Tsismis: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
AnakngAraw (usapan | ambag)
+n
AnakngAraw (usapan | ambag)
inalis ang kadalawa ng nagkadalawa
Linya 1:
Ang '''tsismis''' (Ingles: ''gossip''<ref name=Gaboy/>, ''rumor''<ref name=Gaboy/>; Kastila: ''chismes''<ref name=JETE>{{cite-JETE|Tsismis, tsimoso, tsismosa, atbp}}, pahina 1456-1457.</ref>) ay isang bagay, karaniwang mga pangungusap o kuwento na may kaugnay sa o tungkol sa buhay ng may-buhay<ref name=JETE/>, na negatibo, pasalungat, pakontra, o kabaligtaran, na itinuon sa isang tao o pangkat ng mga tao. Ginagawa at ginagamit ito ng mga '''tsismoso'''<ref name=JETE/> (lalaki) at '''tsismosa'''<ref name=JETE/> (babae) {{ndash}} kilala rin bilang mga '''madaldal''', '''matabil''', '''masatsat''', '''daldalero''' (lalaki), '''daldalera''' (babae), '''satsatero''' (lalaki), at '''satsatera''' (babae)<ref name=JETE/> {{ndash}} dahil sa udyok ng kanilang sariling inseguridad o "kabuwayahan", upang ibaba o ilugmok ang ibang tao, samantalang iniaangat naman ng mga nagkakalat ng mga tsismis ang kanilang sarili at para makaramdam ng iniisip o hinahangad na "kabutihan" o pagiging mabuti sa mata ng iba na paukol sa sarili.<ref name=OSV>Duquin, Lorene Hanley, Nihil obstat: Reb. Michael Heintz, Ph.D., Imprimatur: Obispo John M. D'Arcy, ''"Gossip"'', ''Four Things that Hurt Parishes'', isang polyeto ng ''[http://www.osv.com Our Sunday Visitor]'' (imbentaryo bilang P841), ''Our Sunday Visitor, Inc.'', Huntington, Indiana, ISBN 9781592765591.</ref> Ang ''tsismis'' ay kasingkahulugan ng mga sumusunod: '''satsat''', '''sitsit''', '''yapyap''', '''dada''', '''ngakngak''', '''kiyaw-kiyaw''', '''ngawngaw''', '''taritan''', '''tari-tari''', '''kalantari''', '''dalahira''', '''rumor''', '''sagap''', '''sabi-sabi''', '''bali-balita''', '''balitang kutsero''', '''balitang barbero''', '''bulung-bulungan''' (binabaybay ding '''bulungbulungan'''), '''parali''', '''alingasngas''', '''tibadbad''', '''higing''', '''balitang kutsero''', '''balitang kanto''', '''balitang naulinigan''',<ref name=Gaboy>{{cite-Gaboy|''Gossip'', ''rumor''}}</ref> at '''daldal'''.<ref name=JETE/>
 
Kabilang sa mga paraan upang mapangasiwaan ang mga tsismoso at mga tsismosa, o masugpo ang tsimis, ay ang tuwirang pagtatanong sa mga nagbabalita ng tsismis ng ganito: na kung bakit kailangang malaman pa ng ibang mga tao ang mga bagay-bagay o paksang isinasalo o ibinubunyag nila. O kaya, ang pagtatanong kung paano matutulungan ang taong itsini-tsimis sapagkat ang reputasyon nito ang siyang nakataya.<ref name=OSV/>