Aguhon (panturo): Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
AnakngAraw (usapan | ambag)
dagdag
AnakngAraw (usapan | ambag)
dagdag
Linya 1:
[[Larawan:Kompas Sofia.JPG|thumb|Isang payak na tuyo at mabatobalaning naibubulsang aguhon o kumpas.]]
 
Ang '''aguhon'''<ref name=Gaboy>{{cite-Gaboy|''Compass'', aguhon, kumpas; ''magnetite''}}</ref><ref name=JETE>{{cite-JETE|Aguhon; aguha; aguhilya}}, pahina 19.</ref> o '''kumpas'''<ref name=Gaboy/> ay isang kagamitang kapakipakinabang sa pagtuturo ng direksyon o patutunguhan, partikular na kung naglilibot (pangnabigasyon) sa mga karagatan at mga disyerto, o iba pang mga pook na may kakaunting mga [[landmark|palatandaang pook]]. Tinatawag din itong '''mabatobalaning aguhon''', '''magnetikong kumpas''', o '''aguhon ng mandaragat'''. Tinitiyak ng aguhon ang kapupuntahan ng isang tao na may kaugnayan sa mga mabatobalani o magnetikong polo ng daigdig. Binubuo ito ng isang magnetikong tagapagturo o '''[[aguha]]'''<ref name=JETE/> (ginagamit ding pantawag sa karayon ng orasan o relo; pero hindi ito ang ''[[aguhilya]]''<ref name=JETE/> name na isang pang-ipit ng buhok), isang umiikot o gumagalaw na karayom na karaniwang nakatanda para sa Hilaga - o sa Magnetikong Hilagang Polo, sa mahigpit na pananalita - at malayang nakahahanay sa mabatobalaning kalatagan ng daigdig. Naimbento ng sinaunang mga Intsik ang unang aguhon noong panahon ng [[Dinastiyang Han]], na isang bagay na mistulang malaking [[kutsara]] na yari sa bato (''ore'') ng [[magnetite|magnetito]] (''magnetite'' o [[inang-bato ng bakal]]<ref name=Gaboy/>) na nakalapat sa isang parisukat na platong tansong-pula.<ref name=Smith>[http://www.smith.edu/hsc/museum/ancient_inventions/compass2.html Sinaunang mga imbensyon], Smith.edu {{en icon}}</ref>
 
==Sanggunian==