Rusya: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
Undid good faith revision 1911051 by 112.200.33.241 (talk)
Tatak: Undo
Rescuing 6 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.6
Linya 12:
|largest_city = Moscow
|official_languages = Opisyal ang [[Wikang Ruso]] sa buong bansa; <br />[[:en:Languages of Russia|may 27 iba pang opisyal na wika]] sa iba't ibang rehiyon
|ethnic_groups = [[Ruso]] 79.8%<br />[[Tartaros]] 3.8%<br />[[Ukranyano]] 2%<br />[[Baskires]] 1.2%<br />[[Chuvasyo]] 1.1%<br />[[Chechenos]] 0.9%<br />[[Armenyo]] 0.8%<br />Iba pa 10.4%<ref>{{cite web|url=http://www.perepis2002.ru/index.html?id=87|title=Russian Census of 2002|work=4.1. National composition of population|publisher=Federal State Statistics Service|accessdate=28 Enero 2008|archive-date=19 Hulyo 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110719233704/http://www.perepis2002.ru/index.html?id=87|url-status=dead}}</ref>
|demonym = [[Ruso]]
|government_type = [[:en:semi-presidential|Bahagdang pampanguluhang]] [[republika]]ng [[Pederalismo|pederal]]
Linya 146:
Ang pinaka malakas na estado kahalili sa Kievan Rus 'ay ang Grand titulo ng duke ng Moscow ("''Moscovy''" sa Western alaala), sa una ng isang bahagi ng Vladimir-Suzdal . Habang pa rin sa ilalim ng domain ng mga Mongol-Tatars at sa kanilang mga kasabwat, Moscow ay nagsimulang igiit ang kanyang impluwensiya sa Western Russia sa unang bahagi ng ika-14 siglo.
 
Sa mga ay mahirap na beses, na may mga madalas na -Tatar raids Mongol at agrikultura paghihirap mula sa simula ng Little Ice Age . Tulad sa ang magpahinga ng Europa, mga salot hit Russia lugar sa isang beses bawat limang o anim na taon 1350-1490. Gayunman, dahil sa ang mas mababang densidad ng populasyon at mas mahusay na pangangalaga sa kalinisan (lakit pagsasanay ng banya , ang basa ng singaw paliguan),<ref name=banya>[http://sauna-banya.ru/ist.html The history of banya and sauna] {{Webarchive|url=https://archive.is/20120530043947/http://sauna-banya.ru/ist.html |date=2012-05-30 }} {{in lang|ru}}</ref> populasyon ng pagkawala na sanhi ng mga salot ay hindi kaya ng malubhang bilang sa Western Europe, at ang mga pre-salot na populasyon ay naabot sa Russia nang maaga bilang 1500.<ref>"''[http://books.google.com/books?id=yw3HmjRvVQMC&pg=PA62 Black Death]''". Joseph Patrick Byrne (2004). p.62. ISBN 0-313-32492-1</ref>
 
Humantong sa pamamagitan ng Prince Dmitri Donskoy ng Moscow at nakatulong sa pamamagitan ng Russian Orthodox Church , ang nagkakaisang hukbo ng mga Ruso mga pamunuan inflicted isang milyahe pagkatalo sa mga Mongol-Tatars sa Labanan sa Kulikovo sa 1380. Moscow unti buyo ang mga nakapaligid na mga pamunuan, kabilang ang mga dating malakas na rivals, tulad ng Tver at Novgorod . Sa ganitong paraan Moscow ang naging pangunahing nangungunang puwersa sa proseso ng Russia's reunification at expansion.
Linya 259:
<div style="font-size: 90%">
{| class="wikitable" style="border:1px black; float:left; margin-left:1em;"
! style="background:#F99;" colspan="2"|Ethnic composition (2002)<ref>{{cite web|url=http://www.perepis2002.ru/index.html?id=87|title=Russian Census of 2002|work=4.1. National composition of population|publisher=Federal State Statistics Service|accessdate=2008-01-16|archive-date=2011-07-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20110719233704/http://www.perepis2002.ru/index.html?id=87|url-status=dead}}</ref>
|-
|[[Ruso]]||79.8%
Linya 291:
Bilang ng 2009, ang average na asa sa buhay sa Russia ay 62.77 mga taon para sa lalaki at 74.67 mga taon para sa mga babae.<ref>[http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/demo26.xls Russian life expectancy figures] [[Rosstat]]. Retrieved on 21 Agosto 2010</ref> Ang pinakamalaking factor ng kontribusyon sa mga medyo mababa ang lalaki sa buhay asa para sa lalaki ay isang mataas na rate ng dami ng namamatay sa mga nagtatrabaho-edad lalaki mula mahahadlangan nagiging sanhi ng (halimbawa, alak paglalason, paninigarilyo, ang trapiko aksidente, marahas na krimen).<ref name=gks/> Bilang resulta ng mga malalaking pagkakaiba ng kasarian sa buhay at pag-asa dahil sa mga pangmatagalang epekto ng mataas na casualties sa World War II, ang kasarian liblib nananatiling sa araw na ito at may mga 0.859 lalaki sa bawat babae.
 
