Kalikasan: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
m binago ang tanim sa halaman |
mNo edit summary |
||
Linya 21:
Ang pangkahalatang dalumat ng kalikasan, na nangahulugan sa liknaying sansinukob, ay isa sa maraming pagpapalawak ng nauunang kaisipan. Nagsimula ito sa iilang pangubod na paglalapat ng salitang sinaung Griyegong φύσις, ''physis'' ng mga pilosopong nauna kay [[Sokrates]] (bagamat ang salitang ito ay namumukod na may maisig at pabago-bagong sukod at palahulogan noon, lalo na kay [[Heraklitus]]), at panay na nakatanggap ng malawak na kahulugan magmula noon.
Sa panahon ng pagdating ng makabagong [[pamamaraang makaagham]] sa huling ilang siglong nakaraan, ang kalikasan ay naging balintiyak na katotohanan, na isinatatag at pinapakilos ng mga banal na batas. Simula ng [[Rebolusyong Industriyal]], ang kalikasan ay mas panay na tinanaw na bahagi ng katotohanang na walang paglalayon. Itinuring ito na banal ng ilang tradisyon (Rousseau, Amerikanong transendentalismo), o ang palamuti ng banal na pagpapatnubay at kalinga (Hegel) o panggayak at kasangkapan ng pantaong [[kasaysayan]] (Marx). Gayunpaman, ang isang
Kaloob ng maraming paggamit at pakahulugan ng salita sa kasalukuyan, tumutukoy kadalasan ang "kalikasan" sa [[heolohiya]] at [[buhay-ilang]]. Ang kalikasan ay maaaring tumukoy sa pangkahalatahang pinamumuhayan ng mga [[halaman]] at [[hayop]], at sa ilang pagbanggit nito, tumutukoy sa mga saayosan na kaugnay ng di-buhay na mga bagay—ang paraan na ang iilang uri ng mga bagay ay nagpapakaumiral at nagbabago sa kanilang sariling katangian, tulad na lamang ng panahon at heolohiya ng Daigdig. Madalas din na tinatanggap ito na nangangahulugan na ang "likas na kapaligiran" o ang kaparangan—mailang at mabangis na hayop, mga bato, kagubatan, at sa pangkahalatan, tumutukoy sa mga bagay na hindi malimit, masyado, o malakihang pinagbago dahil sa pakikialam o pagyari ng tao, or o mga bagay na umiiral ng hindi nangangailangan nito.
| |||