Wikipedia

Apganistan: Pagkakaiba sa mga binago

Browse history interactively
← Nakaraang pagkakaibaSusunod na pagkakaiba →
Content deleted Content added
VisualWikitext
Senior Forte (usapan | ambag)
1,994 edits
m Nilipat ni Senior Forte ang pahinang Afghanistan sa Apganistan mula sa redirect: Upang ang baybay ay angkop sa Filipino.
Senior Forte (usapan | ambag)
1,994 edits
m Pagbabago ng deskripsyon at panimula.
Tatak: Disambiguation links
Linya 1:
{{Infobox country
| conventional_long_name = Islamikong Emirato ng AfghanistanApganistan
| common_name = Apganistan
|population_density_sq_mi=156|GDP_nominal=$21.657&nbsp;billion<ref name=imf2/>
| native_name = {{unbulleted list|{{native name|ps|د افغانستان اسلامي امارت|italic=no}}<br />{{small|{{transl|ps|Də Afġānistān Islāmī Imārat}}}}|{{native name|prs|امارت اسلامی افغانستان|italic=no}}<br />{{small|{{transl|prs|Imārat-i Islāmī-yi Afghānistān}}}}}}
|GDP_PPP_per_capita_rank=169th|GDP_PPP_per_capita=$2,024<ref name="imf2"/>
| image_flag = Flag of Taliban.svg
|GDP_PPP_rank=96th
| flag_caption = [[Watawat ng Apganistan|Watawat]]
|GDP_PPP_year=2018
| image_coat = Taliban CoA.svg
|GDP_PPP=$72.911&nbsp;billion<ref name="imf2">{{cite web |url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=63&pr.y=8&sy=2018&ey=2023&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=512&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a=|title=Afghanistan |publisher=International Monetary Fund |accessdate=14 November 2018}}</ref>|population_density_rank=154th|population_density_km2=60|GDP_nominal_rank=111st|population_estimate_rank=37th|population_estimate_year=2020|population_estimate=39,296,240 <ref name= "https://www.worldometers.info/world-population/afghanistan-population/">{{cite web|url=https://www.worldometers.info|title=Afghan Population Estimates 2020|publisher=Worldmeters|year=2020|access-date=27 November 2020|archive-url=https://www.worldometers.info/world-population/afghanistan-population/|archive-date=26 November 2020|url-status=live}}</ref>|percent_water=wala halos|area_sq_mi=251,830|area_rank=40th|area_km2=652,864 <ref>{{Cite web |title=Archive copy |url=https://ael.af/wp-content/uploads/2017/07/G12_dr_geography.pdf |access-date=2020-11-30 |archive-date=2020-12-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201209114346/https://ael.af/wp-content/uploads/2017/07/G12_dr_geography.pdf |url-status=dead }}</ref>
| symbol_type = [[Eskudo ng Apganistan|Eskudo]]
|established_date7=Enero 26 2004
| national_motto = {{nowrap|{{big|{{lang|ar|لا إله إلا الله، محمد رسول الله}}}}}}<br />{{transl|ar|Lā ʾilāha ʾillā llāh, Muhammadun rasūlu llāh}}<br />"Walang diyos kundi si [[Allah]], at si [[Muhammad]] ang mensahero ni [[Allah]]." ([[Shahada]])
|GDP_nominal_year=2018
| national_anthem = {{lang|ps|دا د باتورانو کور}}<br>{{transl|ps|[[Da de batorano kor|Dā də bātorāno kor]]}}<br />{{center|"Ito ang Tahanan ng Magiting"}}<div style="display:inline-block; margin-top:0.4em">{{center|[[File:DaBatoranoKor.ogg]]}}</div>
|GDP_nominal_per_capita=$601<ref name=imf2/>
| image_map = Afghanistan (orthographic projection).svg
|HDI_rank=170th
| map_caption = Lokasyon ng Apganistan.
|cctld=[[.af]] [[افغانستان.]]
