Tina: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
AnakngAraw (usapan | ambag)
dagdag
AnakngAraw (usapan | ambag)
paghahati ng seksyon
Linya 1:
Ang '''tina''' o '''pangtina'''<ref name=Gaboy/> (Ingles: ''dye''<ref name=Gaboy/>) ay isang sustansiyang ginagamit na [[pangkulay]] ng mga bagay o materyales, karaniwang para sa paglalagay o pagbibigay ng kulay sa [[tela]]ng ginagamit sa paggawa ng mga [[damit]] o [[kasuotan]].<ref name=NBK>{{cite-NBK|''Dyes and Dyeing'', ''What makes dyes fade?''}}, pahina 366-372.</ref> Tinatawag din itong '''anyil''' o '''tayum'''.<ref name=Gaboy>{{cite-Gaboy|''Dye'', pangtina}}</ref> Kapag natinahan o nalagyan ng tina ang isang bagay, mabilis na kumakapit sa bagay na ito ang kulay dahil sa mga puwersang kimikal o pisikal. Ngunit hindi tinatawag na pagtitina ang pagkakalagay ng kulay sa isang bagay kung hindi "hinahawakan", pinagtatagal, o pinakakapit ng mga puwersang kimikal o pisikal ang mga kulay sa bagay na ito; sa halip, isa lamang itong "paghawa" o bahid ng [[mantsa]].<ref name=NBK/>
 
==Pagkakaroon ng kulay ng tina==
Nagkakaroon ng kulay ang isang damit na tininahan o nilagyan ng tina dahil sa kakayahan nitong tumanggap o sumipsip ng liwanag, partikular na ng mga [[wavelength|liboy-haba]] (o ''wavelength'' sa Ingles, literal na "haba ng alon") ng liwanag. May kulay ang tina sapagkat humihigop ito ng ilang mga liboy-haba at itinutulak, pinatatalbog, o nagpapabalik-sinag ang iba. Mayroong kani-kaniyang partikular na liboy-haba ng liwanag ang bawat isang kulay, ngunit ang [[puti]] ay isang pagkakahalu-halo ng mga liwanag ng lahat ng nakikitang mga liboy-haba. Nagiging pula sa paningin ang isang pulang damit dahil sumisipsip ang tinang inilagay dito ng lahat ng mga liboy-haba ng liwanag ''maliban'' na lamang sa pula na pinatatalbog nito. Ang tumalbog na kulay ''ang'' kulay ng tina na makikita ng mata. Samantala, nagmumukhang puti o "walang kulay" ang tinang hindi humihigop ng anumang nakikitang liboy-haba ng liwanag. Depende sa paraan ng pagkakaayos ng mga atomo sa loob ng mga [[tipik]] o [[molekula]] ng isang tina ang partikular na mga liboy-habang nasisipsip o nahihigop ng tina; nakasasanhi ang isang pagbabago sa puwesto, posisyon, o kinalalagyan ng atomo ng paghinto sa kakayahang sumispsip ng liboy-haba ng isang molekula ng tina. Sa paglaon, kumukupas din ang mga tina dahil nawawala ang kanilang kapangyarihang makatanggap o makasipsip ng liwanag.<ref name=NBK/>
 
Nagkakaroon ng kulay ang isang damit na tininahan o nilagyan ng tina dahil sa kakayahan nitong tumanggap o sumipsip ng liwanag, partikular na ng mga [[wavelength|liboy-haba]] (o ''wavelength'' sa Ingles, literal na "haba ng alon") ng liwanag. May kulay ang tina sapagkat humihigop ito ng ilang mga liboy-haba at itinutulak, pinatatalbog, o nagpapabalik-sinag ang iba. Mayroong kani-kaniyang partikular na liboy-haba ng liwanag ang bawat isang kulay, ngunit ang [[puti]] ay isang pagkakahalu-halo ng mga liwanag ng lahat ng nakikitang mga liboy-haba. Nagiging pula sa paningin ang isang pulang damit dahil sumisipsip ang tinang inilagay dito ng lahat ng mga liboy-haba ng liwanag ''maliban'' na lamang sa pula na pinatatalbog nito. Ang tumalbog na kulay ''ang'' kulay ng tina na makikita ng mata. Samantala, nagmumukhang puti o "walang kulay" ang tinang hindi humihigop ng anumang nakikitang liboy-haba ng liwanag. Depende sa paraan ng pagkakaayos ng mga atomo sa loob ng mga [[tipik]] o [[molekula]] ng isang tina ang partikular na mga liboy-habang nasisipsip o nahihigop ng tina; nakasasanhi ang isang pagbabago sa puwesto, posisyon, o kinalalagyan ng atomo ng paghinto sa kakayahang sumispsip ng liboy-haba ng isang molekula ng tina. Sa paglaon, kumukupas din ang mga tina dahil nawawala ang kanilang kapangyarihang makatanggap o makasipsip ng liwanag.<ref name=NBK/>
 
==Pagkupas ng kulay ng tina==
Sa paglaon, kumukupas din ang mga tina dahil nawawala ang kanilang kapangyarihang makatanggap o makasipsip ng liwanag.<ref name=NBK/>
 
==Sanggunian==