Shamanismo: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.2
Linya 36:
Ang Shamanismo ay batay sa paniniwala na ang nakikitang daigdig ay napupuno ng mga hindi nakikitang espirito na umaapekto sa mga buhay ng mga nabubuhay. Bagaman ang mga sanhi ng mga sakit ay pinaniniwalaang sanhi ng mga espiritong masama, ang pareong mga pamamaraang espiritwal at pisikal ay ginagamit upang magpagaling. Sa karaniwan, ang shaman ay pumapasok sa katawan ng pasyente upang komprontahin ang karamdamang espiritwal at magpagaling sa pamamagitan ng pagpapalayas sa nakahahawang espirito. Ang maraming mga shaman ay may dalubhasang kaalaman sa mga halamang medisinal na katutubo sa kanilang lugar at ang paggamot ng herbal ay karaniwang nirereseta. Sa maraming mga lugar, ang mga shaman ay direktang natututo mula sa mga halaman at ginagamit ang kanilang mga epekto at katangiang nakapagpapagaling pagkatapos makamit ang pahintulot mula sa mga tumatahan o mga patron na espirito. Sa Peruvian Amazon Basin, ang mga shaman at mga [[curandero]] ay gumagamit ng mga awit na gamot na tinatawag na mga [[ikaro]] upang tawagin ang mga espirito. Bago matawag ang espirito, ito ay dapat magturo ng awit sa shaman.<ref name=Peru>{{cite web |url=http://www.kirasalak.com/Peru.html |title=Hell and Back |last=Salak |first=Kira |publisher=National Geographic Adventure }}</ref> Ang paggamit ng mga bagay na [[totem]]iko gaya ng mga bato na may mga espesyal na kapangyarihan at [[animismo]] ay karaniwan. Ang gayong mga pagsasanay ay pinagpapalagay na sinauna.<ref>Isinulat ni [[Plato]] sa kaniyang ''[[Phaedrus (dialogue)|Phaedrus]]'' na ang "unang mga panghuhula ay mga salita ng isang punong ''[[oak]]'' (owk), at na ang mga namumuhay noong kapanahunang iyon ay natagpuang nakapagbibigay ng sapat na kasiyahan ang "makinig sa isang ''oak'' o isang bato, basta't nagsasabi ito ng totoo".</ref> Ang paniniwala sa [[panggagaway]] na kilalang ''[[brujería]]'' sa Latin Amerika ay umiiral sa maraming mga lipunan. Ang ibang mga lipunan ay nagsasaad na ang lahat ng mga shaman ay may kapangyarihan na parehong magpagaling at pumatay.
==Pinagmulan ng shamanismo==
Ang mga pagsasanay na shamaniko ay maaaring nagmula sa panahong Paleolitiko at nauna sa lahat ng mga organisadong [[relihiyon]].<ref>{{cite web |url=http://www.bradshawfoundation.com/clottes/page7.php |title=Shamanism in Prehistory |author=Jean Clottes |accessdate=2008-03-11 |work=Bradshaw foundation }}</ref><ref name=Narr>{{cite web |url=http://concise.britannica.com/oscar/print?articleId=109434&fullArticle=true&tocId=52333 |author=Karl J. Narr |title=Prehistoric religion |accessdate=2008-03-28 |work=Britannica online encyclopedia 2008 |archive-date=2017-08-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170806020244/http://concise.britannica.com/oscar/print?articleId=109434&fullArticle=true&tocId=52333 |url-status=dead }}</ref> Ang ebidensiya sa mga kweba at guhit sa mga dingding ay nagpapakita ng indikasyon na ang shamanismo ay nagsimula noong panahong Paleolitiko. Ang isang guhit ay nagpapakita ng kalahating hayop na may mukha at mga hita ng tao at may mga antler at buntot ng isang stag. Ayon sa mga pag-aaral ng mga antropologo, ang shamanismo ay umunlad bilang isang pagsasanay ng mahika upang masiguro ang isang matagumpay na pangangaso at pagtitipon ng pagkain. <ref>Winkelman, Michael. Shamanism: a Biopsychosocial Paradigm of Consciousness and Healing. Santa Barbara, CA: Praeger, 2010. Print.