| capital = [[Kabul]]
|calling_code=[[Telephone numbers in Afghanistan|+93]]
| coordinates = {{Coord|34|31|N|69|11|E|region:AF_source:geonames|display=inline,title}}
|drives_on=[[Right- and left-hand traffic#Afghanistan|kanan]]
| largest_city = Kabul
|utc_offset=+4:30 [[Solar Hijri calendar|Kalendaryong Solar]]
| languages_type = Pangunahing wika
|time_zone=D†|currency_code=AFN|currency=[[Afghan afghani|Afghani]] (Afs)|HDI_ref=<ref name="UNHDR">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/content/2019-human-development-index-ranking|title=Human Development Report 2019|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=10 December 2019|accessdate=10 December 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20170322121226/http://hdr.undp.org/sites/all/themes/hdr_theme/country-notes/ROU.pdf|archive-date=22 March 2017|url-status=live}}</ref>
| languages = {{hlist|[[Wikang Pastun|Pastun]]|[[Persa|Dari]]}}
|GDP_nominal_per_capita_rank=177th
| ethnic_groups = {{unbulleted list
|HDI_change=increase<!-- increase/decrease/steady -->
| 42% [[Pastun]]
|HDI_year=2018<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year -->
| 27% [[Taong Tayiko|Tayiko]]
|HDI=0.496<!-- number only -->
| 9% [[Taong Hasara|Hasara]]
|Gini_rank=1st|Gini_ref=<ref name="wb-gini">{{cite web |url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/ |title=Gini Index |publisher=World Bank |accessdate=2 March 2011
| 9% [[Taong Usbeko|Usbeko]]
|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140511044958/http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI|archivedate=11 May 2014}}</ref>|Gini_change=decrease<!-- increase/decrease/steady -->|Gini_year=2008|Gini=27.8<!-- number only -->|established_event7=[[Constitution of Afghanistan|Kasalukuyang Saligang-Batas]]|established_event6={{nowrap|[[Republic of Afghanistan|Republika]]}}|common_name=Afghanistan|capital=[[Kabul]]|demonym=[[Afghan]]{{#tag:ref|Incorrect names that have been used as demonyms are '''Afghani'''<ref>Dictionary.com. [[The American Heritage Dictionary of the English Language]], Fourth Edition. Houghton Mifflin Company, 2004. [http://dictionary.reference.com/browse/afghani Reference.com] (Retrieved 13 November 2007).</ref> and '''Afghanistani'''.<ref>Dictionary.com. [[WordNet]] 3.0. [[Princeton University]]. [http://dictionary.reference.com/browse/afghanistani Reference.com] (Retrieved 13 November 2007). {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20140328102257/http://dictionary.reference.com/browse/afghanistani |date=28 March 2014}}</ref>
| 4% [[Taong Aimak|Aimak]]
|name="Demonym"|group="Note"}}<ref name="Constitution of Afghanistan">{{cite web|title=Constitution of Afghanistan|url=https://www.afghanembassy.us/about-afghanistan/constitution/|year=2004|accessdate=16 February 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20160920112856/http://www.afghanembassy.us/about-afghanistan/constitution/
| 3% [[Taong Turkmen|Turkmen]]
|archive-date=20 September 2016|url-status=live}}</ref><ref>{{cite book |title=Afghan {{!}} meaning in the Cambridge English Dictionary |publisher=the Cambridge English Dictionary |isbn=9781107660151 |url=https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/afghan }}</ref>
| 2% [[Taong Baluki|Baluki]]
|religion={{unbulleted list
| 99.74% [[IslamPangkat-etniko insa AfghanistanApganistan|IslamIba pa]] (opisyal)
}}
| 0.3% [[Demographics of Afghanistan#Religion|iba pa]]
| ethnic_groups_ref =
}}|ethnic_groups={{unbulleted list
| ethnic_groups_year = 2019 tantiyang hindi opisyal
| 42% [[Pashtuns|Pashtun]]
| religion = {{unbulleted list
| 27% [[Tajiks|Tajik]]
| 99.7% [[Islam]] ([[Pampamahalaang relihiyon|opisyal]])
| 9% [[Hazaras|Hazara]]
| 0.3% [[Demographics of Afghanistan#Religion|Iba pa]]
| 9% [[Uzbeks|Uzbek]]
}}
| 4% [[Aimaq people|Aimaq]]
| demonym = [[Mga Apgano|Apgano]]
| 3% [[Turkmen people|Turkmen]]
| government_type = [[Unitaryong estado|Unitaryong]] [[awtokrasya|awtokratikong]] [[Islamikong estado|Islamikong]] [[pansamantalang pamahalaan]]
