Panahong Bronse: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
Xsqwiypb (usapan | ambag)
Bagong pahina: Ang '''Panahong Bronse''' ay isang panahon sa kasaysayan mula mga 3300 BCE hanggang 1200 BCE. Ito ay panahon na inilalarawan sa paggamit ng bronse at sa ilang mga lugar ay proto-pagsulat at ibang mga maagang katangian ng urbanong kabihasnan. Ang panahong bronse ang ikalawang pangunahing panahon ng sistemang tatlong panahon na 1836 ni Christian Jürgensen Thomsen sa klasipikasyon at pag-aaral ng mga sinaunang lipunan at kasaysayan. Ang sinaunang sibilisas...
Tatak: VisualEditor: Naipalit Disambiguation links
Kinansela ang pagbabagong 1951453 ni Xsqwiypb (Usapan)
Tatak: Undo Disambiguation links
Linya 1:
{{rewrite|date=Agosto 2014}}
[[Image:Sword bronze age (2nd version).jpg|thumb|right|250px|Isang higanteng panseremonyang punyal na uring ''Plougrescant-Ommerschans'' sa Plougrescant, Pransiya, 1500–1300 BK.]]
 
Ang '''Panahon ng [[Tansong Pula]]''', '''Panahon ng [[Tansong Dilaw]]''', o '''Panahon ng [[Bronse]]''' ay, pakundangan sa isang binigay na lipunan bago ang kasaysayan, ang panahon sa lipunang iyon kung saan kabilang sa pinakamaunlad na [[metalurhiya]] (sa sistematiko at laganap na gamit) ang patunaw ng [[tanso]] at [[lata]] mula likas na pagkahayag ng mambato ng tanso at lata, na lumilikha ng haluang metal na tanso sa pamamagitan ng pagtunaw ng mga [[metal]] na iyon ng sama-sama, at paghahagis sa kanila sa tansong artepakto. Tipikal na kabilang ang [[arseniko]] sa likas na mambatong ito bilang karaniwang impuridad. Bibihira ang mambatong tanso/lata, dahil sa maliwanag na katotohanan na walang latang tanso sa kanlurang Asia bago ang 3000 BC. Pinapalagay ang Panahon ng Tanso bilang pangalawang bahagi sa tatlong-panahong sistema para sa mga lipunan bago ang kasaysayan, bagaman, may mga kulturang may malawak na sinulat noong sarili nilang Panahon ng Tanso. Sa sistemang ito, sa ilang mga lugar sa mundo, sinundan ng [[Panahong Neolitiko]] ang Panahon ng Tanso.
Ang '''Panahong Bronse''' ay isang panahon sa kasaysayan mula mga 3300 BCE hanggang 1200 BCE. Ito ay panahon na inilalarawan sa paggamit ng [[bronse]] at sa ilang mga lugar ay [[proto-pagsulat]] at ibang mga maagang katangian ng urbanong [[kabihasnan]]. Ang panahong bronse ang ikalawang pangunahing panahon ng [[sistemang tatlong panahon]] na 1836 ni [[Christian Jürgensen Thomsen]] sa klasipikasyon at pag-aaral ng mga sinaunang lipunan at kasaysayan. Ang sinaunang sibilisasyon ay itinutuing na bahagi ng panahong Bronse dahil sa paglikha nito ng [[bronse]] sa pamamagitan ng [[pag-iismelto]] ng sarili nitong [[tanso]] at paga-[[alloy]] nito sa [[tin]], [[arseniko]] at ibang mga metal o pagkakalakal ng mga bagay para sa bronse mula sa lugar na pinagkukunan. Ang bronse ay mas matigas at mas matibay sa ibang mga metal sa panahong ito na pumapayag sa mga kabihasnang bronse na magkaroon ng pag-unlad sa teknolohiya. Bagaman ang [[bakal]] ay mas masagana sa kalikasan, ang mas mataas na temperatura sa pag-iismelto nito nang {{cvt|1250|C}} sa karagadagan sa kahirapan sa paggawa sa bakal ay gumagawa sa bakal na hindi magagamit na pangkaraniwan hanggang sa huli nang ikalawang milenyo bCE. Ang mababang punto ng pagkatunaw ng tin sa {{cvt|231.9|C}} at ang katamtamang punto ng pagkatunaw ng tanso sa {{cvt|1085|C}} ay naglalagay sa mga ito sa kakayahan ng panahong [[Neolitiko]]ng [[pagpapalayok]] ng mga [[kiln]] na mula pa noong 6,000&nbsp;BCE at makakalikha ng mga temperaturang higit sa {{cvt|900|C}}.<ref name="IIIDorn2006">James E. McClellan III; Harold Dorn (2006). ''[https://books.google.com/books?id=aJgp94zNwNQC Science and Technology in World History: An Introduction]''. JHU Press. {{ISBN|978-0-8018-8360-6}}. p. 21.</ref> Ang mga ore ng tanso at tin ay bihira dahil walang mga bronseng tin sa [[Kanlurang Asya]] bago ang kalakan sa panahong bronse ay nagsimula noong ikatlong milenyo bCE. Ang panahong bronse ay sinundan ng panahong [[Neolitiko]] na ang [[Kalsolitiko]] ay nagsilbing transisyon nito.
 
[[Kategorya:Mga panahon sa kasaysayan]]
==Tingnan din==
*[[Panahon ng Tanso]]
 
[[Kategorya:Kasaysayan]]