
|drives_on = kanan
|cctld = [[.de]] and [[.eu]]
|calling_code = [[:en:Area codes in Germany|49]]
}}
Ang '''Alemánya'''<ref name=UPDF>{{cite-UPDF|Alemanya, ''Deutschland''}}</ref> ([[Wikang Aleman|Aleman]]: ''Bundesrepublik Deutschland'', pinakamalapit na bigkas [bun·des·re·pu·blík dóy<u>ch</u>·land]) ay isang bansa sa gitnang [[Europa]] na kasáma sa [[Unyong Europeo]] (EU). Ito ay pinaliligiran ng [[Hilagang Dagat]], [[Dinamarka]] at ng [[Dagat Baltiko]] sa hilaga; ng [[Polonya]] at [[Tsekya]] sa silangan; [[Austria]] at [[Switzerland]] sa timog, at ng [[Pransiya]], [[Luxembourg]], [[Belhika]], at [[Netherlands]] sa kanluran. Ang teritoryo ng Alemanya ay sumasaklaw sa 375,201 kilometro kuwadradong lupain na may pabago-bagong [[klima]]. Ang bansa ay mayroong higit 82 milyong mamamayan at natatangi at unang bansang may pinakamataong kasapi ng [[Unyong Europeo]]. Pagkatapos ng [[Estados Unidos]], ang Alemanya ay ang pangalawang pinakasikat na destinasyon paglipat sa mundo.<ref>{{cite web|title=Germany Top Migration Land After U.S. in New OECD Ranking|url=http://www.bloomberg.com/news/2014-05-20/immigration-boom-propels-germany-past-u-k-in-new-oecd-ranking.html|publisher=Bloomberg|date=20 Mayo 2014|accessdate=29 August 2014}}</ref>
Sa kabuuan ng kaniyang kasaysayan, ang Alemanya ay naging bahagi ng iba't ibang estado. Isang maliit na lugar na kung tawagin ay [[Germania]] ([[wikang Latin]]) ang tinirahan ng mga taong Hermaniko noong mga 100 AD.
Ito ay nabuo lámang bílang estado mula 1871 hanggang 1945 (74 taon), at muli na namang nahati pagkatapos ng [[Ikalawang Digmaang Pandaigdig]] sa dalawa: [[Republikang Pederal ng Alemanya]] na nakilala bílang ''Kanlurang Alemanya'' at [[Demokratikong Republika ng Alemanya]] na nakilala naman bilang ''Silangang Alemanya''. Noong 3 Oktubre 1990, bumagsak ang Silangang Alemanya sa Kanlurang Alemanya at muling nabuo ang bansa. Ang [[Berlin]] ang kabisera at ang pinakaimportanteng lungsod.
== Kasaysayan ==
Ang bansa ng Alemanya ay masagana sa kasaysayan na nagmula noong 100 BC. Maliit lámang ang kaalaman sa dáting Alemanya ngunit alam na ang mga tribong Hermaniko ay madalas naglaban sa [[Imperyo ng Roma]].
Nang ika-9 siglo ay kumalat ang [[Kristyanismo]] sa bansa. Dito din pinanganak si [[Martin Luther]], isang monghe na naghimagsik sa batas ng [[Simbahan]] at nagsimula ng bagong relihiyon na ang [[Protestanismo]]. Ito ang naging mitsa ng Panahon ng Repormasyon.
Nang ika-19 siglo naman ay dumating ang sikát na kaharian ng [[Prusya]] at sa pamumuno ni [[Otto von Bismarck]] at nakita ang tagumpay sa mga digmaan laban sa [[Dinamarka]] at [[Austria]]. Sa mga hulíng taon ng siglo natatag ang impyero ng Alemanya pagkatapos sa pagpapanalo sa digmaan laban sa [[Pranses]].
Nang ika-20 siglo naman ang karanasan ng bayan ng [[Unang Digmaang Pandaigdig]] at ang [[Ikalawang Digmaang Pandaigdig]].
Pagkatapos ng [[Ikalawang Digmaang Pandaigdig]], nahati ang bansa sa silangan at kanluran. Ang [[Dingding ng Berlin]] ang naghati sa gitna ng kabisera at naging simbolo ng [[Digmaang Malamig]].
Nang 1989, pinatumba ang Dingding ng Berlin at nagkasama ulit ang kanluran at silangan. Sa kasulukuyan, ang ekonomiya ng Alemanya ay isa sa mga pinakamahusay sa mundo.
== Pagkakahati ==
Labing-anim na [[estado]] (''Bundesländer'') ang bumubuo sa Alemanya at ang kani-kaniyang kabisera:<ref>[[:es:Organización territorial de Alemania]]</ref>
| |||