| 2% [[Baloch people|Baloch]]
| leader_title1 = [[Pinuno ng Islamikong Emirato ng Apganistan|Pinuno]]
| 4% [[Ethnic groups in Afghanistan|others]]<ref name="LoC-pdf"/>
}}|languages={{hlist|style=white-space:nowrap;|[[Pashto language|Pashto]], [[Dari language|Dari]]<ref name=AO/>}} [[Dari language|Dari]] 27 million (77%) ({{small|[[First language|L1]] + [[Second language|L2]]}}), [[Pashto language|Pashto]] 16.8&nbsp;million (48%)<ref>{{Cite web | url=https://www.cia.gov/library/publications/resources/the-world-factbook/geos/af.html | title=South Asia :: Afghanistan – the World Factbook – Central Intelligence Agency | access-date=2020-11-30 | archive-date=2018-04-29 | archive-url=https://web.archive.org/web/20180429155835/https://www.cia.gov/library/publications/resources/the-world-factbook/geos/af.html | url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web |title=The Constitution of Afghanistan |url=https://www.mfa.gov.af/constitution/chapter-one-state.html |website=Ministry of Foreign Affairs of the Islamic Republic of Afghanistan |accessdate=2 September 2020 |archive-date=29 Agosto 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210829115048/https://www.mfa.gov.af/constitution/chapter-one-state.html |url-status=dead }}</ref>
|languages_type=Mga [[opisyal na wika]]
|largest_city=Kabul
|coordinates={{Coord|33|N|65|E|display=inline,title}}
|map_caption=
|image_map=Afghanistan (orthographic projection).svg
|national_anthem=
|national_motto={{nowrap|{{big|{{lang|ar|لا إله إلا الله، محمد رسول الله}}}}}}<br />"{{transl|ar|Lā ʾilāha ʾillā llāh, Muhammadun rasūlu llāh}}" <br />{{small|"Walang diyos kundi si [[Allah]] lamang, at si [[Muhammad]] ang mensahero ni Allah." ([[Shahada]])}}
|symbol_type_article=Sagisag ng Afghanistan
|symbol_type=Pambansang sagisag
|image_coat=
|image_flag=File:Flag of Taliban.svg
|image_coat = Arms of the Islamic Emirate of Afghanistan.svg
| native_name = {{native name|ps|د افغانستان اسلامي امارت|italic=no}}<br/>{{small|{{lang|ps|Də Afġānistān Islāmī Imārat|italic=yes}}}}<Br> {{native name|prs|امارت اسلامی افغانستان}}<br>{{small|{{lang|prs|Emārat-e Eslāmi-ye Afghānestān}}}}
|government_type=[[Unitary state|Unitary]] [[Presidential system|Pampangulong]] [[republikang Islam]]
|leader_name1=[[Ashraf Ghani]]
|leader_title2=[[Vice President of Afghanistan|Unang Pangalawang Pangulo]]
|sovereignty_note=
| sovereignty_type = [[Kasaysayan ng Afghanistan|Pagbuo]]
| established_event1 = {{nowrap|[[Dinastiyang Hotak|Imperyong Hotak]]}}
| established_date1 = 1709–1738
| established_event2 = {{nowrap|[[Imperyong Durran]]}}
| established_date2 = 1747–1842
| established_event3 = {{nowrap|[[Emirato ng Afghanistan|Emirato]]}}
| established_date3 = 1823–1926
| established_event4 = [[Kasunduang Anglo-Afghan ng 1919|Pagkilala]]
| established_date4 = Agosto 19 1919
| established_event8 = {{nowrap|[[Kaharian ng Afghanistan|Kaharian]]}}
| established_date8 = Hunyo 9, 1926
| established_event9 = {{nowrap|[[Republika ng Afghanistan|Pagannunsyo ng Republika]]}}
| established_date9 = Hulyo 17 1973
| established_event10 = [[Emiratong Islam ng Afghanistan (1996–2001)|Emiratong Islam]]
| established_date10 = Septembre 7, 1996
| established_event11 = {{nowrap|[[Republikang Islam Afghanistan|Republikang Islam]]}}
| established_date11 = Enero 26, 2004
| established_event12 = [[Pagbasak ng Kabul (2021)|Pagannunsyo muli ng Emiratong Islam]]
| established_date12 = Agosto 15, 2021
|lower_house=
|upper_house=
|legislature=''Wala''
| government_type = [[Unitary state|Unitaryong]] estado sa ilalim ng pansamantalang pamhalaan na [[Deobandi]] [[Islamic state|Islam]] sa ilalim ng isang [[autokrasya]]
| leader_title1 = [[Pinuno ng Emiratong Islam ng Afghanistan|Pinuno]]{{efn|name="Akhundzada"}}
| leader_name1 = {{nowrap|[[Hibatullah Akhundzada]]}}
| leader_title2 = [[Punong Ministro ng AfghanistanApganistan|Punong Ministro]]
