Wikang Hapones: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
No edit summary Tatak: Binago sa mobile Pagbabago sa web gamit mobile |
No edit summary Tatak: Binago sa mobile Pagbabago sa web gamit mobile |
||
Linya 34:
Isang wikang pinapanlapian (Ingles: ''agglutinative language'') ang wikang Hapón. May tiyak na "bigat" ang bawat pantig nitong kilala bilang ''mora'', may simpleng ponotaktika (''phonotactics''), mga purong patinig, may pagpapahaba sa katinig at patinig, at isang mahalagang sistema ng diin sa katinisan (''pitch accent''). Sa mga pangungusap, madalas nauuna ang gumagawa ng kilos na sinundan ng tumatanggap ng kilos bago ang [[pandiwa]] (''SOV'', o ''subject-object-verb''). Minamarkahan ng mga pananda (''markers'') at pang-ugnay (''connectors'') ang gamit sa balarila ng mga salita. Nauuna ang paksa (''topic'') sa isang pangungusap nito kaysa sa komento (''comment''). Ginagamit naman ang mga pandulong pangatnig (''sentence-final particles'') para magbigay ng emosyon o diin sa sinasabi, o di kaya'y para magtanong. Walang kasarian ang mga [[pangngalan]] ni bilang, at wala itong mga [[artikulo]]. Pinapanlapian ang wikang Hapón, madalas para sa boses (''voice'') at sa aspekto (''aspect'')—imbis sa oras (''tense'')—at hindi sa kung sino ang nagsasalita (''person''). Pinapanlapian din ang mga kahalintulad ng [[pang-uri]] sa wikang Hapón. May komplikadong sistema ng kagalangan (kilala sa Ingles bilang ''honorifics'') kung saan nagbabago ang mga pandiwa at maging mga salitang ginagamit at ang ayos ng pangungusap base sa katayuan ng nagsasalita sa kinakausap niya.
Walang malinaw na relasyon ang wikang Hapón sa wikang [[Tsino]],<ref name=":0">{{cite book|title=Handbook to Life in Medieval and Early Modern Japan|first=William E.|last=Deal|publisher=Infobase Publishing|year=2005|isbn=978-0-8160-7485-3|page=242|quote=Japanese has no genetic affiliation with Chinese, but neither does it have any clear affiliation with any other language. (''Walang relasyong henetika ang [wikang] Hapón sa Tsino, at wala rin itong kahit anong malinaw na relasyon sa ibang mga wika.'')|url=https://books.google.com/books?id=OKr3XPabVQIC&pg=PA242|language=en|trans-title=''Handbook'' sa Buhay sa Gitna at Maagang Modernong Hapón}}</ref> subalit malimit itong gumagamit ng mga karakter sa sulat-Tsino, kilala sa tawag na ''kanji'' (漢字), sa pagsusulat. May malaking bahagi ng bokubularyo ang hiniram sa wikang Tsino. Maliban dito, may dalawa pang sistema ng pagsulat ang ginagamit: ang makurbang sulat-''hiragana'' (ひらがな o 平仮名) at ang matulis na sulat-''katakana'' (カタカナ o 片仮名). Limitado lamang ang paggamit ng sulat-Latin, ang ''rōmaji''. Ginagamit parehas ng wikang Hapón ang sistema ng pagbilang ng Arabo (1, 2, 3, ...) at Tsino (一, 二, 三, ...).
Malimit ang sulat-''hiragana'' gamitin para sa mga gramatikang partikulo at mga katapusan ng mga salita. Ang sulat-''katakana'' ay malimit gamitin naman para sa mga hiniram ng mga salitang galing sa ibang wikang di Intsik, sa mga pangalan ng hayop at halaman, at sa mga onomatopeia.
| |||