</ref> Ang ebidensiyang arkeolohikal ay umiiral para sa shamanismo noong Mesolitiko. Natuklasan noong Nobyembre 2008, ang isang 12,000 taong gulang na lugar na pinakamaagang alam na paglilibing ng shaman na isang babae. Ang sampung malalaking mga bato ay inilagay sa ulo, pelvis at mga braso. Kasama sa mga kasamang inilibing na gamit dito ay 50 kumpletong mga shell ng pagong, paa ng tao at ilang mga bahagi ng katawan ng mga hayop gaya ng buntot ng baka at pakpak ng agila. Ang ibang mga labi ng hayop ay galing sa baboy damo, leopardo at dalawang mga marten. <ref>"Earliest known shaman grave site found: study", reported by [[Reuters]] via [[Yahoo! News]], November 4, 2008, [https://www.webcitation.org/5c5MCHK7R?url=http://news.yahoo.com/s/nm/20081104/sc_nm/us_shaman_israel/print archived.] see.''Proceedings of the National Academy of Sciences''.</ref> Ang kamakailang ebidensiyang arkeolohikal ay nagmumungkahi na ang pinakamaagang alam na mga shaman mula sa panahong Itaas na Paleolitiko sa ngayong [[Czech Republic]] ay mga babae.<ref>Tedlock, Barbara. 2005. The Woman in the Shaman's Body: Reclaiming the Feminine in Religion and Medicine. New York: Bantam.</ref>
Ang mga pagsasanay na shamaniko ay maaaring nagmula sa panahong Paleolitiko at nauna sa lahat ng mga organisadong [[relihiyon]].<ref>{{cite web |url=http://www.bradshawfoundation.com/clottes/page7.php |title=Shamanism in Prehistory |author=Jean Clottes |accessdate=2008-03-11 |work=Bradshaw foundation }}</ref><ref name=Narr>{{cite web |url=http://concise.britannica.com/oscar/print?articleId=109434&fullArticle=true&tocId=52333 |author=Karl J. Narr
|title=Prehistoric religion |accessdate=2008-03-28 |work=Britannica online encyclopedia 2008 }}</ref> Ang ebidensiya sa mga kweba at guhit sa mga dingding ay nagpapakita ng indikasyon na ang shamanismo ay nagsimula noong panahong Paleolitiko. Ang isang guhit ay nagpapakita ng kalahating hayop na may mukha at mga hita ng tao at may mga antler at buntot ng isang stag. Ayon sa mga pag-aaral ng mga antropologo, ang shamanismo ay umunlad bilang isang pagsasanay ng mahika upang masiguro ang isang matagumpay na pangangaso at pagtitipon ng pagkain. <ref>Winkelman, Michael. Shamanism: a Biopsychosocial Paradigm of Consciousness and Healing. Santa Barbara, CA: Praeger, 2010. Print.</ref> Ang ebidensiyang arkeolohikal ay umiiral para sa shamanismo noong Mesolitiko. Natuklasan noong Nobyembre 2008, ang isang 12,000 taong gulang na lugar na pinakamaagang alam na paglilibing ng shaman na isang babae. Ang sampung malalaking mga bato ay inilagay sa ulo, pelvis at mga braso. Kasama sa mga kasamang inilibing na gamit dito ay 50 kumpletong mga shell ng pagong, paa ng tao at ilang mga bahagi ng katawan ng mga hayop gaya ng buntot ng baka at pakpak ng agila. Ang ibang mga labi ng hayop ay galing sa baboy damo, leopardo at dalawang mga marten. <ref>"Earliest known shaman grave site found: study", reported by [[Reuters]] via [[Yahoo! News]], November 4, 2008, [https://www.webcitation.org/5c5MCHK7R?url=http://news.yahoo.com/s/nm/20081104/sc_nm/us_shaman_israel/print archived.] see.''Proceedings of the National Academy of Sciences''.</ref> Ang kamakailang ebidensiyang arkeolohikal ay nagmumungkahi na ang pinakamaagang alam na mga shaman mula sa panahong Itaas na Paleolitiko sa ngayong [[Czech Republic]] ay mga babae.<ref>Tedlock, Barbara. 2005. The Woman in the Shaman's Body: Reclaiming the Feminine in Religion and Medicine. New York: Bantam.</ref>
 
==Films==