| leader_name2 = [[Mohammad HassanHasan Akhund]] ([[ActingGumaganap (lawbatas)|pansamantalagumaganap]])
| leader_title3 = [[DeputyPunong primeMahistrado ministerng Apganistan|First Deputy PrimePunong MinisterMahistrado]]
| leader_name3 = [[Abdul GhaniHakim BaradarIshaqzai]] ([[Acting (law)|pansamantala]])
| legislature = <!--TBA-->
| leader_title5 = [[Deputy prime minister|Second Deputy Prime Minister]]
| sovereignty_type = [[Kasaysayan ng Apganistan|Pagbubuo]]
| leader_name5 = [[Abdul Salam Hanafi]] ([[Acting (law)|pansamantala]])
| established_event1 = [[Halaring Lodi|Imperyong Apgano]]
|today=}}
| established_date1 = [[Unanag Labanan ng Panipat|1451–1526]]
Ang '''Afghanistan''', binabaybay ring '''Apganistan''', ay isang bansa sa [[Timog Asya]]. Ito ay pinalilibutan ng [[Iran]] sa kanluran, [[Pakistan]] sa timog at silangan, [[Turkmenistan]], [[Uzbekistan]] at [[Tajikistan]] sa hilaga, at [[Tsina]] sa pinakasilangang bahagi ng bansa. Ito ay isa sa pinakamahirap na bansa sa mundo. Ang kahulugan ng salitang ''Afghanistan'' ay ''Lupain ng mga [[Pashtun|Afghan]]''.
| established_event2 = [[Halaring Hotak|Imperyong Hotak]]
| established_date2 = [[Mirwais Hotak|1709]]–[[Paglusob ng Kandahar|1738]]
| established_event3 = {{nowrap|[[Imperyong Durrani]]}}
| established_date3 = 1747–1823
| established_event4 = [[Emirato ng Apganistan|Emirato]]
| established_date4 = 1823–1839
| established_event5 = [[Imperyong Durrani|Pagpapanumbalik ng Imperyong Durrani]]
| established_date5 = [[Unang Digmaang Anglo-Apgano|1839–1842]]
| established_event6 = [[Emirato ng Apganistan|Pagpapanumbalik ng Emirato]]
| established_date6 = [[Unang Digmaang Anglo-Apgano|1842–1926]]
| established_event7 = [[Protektorado|Protektadong Estado]] ng [[Reyno Unido ng Dakilang Britanya at Irlanda|Reyno Unido]]
| established_date7 = [[Ikalawang Digmaang Anglo-Apgano|26 Mayo 1879]]
| established_event8 = [[Ikatlong Digmaang Anglo-Apgano|Kasarinlan]]
| established_date8 = [[Afghan Independence Day|19 August 1919]]
| established_event9 = [[Kaharian ng Apganistan|Kaharian]]
| established_date9 = 9 Hunyo 1926
| established_event10 = [[Republika ng Apganistan (1973—1978)|Republika]]
| established_date10 = 17 Hulyo 1973
| established_event11 = [[Demokratikong Republika ng Apganistan|Demokratikong Republika]]
| established_date11 = [[Himagsikang Saur|27–28 Abril 1978]]
| established_event12 = [[Islamikong Estado ng Apganistan|Islamikong Estado]]
| established_date12 = 28 Abril 1992
| established_event13 = [[Islamikong Emirato ng Apganistan (1996–2001)|Islamikong Emirato]]
| established_date13 = 7 Setyembre 1996
| established_event14 = {{nowrap|[[Islamikong Republika ng Apganistan|Islamikong Republika]]}}
| established_date14 = 26 Enero 2004
| established_event15 = [[Pagbagsak ng Kabul (2021)|Pagpapanumbalik ng Islamikong Emirato]]
| established_date15 = 15 Agosto 2021
| area_km2 = 652,864
| area_rank = ika-40
| area_sq_mi = 252,072
| percent_water = bale-wala
| population_estimate = 40,218,234
| population_estimate_year = 2021
| population_estimate_rank = ika-37
| population_density_km2 = 48.08
| population_density_sq_mi = 119
| population_density_rank = ika-174
| GDP_PPP = $72.911 bilyon
| GDP_PPP_year = 2018
| GDP_PPP_rank = ika-96
| GDP_PPP_per_capita = $2,024
| GDP_PPP_per_capita_rank = ika-169
| GDP_nominal = $21.657&nbsp;bilyon
| GDP_nominal_year = 2018
| GDP_nominal_rank = ika-111
| GDP_nominal_per_capita = $493
| GDP_nominal_per_capita_rank = ika-177
| HDI = 0.511<!-- number only -->
| HDI_year = 2019<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year -->
| HDI_change = increase<!-- increase/decrease/steady -->
| HDI_ref =
| HDI_rank = ika-169
| currency = [[Afghan afghani|Apgani]] (افغانی)
| currency_code = AFN
| time_zone = D†
| utc_offset = +4:30<br />[[Kalendaryong Solar Hijri|Kalendaryong Solar]]
| drives_on = kanan
| calling_code = [[Telephone numbers in Afghanistan|+93]]
| cctld = [[.af]]<br />[[افغانستان.]]