Russia's kapanganakan-rate ay mas mataas kaysa sa karamihan sa European bansa (12.4 births sa bawat 1000 na mga tao sa 2008<ref name=gks/> kumpara sa mga European average Union ng 9.90 per 1000),<ref>{{cite web|last=The World Factbook|title=Rank Order—Birth rate|publisher=Central Intelligence Agency|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2054rank.html|accessdate=25 Abril 2009|archive-date=10 Marso 2013|archive-url=https://www.webcitation.org/6F0FiNNzQ?url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2054rank.html|url-status=dead}}</ref> habang ang kamatayan rate ay malaki mas mataas na (sa 2009, Russia's kamatayan rate ay 14.2 per 1000 mga tao<ref name=gks/> kumpara sa mga EU average ng 10.28 per 1000).<ref>{{cite web|last=The World Factbook|title=Rank Order—Death rate|publisher=Central Intelligence Agency|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2066rank.html|accessdate=25 Abril 2009|archive-date=28 Pebrero 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180228071330/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2066rank.html|url-status=dead}}</ref> Subalit, ang Russian Ministry of Health at Social Affairs hinuhulaan na sa pamamagitan ng 2011 ang kamatayan rate ay katumbas ng kapanganakan rate dahil sa pagtaas sa pagkamayabong at tanggihan sa dami ng namamatay.<ref>{{cite web|url=http://en.rian.ru/russia/20080123/97616414.html|title=Russia's birth, mortality rates to equal by 2011–ministry|publisher=RIA Novosti|accessdate=10 Pebrero 2008}}</ref> Ang pamahalaan ay pagpapatupad ng isang bilang ng mga programa na dinisenyo upang taasan ang kapanganakan rate at makakuha ng mas maraming mga migrante. Buwanang bata support bayad ay lambal, at ng isang isang-beses na pagbabayad ng 250,000 Rubles (sa paligid ng US $ 10,000) ay inaalok sa mga kababaihan na nagkaroon ng isang pangalawang anak mula noong 2007.<ref>{{cite web|title=Country Profile: Russia|publisher=[[Library of Congress]]—Federal Research Division|month=October|year=2006|url=http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Russia.pdf|accessdate=27 Disyembre 2007|format=PDF}}</ref> Sa 2009 Russia nakita ang pinakamataas na rate ng kapanganakan dahil sa ang pagbagsak ng USSR .<ref name=gks/><ref>[http://demoscope.ru/weekly/ias/ias05.php?tim=0&cou=26&terr=1&ind=26&Submit=OK Russian birth rates 1950-2008] Demoscope Weekly. Retrieved October, 2010.</ref>
 
=== Mga pinakamalaking lungsod ===
Linya 298:
=== Wika ===
[[Talaksan:Russian language status and proficiency in the World.svg|250px|thumb|Mga bansa na kung saan ang [[Wikang Ruso]] ay sinasalita.]]
Russia's 160 grupo ng etniko magsalita ng ilang 100 mga wika. Ayon sa 2002 census, 142,600,000 tao magsalita Ruso, na sinusundan ng [[Wikang Tartaro|Tartaro]] na may 5,300,000 at [[Wikang Ukranyo|Ukranyo]] na may 1,800,000 mga nagsasalita.<ref>{{cite web|url=http://www.perepis2002.ru/index.html?id=87|title=Russian Census of 2002|work=4.3. Population by nationalities and knowledge of Russian; 4.4. Spreading of knowledge of languages (except Russian)|publisher=[[Rosstat]]|accessdate=16 Enero 2008|archive-date=19 Hulyo 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110719233704/http://www.perepis2002.ru/index.html?id=87|url-status=dead}}</ref> Ruso ay ang tanging opisyal ng estado na wika, ngunit ang Saligang Batas ay nagbibigay sa mga indibidwal na republics ang karapatan upang gumawa ng kanilang mga katutubong wika ng mga co-opisyal na susunod sa Ruso.<ref>{{cite web|title=The Constitution of the Russian Federation|work= (Article 68, §2)|url=http://www.constitution.ru/en/10003000-04.htm|accessdate=27 Disyembre 2007}}</ref>
 
Sa kabila ng kanyang malawak na pagpapakalat, ang wikang Ruso ay magkakatulad sa buong Russia. Ruso ay ang pinaka heograpiya kalat na kalat na wika ng Eurasia at ang pinaka-tinatanggap sinalita [[Mga wikang Eslabo|Eslabo wika]].<ref>{{cite web|title=Russian|publisher=University of Toronto|url=http://learn.utoronto.ca/Page625.aspx|accessdate=27 Disyembre 2007|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070106002617/http://learn.utoronto.ca/Page625.aspx|archivedate=2007-01-06|url-status=dead}}</ref> Ito aari sa mga [[Mga wikang Indo-Europeo|Indo-Europeong wika pamilya]] at ito ay isa sa mga buhay na mga miyembro ng Silangang Eslabo wika; ang iba sa pagiging [[Wikang Belarusiano|Belarusiano]] at Ukrainian (at marahil Rusyn). Nakasulat na mga halimbawa ng Old East Eslabo (Old Russian) ay Bakit napunta doon mula sa 10 pataas na siglo.<ref>[http://www.foreigntranslations.com/page-content.cfm/page/russian-language Russian Language History] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101029193202/http://foreigntranslations.com/page-content.cfm/page/russian-language |date=2010-10-29 }} foreigntranslations.com</ref>