Plasma (pisika): Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
AnakngAraw (usapan | ambag)
Soumi-Ed (usapan | ambag)
mNo edit summary
Linya 9:
Hindi katulad ng iba pang mga kalagayan ng materya, ang mga partikulong may karga na sa loob ng isang plasma ay malakas na tutugon sa mga hanay na elektriko (may kuryente) at magnetiko (mga ''field'' na magnetiko). Kapag nawalan ng init ang plasma, ang plasma ay babalik sa pagiging gas. Mahigit sa 99% ng materya sa hindi nakikitang uniberso ay pinaniniwalaang plasma. Kapag ang mga atomo na nasa loob ng isang gas ay nabuwag, ang mga piraso ay tinatawag na mga elektron at mga iono. Sapagkat ang mga pirasong ito ay mayroong [[kargang kuryente]] (kargang elektriko), ang mga ito ay hinihilang papalapit sa isa't isa o kaya ay itinutulak na papahiwalay sa pamamagitan ng [[kuryente]] at mga hanay na magnetiko. Ito ang dahilan kung bakit iba ang reaksiyon ng plasma kaysa sa isang gas. Halimbawa, ang mga hanay na magnetiko ay maaaring gawing panghawak ng isang plasma, subalit hindi upang hawakan ang isang gas. Ang plasma ay isang mas mainam na [[konduktor ng kuryente|konduktor]] ng kuryente kaysa sa [[tanso]].
 
Ang plasma ay karaniwang napakainit, sapagkat kailangan nito ang napakataas na mga [[temperatura]] upang magiba ang mga bigkis na nasa pagitan ng mga elektron at ng ''nuclei'' (maramihan ng ''[[nucleus|nukleus]]'') ng mga atomo. Kung minsan, ang mga plasma ay nagkakaroon ng napakataas na [[presyon]], katulad na nasa loob ng mga bituin. Ang mga bituin (kabilang na ang Araw) ay halos binubuo ng plasma. Ang mga plasma ay maaari ring magkaroon ng napaka mababang presyon, katulad ng sa [[kalawakan]].
 
Sa daigdig, ang [[kidlat]] at [[aurora]] ay binubuo ng plasma. Ang artipisyal (gawa ng tao) na paggamit ng plasma ay kinabibilangan ng mga bumbilyang ''[[fluorescent light|fluorescent]]'', mga [[neon signs|ilaw na neon]], at mga ''[[plasma display]]'' na ginagamit para sa mga ''screen'' ng [[telebisyon]] o [[kompyuter]]. Ang mga siyentipiko ay nag-eeksperimento ng plasma upang makagawa ng isang bagong [[lakas na nukleyar]], na tinatawag na ''[[nuclear fusion]]'', na mas magiging mas mainam at mas ligtas kaysa sa ordinaryong lakas na nukleyar, at makalilikha ng mas kakaunting duming [[radyoaktibidad|radyoaktibo]].