Silindro ni Ciro: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
fix broken infobox parameters
Xsqwiypb (usapan | ambag)
No edit summary
Linya 13:
| registration = {{British-Museum-db|1880,0617.1941|id=327188}}
}}
Ang '''Silindro ni Ciro''' ({{lang-fa|منشور کوروش}}) ay isang sinaunang silindrong putik na nahati na ngayong sa ilang mga pragmento na sinulatan ng isang deklarasyon sa [[wikang Akkadiano]]ng iskriptong kuneiporma<ref name="Dandamayev-Cylinder"/> sa ngalan ng haring [[Akemenida]] na si [[Dakilang Ciro]].<ref name="Kuhrt-2007a">[[#Kuhrt-2007a|Kuhrt (2007)]], p. 70, 72</ref> Ito ay mula ika-6 siglo BCE at natuklasan sa mga guho ng [[Babilonya]](modernong [[Iraq]]) noong 1879.<ref name="Dandamayev-Cylinder">[[#Dandamayev-Cylinder|Dandamayev, (2010-01-26)]]</ref> Ito ay kasalukayang pag-aangkin ng [[British Museum|Museong Britaniko]] na nag-isponsor ng ekspedisyon na nakatuklas ng silindro. Ito ay nilikha at ginamit bilang isang [[depositong pundasyon]] kasundo ng pananakop ng [[Persia]] sa [[Babilonya]] noong 539 BCE nang ang [[Imperyong Neo-Babilonyano]] ay sinakop ni Ciro at isinama sa kanyang [[Imperyong Akemenida|Imperyong Persa ''(Persian)'']]. Ang teksto sa silindro ay pumupuri kay Ciro at naglalarawan sa kanya bilang isang hari mula sa linya ng mga hari. Ang huling haring Babilonyanong si [[Nabonidus]] na pinatalsik ni Ciro ay kinondena bilang isang masamang mang-aapi ng mga tao ng [[Babilonya]] at ang kanyang mababang pinagmulan ay pahiwatig na sinalungat sa angkan na makahari ni Ciro. Ang nagwaging si Ciro ay inilalarawan dito bilang pinili ng pangunahing Diyos ng Babilonya na si [[Marduk]] upang ibalik ang kapayapaan at kaayusan sa mga Babilonyano. Ang teksto ay nagsasaad na si Ciro ay tinanggap ng mga tao ng Babilonya bilang kanilang bagong pinuno at pumasok sa siyudad ng mapayapa. Ito ay sumasamo kay [[Marduk]] upang ingatan at tulungan si Ciro at kanyang anak na si [[Cambyses]]. Niluluwalhati nito ang mga pagsisikap ni Ciro bilang benepaktor ng mga mamamayan ng Babilonya na nagpabuti ng kanilang mga buhay, nagpabalik ng mga ipinatapong mga tao at ibinalik ang kanilang mga templo at mga santuwaryo ng kanilang mga [[kulto]] sa buong [[Mesopotamia]] at saanman sa rehiyon. Ito ay nagtatapos sa isang paglalarawan kung paano kinumpuni ni Ciro ang pader ng siyudad ng Babilon at nakatuklas ng isang katulad ng inksripsiyon na inilagay doon ng mas maagang hari.<ref name="Kuhrt-2007a" /> Ang teksto ng silindro ay tradisyonal na nakikita ng ilang mga relihiyosong skolar na ebidensiyang sumusuporta sa patakaran ni Ciro ng pagpapabalik ng mga [[Hudyo]] mula sa kanilang pagkakatapon[[pagpapatapon sa Babilonya][<ref name="BM-CC">British Museum: [[#BM-The Cyrus Cylinder|The Cyrus Cylinder]]</ref> (na isang aktong itinuro ng [[Aklat ni Ezra]] kay Ciro<ref name="Free">[[#Free|Free & Vos (1992)]], p. 204</ref>) dahil ang teksto ay tumutukoy sa pagbabalik ng mga santuwaryo ng kulto at pagpapabalik ng mga ipinatapong tao.<ref name="Becking">[[#Becking|Becking]], p. 8</ref> Ang interpretasyong ito ay tinutulan dahil ang teksto ay tumutukoy lamang sa mga santuwaryong [[Mesopotamia]]no at walang binanggit dito na mga Hudyo, [[Herusalem]], o [[Judea]].<ref name="Janzen">[[#Janzen|Janzen]], p. 157</ref> Ang silindro ay inaangkin ring ang maagang [[karta ng karapatang pantao]] bagaman ang British Museum at ilang mga skolar ng kasaysayan ng [[Sinaunang Malapit na Silangan]] ay tumatakwil sa pananaw na ito bilang [[anakronismo|anakronistiko]]<ref name="Daniel">[[#Daniel|Daniel]], p. 39</ref> at isang maling pagkaunawa<ref name="Mitchell">[[#Mitchell|Mitchell]], p. 83</ref> ng henerikong kalikasan ng silindro ni Ciro.<ref name="Arnold">[[#Arnold|Arnold]], pp. 426–430</ref> Ito ay ginawang simbolo ng bago ang 1979 na pamahalaan ng [[Shah ng Iran]] na nagtanghal nito sa [[Tehran]] noong 1971 upang alalahanin ang 2,500 taon ng monarkiyang [[Iran]]iano.<ref name="Ansari">[[#Ansari|Ansari]], pp. 218–19.</ref>
[[File:Cyrus Cylinder detail.jpg|thumb|alt=Detail image of text|Silindro ni Ciro.]]
[[Image:London 307.JPG|thumb|alt=View of the Cyrus Cylinder in its display cabinet, situated behind glass on a display stand. Other ancient Persian artifacts can be seen lining the room in the background.|Ang Silindro ni Ciro sa silid 55 ng [[British Museum]] sa [[London]]]]