Imperyong Akkadiyo: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
Glennznl (usapan | ambag)
No edit summary
Glennznl (usapan | ambag)
mNo edit summary
Linya 24:
|national_motto =
|national_anthem =
|common_languages = [[AkkadianWikang languageAkkadiyo|AkkadianAkkadiyo]], [[SumerianWikang languageSumeryo|SumerianSumeryo]]
|religion = [[Sumerian religion]]
|currency =
Linya 33:
|stat_area1 = 800000
}}{{History of Iraq}}
Ang '''Imperyong Akkadiyo''' ({{lang-en|Akkadian Empire}}{{#tag:ref|[[AkkadianWikang languageAkkadiyo|AkkadianAkkadiyo]] <sup>[[URU (cuneiform)|URU]]</sup>''Akkad'' [[KI (cuneiform)|KI]], [[Hittite cuneiform|Hittite]] [[KUR (cuneiform)|KUR]] A.GA.DÈ.KI "land of Akkad"; [[Hebrew language|Biblical Hebrew]] אַכַּד ''Akkad'')|group=}}) ay isang [[imperyo]] na nakasentro sa lungsod ng [[Akkad]]<ref>[[SumerianWikang languageSumeryo|Sumeryo]]: ''Agade''</ref> at sa nakapaligid na rehiyon sa sinaunang [[Mesopotamia]] na nagpaisa ng lahat ng mga nagsasalita ng katutubong Akkadian na mga [[Semita]] at mga nagsasalitang [[Sumerian]] sa ilalim ng isang pamamahala.<ref name="WebsterNinthNewCollege">Mish, Frederick C., Editor in Chief. “Akkad” ''Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary''. ninth ed. Springfield, MA: Merriam-Webster 1985. ISBN 0-87779-508-8).</ref>
 
Noong 3000 BCE, may umunlad na [[symbiosis]] sa pagitan ng mga [[Sumer]]ian at mga Akkadian na Semitiko na kinabibilangan ng malawak na [[bilingualismo]].<ref name='Deutscher'>{{cite book|title=Syntactic Change in Akkadian: The Evolution of Sentential Complementation|author=Deutscher, Guy|authorlink=Guy Deutscher (linguist)|publisher=[[Oxford University Press|Oxford University Press US]]|year=2007|isbn=978-0-19-953222-3|pages=20–21|url=http://books.google.com/?id=XFwUxmCdG94C}}</ref> Unti unting pinalitan ng wikang [[AkkadianWikang languageAkkadiyo|AkkadianAkkadiyo]] ang Sumerian bilang sinasalitang wika sa isang lugar sa pagtungo sa 3000 BCE at 2000 BCE.<ref name="woods">[Woods C. 2006 “Bilingualism, Scribal Learning, and the Death of Sumerian”. In S.L. Sanders (ed) ''Margins of Writing, Origins of Culture'': 91–120 Chicago [http://oi.uchicago.edu/pdf/OIS2.pdf]</ref>
Naabot ng imperyong Akkadian ang tugatog na pang politika nito sa pagitan ng 2400 at 2200 BCE kasunod ng mga pananakop ng tagapagtatag nitong si [[Sargon ng Akkad]](2334–2279 BCE). Sa ilalim ni Sargon at kanyang mga kahalili, ang wikang Akkadian ay sandaling inatas sa mga kapitbahay na sinakop na estado gaya ng [[Elam]]. Ang Akkad ay minsang itinuturing na unang imperyo sa kasaysayan <ref>Liverani, Mario, ''Akkad: The First World Empire'' (1993)</ref> bagam may mga mas naunang nag-aangking Sumerian.