Himagsikang Pranses: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
mNo edit summary
mNo edit summary
Linya 4:
*Mga Digmaang Panghimagsik Pranses
*Pagkakatayo ng Konsuladong Pranses sa Nobyembre 1799|date=ika-5 Mayo 1789 – ika-9 November 1799|duration=(10 taon, 6 buwan, at 4 araw)|native_name=''Révolution française''|native_name_lang=Pranses|Location=Kaharian ng Pransiya|Image_Caption=Ang Pagsalakay sa Bastille, ika-14 ng Hulyo 1789|caption=Ang Pagsalakay sa Bastille, ika-14 ng Hulyo 1789}}  
 
Ang '''Himagsikang Pranses''' ({{Lang-fr|Révolution française}} {{IPA-fr|ʁevɔlysjɔ̃ fʁɑ̃sɛːz|}}) ay isang yugto ng masukdol na pagbabago sa pulitika at lipunan sa [[Pransiya]] na nagsimula sa [[Estados Heneral]] ng 1789, at nagwakas sa pagkatatag ng [[Konsuladong Pranses]] noong Nobyembre 1799. Marami sa mga kaisipan nito ay itinuturing na panimulang-ugat at saligang-batayan ng umiiral na hulwagang [[demokrasyang liberal]].{{Sfn|Livesey|2001}} Samantala, ang mga pariralang tulad ng ''[[liberté, égalité, fraternité]]'' (Tagalog: ''kalayaan, kapantayan, kapatiran'') ay muling lumitaw sa iba pang mga pag-aalsa at himagsikan, tulad ng [[Himagsikang Ruso (1917)|Himagsikang Ruso]] ng 1917,{{Sfn|Shlapentokh|1996}} at mga napukaw na kilusan para sa [[Paglansag ng pang-aalipin|paglansag ng pangaalipin]] at [[pangkalahatang karapatan sa paghalal]]. {{Sfn|Desan|Hunt|Nelson|2013}} Ang mga [[pagpapahalaga]] at katatagang samahan na nilikha nito ay nangingibabaw sa pulitika ng Pransya hanggang ngayon.{{Sfn|Fehér|1990}}
 
 
Ang mga [[Mga Dahilan ng Rebolusyong Pranses|sanhi]] nito ay karaniwang pinagkakasunduan na isang pagkasasama ng mga salik na panlipunan, pampolitika at pang-ekonomiya, na nagpnatunay sa kawalang-kakayanan sa pamamahala ng ''[[Ancien Régime]]'' (Tagalog'': Sinaunang Kailaran''). Noong Mayo 1789, ang malawakang panlipunang pagkabalisa ay humantong sa pagpupulong ng Estados-Heneral, na pinalitan tungo sa Pambansang Kapulungan noong Hunyo. Ang patuloy na saligawsaw at kaguluhan ay sumukdol sa [[Pagsalakay ng Bastille]] noong Hulyo 14, na humantong pa sa sunod-sunod ng mga sukdulang hakbang ng Kapulungan, kabilang ang paglansag ng pyudalismo, ang paglapat ng himansaang panupil sa Simbahang Katoliko sa Pransiya, at pagpapalawig ng karapatang bumoto.