| status = [[Estadong miyembro ng NB]] sa ilalim ng isang hindi kinikilalang pamahalaan
| today =
}}
Ang '''Apganistan''' ([[wikang Pastun|Pastun]]: ''{{lang|ps|افغانستان}}'' ; [[wikang Dari|Dari]]: ''{{lang|prs|افغانستان}}''), opisyal na '''Islamikong Emirato ng Apganistan''' ([[wikang Pastun|Pastun]]: ''{{lang|ps|د افغانستان اسلامي امارت}}'' ; [[wikang Dari|Dari]]: ''{{lang|prs|امارت اسلامی افغانستان}}''), ay isang bansang nasasagitna ng lupa na nasa sa sangang-daan ng [[Gitnang Asya]] at [[Silangang Asya]]. Hinahangganan ito ng [[Turkmenistan]] at [[Uzbekistan|Usbekistan]] sa hilaga, [[Tayikistan]] at [[Tsina]] sa hilagang-silangan, [[Iran]] sa kanluran, at [[Pakistan]] sa silangan at timog. Ang [[Kabul]] ay ang kabisera at ang pinakamalaking lungsod ng bansa.
 
Ang paninirahan ng mga tao sa Apganistan ay nagsimula noong [[Gitnang Paleolitiko]], at ang estratehikong kinaroroonan ng bansa sa makasaysayang [[Daan ng Sutla]] ay nag-ugnay dito sa mga kalinangan ng ibang bahagi ng [[Asya]] at [[Europa]], na nag-iwan ng mosaiko ng mga etnolinggwistiko at relihiyosong grupo na nakaimpluwensya sa modernong bansang Apgano. Ang lupain ay tahanan ng iba't-ibang tao at dumaan ng maraming pananakop, kabilang ang pagsakop ni [[Alejandrong Dakila]], [[Imperyong Maurya]], ng mga [[Mga Muslim na pananakop ng Apganistan|Arabong Muslim]], mga [[Monggol na pananakop ng Korasmya|Monggol]], [[Digmaang Anglo-Apgano|Britaniko]], [[Digmaang Sobyet-Apgano|Sobyet]], at ang pinakabago na isang koalisyon na [[Digmaan sa Apganistan (2001-2021)|pinamumunuan ng mga Amerikano]]. Nagsilbing pinagmulan din ang Apganistan kung saan bumangon ang mga [[Kahariang Grekobaktriyano|Grekobaktriyano]] at [[Imperyong Mughal|Mughal]], bukod sa iba pa, upang bumuo ng mga malalaking imperyo. Ang iba't-ibang pananakop at kapanahunan sa mga kalipunang pangkalinangang Indiyano at Persa ay gumawa sa lugar na isang sentro para sa [[Budismo]], [[Zoroastrianismo]], [[Hinduismo]], at sa kalaunan ay [[Islam]]. Noong 2021, ang populasyon nito ay 40.2 milyon, ang karamihan ay binubuo ng mga etnikong [[Pastun]], [[Mga Tayiko|Tayiko]], [[Mga Hasara|Hasara]], at [[Mga Usbeko|Usbeko]].
"Stan" ay nangangahulugang lupain. Ang Afghanistan ay nangangahulugang lupain ng Afghanis. Ang salitang "stan" ay ginagamit din sa mga pangalan ng Kurdistan at Uzbekistan.
