Oligoseno: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
m clean up, rm {{Link FA}}, {{Link GA}} using AWB |
No edit summary |
||
Linya 1:
{{Infobox geologic timespan
| name = Oligoseno
| color = Oligocene
| time_start = 33.9
| time_end = 23.03
| image_map =
| caption_map =
| image_outcrop =
| caption_outcrop =
| image_art =
| caption_art =
<!--Chronology-->
| timeline = Paleoheno
| former_subdivisions =
| formerly_part_of =
| partially_contained_in =
| partially_contains =
<!--Etymology-->
| name_formality = Formal
| name_accept_date = 1978
| alternate_spellings =
| synonym1 =
| synonym1_coined =
| synonym2 =
| synonym2_coined =
| synonym3 =
| synonym3_coined =
| nicknames =
| former_names =
| proposed_names =
<!--Usage Information-->
| celestial_body = earth
| usage = Global ([[International Commission on Stratigraphy|ICS]])
| timescales_used = ICS Time Scale
| formerly_used_by =
| not_used_by =
<!--Definition-->
| chrono_unit = Epoch
| strat_unit = Series
| proposed_by =
| timespan_formality = Formal
| lower_boundary_def = [[Last appearance datum|LAD]] of [[foraminifera|Planktonic Foraminifers]] ''[[Hantkenina]]'' and ''[[Cribrohantkenina]]''
| lower_gssp_location = Massignano quarry section, [[Massignano (Ancona)|Massignano]], [[Ancona]], [[Italy]]
| lower_gssp_coords = {{Coord|43.5328|N|13.6011|E|display=inline}}
| lower_gssp_accept_date = 1992<ref name="stratigraphy379">{{cite journal |last1=Silva |first1=Isabella |last2=Jenkins |first2=D. |title=Decision on the Eocene-Oligocene boundary stratotype |journal=Episodes |date=September 1993 |volume=16 |issue=3 |pages=379–382 |doi=10.18814/epiiugs/1993/v16i3/002 |url=https://stratigraphy.org/gssps/files/rupelian.pdf |access-date=13 December 2020}}</ref>
| upper_boundary_def =
* Base of magnetic polarity [[chronozone]] C6Cn.2n.
* [[First appearance datum|FAD]] of the [[Foraminifera|Planktonic Foraminiferan]] ''[[Paragloborotalia|Paragloborotalia kugleri]]''
| upper_gssp_location = Lemme-Carrosio Section, [[Carrosio]], [[Italy]]
| upper_gssp_coords = {{Coord|44.6589|N|8.8364|E|display=inline}}
| upper_gssp_accept_date = 1996
<!--Atmospheric and Climatic Data-->
| o2 =
| co2 =
| temp =
| sea_level =
}}
Ang '''Oligoseno''' (Ingles: '''Oligocene''' at may simbolong O<sub>G</sub><ref>{{cite web |url=http://pubs.usgs.gov/of/1999/of99-430/of99-430_sec38.pdf |accessdate=2011-06-22 |title=Geologic Age Symbol Font (StratagemAge) |publisher=USGS |id=99-430}}</ref>) ay isang epoch na heolohika ng panahong [[Paleohene]] at sumasaklaw mula mga 34 milyon hanggang 23 milyon bago ang kasalukuyan ({{val|33.9|0.1}} hanggang {{val|23.03|0.05|ul=Ma}}). Gaya ng ibang mas matandang mga panahong heolohiko, ang mga strata o kama ng bato na naglalarawan ng panahong ito ay mahusay na natukoy ngunit ang mga ekasktong petsa ng simula at waka ng panahong ay katamtamang hindi matiyak. Ang pangalang Oligocene ay mula sa Griyegon {{lang|grc|ὀλίγος}} (''oligos'', ilan) at {{lang|grc|καινός}} (''kainos'', bago) at tumutukoy sa pagiging kalat ng mga karagdagang modernong mga espesye ng [[mamalya]] ng fauna pagkatapos ng [[ebolusyon]] sa panahong [[Eoseno]]. Ang Oligoseno ay sumusunod sa epoch na [[Eoseno]] at sinundan ng epoch na [[Mioseno]]. Ang Oligoseno ang ikatlo at huling epoch ng Panahong [[Paleohene]]. Ang Oligoseno ay kadalasang itinuturing na isang mahalagang panahon ng transiyon na isang ugnayan sa pagitan ng sinaunang daigdig ng tropikong [[Eoseno]] at ang mas modernong mga [[ekosistema]] ng [[Mioseno]].<ref>Haines, Tim; ''Walking with Beasts: A Prehistoric Safari,'' (New York: Dorling Kindersley Publishing, Inc., 1999)</ref> Ang mga pangunahing pagbabago sa Oligoseno ay kinabibilangan ng isang pandaigdigang paglawak ng mga lupaing damo at isang pag-urong ng tropikong maluwag na dahong mga kagubatan tungo sa sinturong pang [[ekwador]]. Ang simula ng Oligoseno ay minamarkahan ng isang kilalang [[pangyayaring ekstinksiyon]] na pagpapalit ng faunang Europeo ng faunang Asyano maliban sa endemikong mga pamilyang [[roden]] at [[marsupyal]] na tinatawag na [[Eocene–Oligocene extinction event#Grande Coupure|Grande Coupure]]. Ang hangganang Oligoseno-Mioseno ay hindi nakatakda sa isang madaling matukoy na pandaigdigang pangyayari ngunit sa mga hangganang pang-rehiyon sa pagitan ng katamtamang init na Huling Oligoseno at ang relatibong mas malamig na [[Mioseno]].
| |||