|
Ang inhinyerainhenyera ay aspekto nang buhay mula pa noong unang umiral ang mga tao. Ang pinakamaagang pag-gamit ng inhinyeriyanginhenyeriyang sibil ay maaaring naganap sa gitna ng mga taong 4000 at 2000 BC sa [[Sinaunang Ehipto]] at [[Mesopotamia]] (sa ngayon ay kinikilalang ''Iraq'') noong sinimulang iwanan ng mga tao ang kanilang malagalag na paraan nang pamumuhay, dito nagbunga ang pangangailangan ng pag-gawa ng mga silungan. Sa panahong ito, ang transportasyon ay mas nabigyan ng halaga at dahit dito nabuo ang ideya ng gulong at ang paglayag.
Sa ikalabing-walong siglo, ang terminong ''civil engineering'' (o sa Tagalog, inhinyeriyanginhenyeriyang sibil) ay inilikha upang masama-sama ang lahat ng aspetong pangsibilyan at makita ang pagkakaiba nito sa inhinyeriyanginhenyeriyang pangmilitar''.'' Ang unang-unang nagpahayag sa sarili bilang isang inhinyeronginhenyerong sibil ay si John Smeaton, ang nagtayo ng Eddystone Lighthouse. Sa 1771, si Smeaton at ang ilan sa kanyang mga kasamang inhinyeronginhenyerong sibil ay bumuo ng ''Smeatonian Society of Civil Engineers,'' isang grupong binuo ng mga lider ng kanilang propesyon na nagkaroon ng mga impormal na mga pagkikita. Bagama’t may ebidensya na may mga teknikal na miting na naganap, mas kinikilala parin ito para sa pakikipagkapwang aspeto nito.
Ang '''inhinyeriyanginhenyeriyang sibil''' o '''inhinyeriyanginhenyeriyang pambayan''' ay isang disiplina ng [[inhinyerong propesyunal|inhinyeriyang prupesyunal]] na humaharap sa pagdidisenyo, pagbubuo, at pagpapanatili ng pisikal at likas na itinatatag na kapaligiran, kabilang ang mga pagawain katulad ng mga kalsada, mga tulay, mga [[kanal]], mga prinsa, at mga gusali.<ref>The American Heritage Dictionary of the English Language, Fourth Edition. Houghton Mifflin Company, 2004. [http://dictionary.reference.com/browse/civil%20engineering] (accessed: 2007-08-08).</ref><ref>{{cite web |title=History and Heritage of Civil Engineering |work=[[American Society of Civil Engineers|ASCE]] |url=http://live.asce.org/hh/index.mxml?versionChecked=true |accessdate=2007-08-08 |archive-date=2016-04-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160407075251/http://live.asce.org/hh/index.mxml?versionChecked=true |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web|title=Institution of Civil Engineers What is Civil Engineering|work=[[Institution of Civil Engineers|ICE]]|url=http://www.ice.org.uk/downloads//little_book_full_colour.pdf|accessdate=2007-09-22}}</ref> Ang inhinyeriyanginhenyeriyang sibil ay ang pinaka matandang disiplina ng inhinyeriyainhenyeriya pagkaraan ng [[inhinyeriyang pangmilitar]],<ref name="CSCE" /> at binigyan ito ng kahulugan upang maipagkaiba ang inhinyeriyanginhenyeriyang hindi pangmilitar magmula sa inhinyeriyanginhenyeriyang pangmilitar.<ref name="eb">{{cite web |title=Civil engineering |work=Encyclopædia Britannica |url=http://www.britannica.com/eb/article-9105844/civil-engineering |accessdate=2007-08-09}}</ref> Nakaugalian itong hinahati-hati sa ilang mga kabahaging disiplina na kinabibilangan ng [[inhinyeriyang pangkapaligiran]], [[inhinyeriyang geoteknikal]], [[geopisika]], [[geodesiya]], [[inhinyeriyang pangkuntrol]], [[inhinyeriyang estruktural]], [[biyomekaniks]], [[nanoteknolohiya]], [[inhinyeriyang pangtransportasyon]], [[agham na pangmundo]], [[mga agham na pang-atmospera]], [[inhinyeriyang porensiko]], [[inhinyeriyang urbano]] (inhinyeriyang munisipal), [[inhinyeriyang hidroliko]] (inhiyeriyainheyeriya ng napagkukunan ng tubig) [[agham ng materyales]] (inhinyeriyanginhenyeriyang pangmateryales), [[pamamahala ng dalampasigan]] (inhinyeriyanginhenyeriyang kostal),<ref name="CSCE">{{cite web |title=What is Civil Engineering? |work=[[The Canadian Society for Civil Engineering]] |url=http://whatiscivilengineering.csce.ca/civil1.htm |accessdate=2007-08-08 |archive-date=2007-08-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070812030647/http://whatiscivilengineering.csce.ca/civil1.htm |url-status=dead }}</ref> [[surveying|pagsusurbey]], at [[inhinyeriyang pangkonstruksiyon]].<ref name="Oakes">{{Cite book | last = Oakes | first = William C. | last2 = Leone | first2 = Les L. | last3 = Gunn | first3 = Craig J. | title = Engineering Your Future | publisher = Great Lakes Press | year = 2001 | isbn = 1-881018-57-1 | postscript = <!--None--> }}</ref> Nagaganap ang inhinyeriyanginhenyeriyang sibil sa lahat ng mga antas: sa publikong sektor hanggang sa munisipal hanggang sa mga pamahalaang pambansa, at sa pribadong sektor mula sa mga indibiduwalindibidwal na nagmamay-ari ng kabahayan hanggang sa mga kompanyang internasyunalinternasyonal.
==Mga sanggunian==
|