 
Ang modernong estado ng Apganistan ay nagsimula sa [[Imperyong Durrani|halaring Durrani]] noong [[ika-18 dantaon]], ang imperyo sa tuktok nito ay namumuno ng lugar mula sa silangang [[Iran]] hanggang hilagang [[Indiya]]. Kasunod ng paghina nito at pagkamatay ng [[Timur Shah]], nahati ito sa mas maliliit na nagsasariling kaharian ng Herat, Kandahar at Kabul, bago muling pinagsama noong ika-19 na dantaon pagkatapos ng mga digmaan para sa pagkakaisa na pinamunuan ni [[Dost Mohammad Khan]]. Sa panahong ito, naging [[estadong tapon]] ang Apganistan sa "[[Dakilang Laro]]" sa pagitan ng [[Britanikong Raj]] at [[Imperyong Ruso]]. Tinangka ng mga Britaniko sa Indiya na sakupin ang bansa ngunit naitaboy sa [[Unang Digmaang Anglo-Apgano]]. Sa [[Ikalawang Digmaang Anglo-Apgano|ikalawang digmaan]] ay matagumpay na naitatag ang isang Britanikong protektadong estado sa Apganistan, ngunit kasunod ng [[Ikatlong Digmaang Anglo-Apgano|ikatlong digmaan]] noong 1919 ay napalaya ang bansa mula sa dayuhang dominasyon, at sa kalaunan ay lumitaw ito bilang ang malayang [[Kaharian ng Apganistan]] noong Hunyo 1926 sa ilalim ni [[Amanullah Khan]]. Ang kahariang ito ay tumagal ng halos 50 taon, hanggang sa mapatalsik si [[Zahir Shah]] noong 1973, kasunod nito ay naitatag ang isang [[Republika ng Apganistan|republika]], na siya'y hinalili ng isang [[Demokratikong Republika ng Apganistan|demokratikong republika]] pagkatapos ng [[Himagsikang Saur]]. Pagkatapos ng pagbagsak ng komunistang pamahalaan ay pinalitan ito ng isang [[Islamikong Estado ng Apganistan|Islamikong estado]]. Ang kasaysayan ng Apganistan mula noong huling bahagi ng dekadang 1970 ay sumaklaw ng mga kudeta, himagsikan, pagsalakay, insurhensiya, at digmaang pambayan. Ang bansa ay kasalukuyang nasa ilalim ng kontrol ng [[Taliban]], na bumalik sa kapangyarihan at muling itinatag ang [[Islamikong Emirato ng Apganistan (1996–2001)|Islamikong emirato]] pagkatapos maipatalsik ang [[Islamikong Republika ng Apganistan]] sa pagtatapos ng matagalang [[Digmaan sa Apganistan (2001-2021)|20-taong digmaan]] sa bansa.
Ang Afghanistan ay ang pinakamahirap at pinaka-paatras na bansa sa buong mundo. Ang Afghanistan ay gumagawa ng higit sa 99% ng opyo sa mundo.<ref>https://www.countrygardenroses.co.uk/about-us/blog/2012-11-09-rose-news-from-around-the-world-72/</ref>
 
Ang bansa ay pinamamahalaan ng [[Taliban]] bilang '''Islamikong Emirato ng Afghanistan''' simula noong Agosto 15, 2021 nang nasakop nila ang kabisera ng [[Kabul]]. Kinikilala pa rin ng pamayanang internasyunal ang pamahalaan ng napatalsik na '''Islamikong Republikang ng Afghanistan'''.
 
Ang bansa ay kasalukuyang mayroon ng matataas na antas ng [[terorismo]], [[kahirapan]], at [[malnutrisyon]] sa mga kabataan. Ang [[ekonomiya]] ng Apganistan ay ang ika-96 sa mundo, na may [[kabuuang domestikong produkto]] na $72.9 bilyon sa pamamagitan ng [[pagkakatulad ng kapangyarihang bumili]]. Mas malala ang kalagayan ng bansa pagdating sa bawat-kapitang KDP, na niranggong ika-169 sa 186 na bansa noong 2018.
== Mga pangunahing lungsod ==
Ang nag-iisang lungsod sa Afghanistan ay ang kabisera nito, ang Kabul. Ang iba pang mataong lungsod ay ang Kandahar, Herat, Mazar-e Sharif, Jalalabad, Ghazni at Kunduz.
Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/wiki/Apganistan"