Wikipedia

Silogismong pangkategorya: Pagkakaiba sa mga binago

Browse history interactively
← Nakaraang pagkakaibaSusunod na pagkakaiba →
Content deleted Content added
VisualWikitext
No edit summary
Linya 49:
Maaari nating makuha ang iba pang tumpak na anyo sa ibang mga paraan. Isang paraan ay ang [[Venn diagram]]. Dahil mayroong tatlong paksa, iguguhit natin ang tatlong bilog na may kapwa-sakop bilang sagisag ng mga pangkat. Una, bubuuin natin ang bilog para sa pangunahing paksa. Katabi nito, na may kapwa-sakop, ang nakapailalim na paksa. Sa ilalim naman ang panggitnang paksa. Dapat na may kapwa-sakop sa tatlong bahagi ng diyagrama: sa pangunahing paksa, sa nakapailalim na paksa at sa kapwa-sakop ng pangunahin at nakapailalim na paksa. Kung tumpak ang silogismo, kailangan na ang katotohanan ng katapusang pangungusap ay maipapakita sa diyagrama ng mga palagay. hindi dapat iguhit ang katapusang pangungusap, dahil nagmumula sa mga palagay ang
katapusang pangungusap. Dapat na maunang iguhit ang pangkalahatang palagay. Magagawa ito sa pagdidiin-kulay kung saan ang isang pangkat ay walang sangkap sa kabilang pangkat. Ibig sabihin, may diin-kulay ang hindi kasali sa isang pangkat. Kaya sa palagay na "Lahat ng A ay B", may diin-kulay ang lahat ng bahagi na kung saan walang nilalamang A na kapwa-sakop ng B, pati na rin sa bahagi na sakop ng K. Ganoon din ang kailnganag gawin para sa ikalawang palagay. Mula sa dalawang palagay na ito, maikakatwiran natin na lahat ng kasapi sa pangkat na K ay kasali din sa pangkat na B. Ngunit hindi natin masasabi na na lahat ng kasapi sa pangkat na B ay kasali sa pangkat na K. Totoo lamang ito sa iisang direksyon.
 
==Itutuloy ang pagsasalin==▼
 
Isa pang halimbawa ng ganitong paraan, tingnan natin ang silogismo sa EIO-1. Hayaan natin na ito ang maging unang palagay na "WAlang B na A", habang ang kasunod na palagay ay "Ang ilang K ay hindi A." Ang pangunahing paksa ng silogismong ito ay A; ang nakapailalim na paksa ay K, ang panggitnang paksa ay B. Ang unang palagay sa diyagrama ay may diin-kulay sa kapwa sakop ng A at B (A ∩ B). Wala namang diin-kulay ang pangalawang palagay. Sa halip, gumagamit tayo ng sagisag ng baligtad na "E" (∃). Pananda ito ng "existence". Isusulat ito sa walang diin-kulay na kapwa-sakop ng B at K (B ∩ C) upang ipahiwatig na "Ang ilang K ay B." (Pansining Mabuti: Lahat ng bahagi na may diin-kulay ay hindi maaring lagyan ng sagisag ng baligtad na "E" (∃), ang [[pambilang na pangmeron]]) Dahil may sagisag na ∃ sa loob ng K na nasa labas ng A, tumpak na sabihin na "May ilang K na hindi A."
Line 65 ⟶ 63:
| | |===| | |
| |=========|=| | |
| |==========| ∃ | |
| |=========| | | |
+----------------+ +---------------+
Line 71 ⟶ 69:
| |
| |
| |
B +---------------+
 
▲==Itutuloy ang pagsasalin==
 
Ang huling paraan ay ang pagkakabisa ng anim na alituntunin upang ipahayag ang kaalaman na natalakay na. Bagaman mahalagang paraan ang mga Venn Diagram sa paglalarawan, mas mainam piliin ng ibang palaisip ang pagtimbang sa katumpakan ng mga palagay sa pamamgitan ng mga susunod na alituntunin.
:[[Image:JohnstonDiagram_SyllogismFerio.PNG | EIO-1]]
 
The last method is to memorize six rules using the information presented thus far. While Venn diagrams are good tools for illustrative purposes, it may be preferable for some to test validity with the following rules:
 
* Katulad ng nabanggit na, ang silogismong kategorya ay may tatlong paksa lamang, hindi maaaring bawasan o dagdagan, tulad ng [[maling paggamit ng apat na paksa]] (fallacy of four terms). Mag-ingat sa paggamit ng mga salitang may kasing-hulugan na maaaring magbigay ng impresyon na mali ang pangangatwiran, kahit na ito ay tama. Ngunit maiwawasto ito sa paggamit ng isang salita sa bawat palagay.
* As noted before, categorical syllogisms must contain exactly three terms, no more, no less (cp. [[fallacy of four terms]]). As a cautionary note, beware that synonyms and antonyms can create the illusion of invalidity, but can sometimes be rectified by substituting the interexchangeable terms for one of choice.
* IfKung eitherang premiseisa issa mga palagay ay patanggi (negative), thendapat thena conclusionpatanggi mustrin beang negativekatapusang (cppangungusap. Mali ang [[nagpapatibay na katapusang pangungusap mula sa patangging mga palagay]] (affirmative conclusion from a negative premise]]).
* Hindi maaaring parehong patanggi (negative) ang mga palagay.
* Both premises cannot be negative (cp. [[fallacy of exclusive premises]]).
Ito ay ang [[kamalian ng di-kabilang na mga palagay]] (fallacy of exclusive premises).
* Any term distributed in the conclusion must be distributed in either premise ([[Distribution of terms]] - using only this system it's soon possible to determinate if a syllogism is valid or invalid.
* Ang anumang paksa na matatagpuan sa katapusang pangungusap ay dapat ding matatagpuan sa palagay, "" (distribution of terms) - gamit lamang ang sistemang ito, madaling matukoy kung tumpak o di-tumpak ang silogismo.
* The middle term must be distributed once and only once (cp. [[fallacy of the undistributed middle]]).
* Dapat na isang pagkakataon lamang na matagtagpuan sa bawat palagay ang panggitnang paksa "" (fallacy of the undistributed middle)
* You cannot draw a particular conclusion with two universal premises (cp. [[existential fallacy]]).
* Hindi maaaring magkaroon ng pambahaging katapusang pangungusap (particular conclusion) mula sa dalawang pangkalahatang palagay (universal premises), ang [[kamaliang pangmeron]] (existential fallacy).
 
==Tala ng mga silogismo==
Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/wiki/Silogismong_pangkategorya"