Urbano V: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
m robot dinagdag: af:Pous Urbanus V |
paglalawig |
||
Linya 1:
{{Infobox Pope|
English name=Urban V|
image=[[Image:Urban V.gif|150px]]|
birth_name=Guillaume Grimoard|
term_start=Setyembre 28, 1362|
term_end=Disyembre 19, 1370|
predecessor=[[Pope Innocent VI|Innocent VI]]|
successor=[[Pope Gregory XI|Gregory XI]]|
birth_date=1310|
birthplace= Grizac, [[Languedoc]], [[Pransya]] |
dead=dead|death_date={{death date|1370|12|19|mf=y}}|
deathplace=[[Avignon]], [[Pransya]]}}
Si '''Santo Papa Urbano V''' (1310 – Disyembre 19, 1370), ipinanganak bilang '''Guillaume Grimoard''', ay ang [[Santo Papa]] mula 1362 hanggang 1370.
==Talambuhay==
Siya ay isang katutubo ng Grizac sa [[Languedoc]] (kasalukuyang bahagi ng [[Mga commune ng Pransya|commune]] ng [[Le Pont-de-Montvert]], ''[[Kagawaran ng Pransya|département]]'' ng [[Lozère]]). Siya ay naging isang [[Benedictine]] at doktor sa [[batas na Canon (Simabahang Katoliko)|Batas na Canon]], nagturo sa [[Montpellier]] at [[Avignon]]. Nanungkulan siya sa opisina ng abbot ng [[Saint-Victor]] sa [[Marseille]]; at sa Avignon, sa kanyang pagdating mula sa [[Naples]], kung saan siya ay binigyan ng [[papal legate]], siya ay hinalal na bilang Popa Urbano V (Setyembre 28, 1362) at sumunod kay [[Papa Innocent VI]] (1352–62).
Bilang Santo Papa siya ay isang malubhang disiplinaryo at hindi As Pope he was a severe disciplinarian, at hindi nagustuhan ang mga luho ng mga kardinal, nagpalabas ng mga reporma sa pagpapatupad ng hustisya at hinimok ang pagpapatupad ng pag-aaral. Siya ang nagpatayo ng Unibersidad ng Hungary. Sa [[Toulouse]], niligtas niya ang Unibersidad ng musika. Sa [[Montpellier]], pinaayos niya ang paaralan ng [[medisina]] at itinayo ang Kolehiyo ng [[Saint Benoit]]. Ang simbahan ni ay naging katedral na pinalamutian ng iba't ibang likhang sining. Siya rin ang nagpatayo ng mga kolehiyo sa Quézac at Bédouès, at isang simbahan at silid-aklatan sa Ispagnac. Sinuportahan niya ang humigit sa 1,000 mag-aaral ng lahat ng klase ng pagkain at matutulugan. Kahit na sa panahon ng digmaan ay nakakain siya ng tama. Binigyan din niya sila ng mga libro at magagaling na propesor.
Ang kangyang pontipikato ay nakakita sa isa sa mga huling zeal para sa crusada sa ekspedisyon ni [[Pedro I ng Cyprus]], na kinuha ang [[Alexandria]] noong (Oktubre 11, 1365), subalit inabandona rin ito. Pinagtibay niya ang krusada sa mga [[Imperyong Ottoman|Turko]] para makuha muli ang [[Alexandria]]. Nagpadala rin siya ng mga misyon sa [[Bosnia (rehiyon)|Bosnia]], [[Lithuania]], [[Bulgaria]] at [[Tsina]].
Isa sa mga dakilang katanigan ng pamumuno ni Urbano V ay ang pagbabalik ng [[Papacy]] sa Italya at ang pagpapatigil ng mga malalakas na katunggali sa kapangyarihan doon. Noong 1363 ini[[ekskomunikasyon|nekskomunika]] niya si [[Bernabò Visconti]], ang huling dakilang pigura ng [[Ghibelline|Ghibellinismo]] sa hilagang Italya, na hawak ang siyudad ng Papa ng [[Bologna]] at kinalaban ang tropa ni [[Gil de Albornoz]], ang Papal vicar ng Italya noong mga panahong iyon. Si Urbano ay sinabi na ang krusada ay isermon sa lahat ng [[Italya]] sa mga kalaban niya at ng kanyang pamilya na inaakusahan na magnanakaw ng mga estado ng simbahan. Subalit noong Marso ng sumunod na taon ay naisipan niyang makipagayos na lamang: sa pamamagitan ng pamamagitna ni Emparador [[Charles IV, Banal na Romanong Emperador|Charles IV]], tinanggal niya ang ban laban kay Visconti, nakuha niya lamang ang Bologna matapos ang malaking kabayaran. Sa palibot ng Roma ay nagtanim din siya ng ubasan.
Ang mga patuloy na kaguluhan sa [[Italya]], at ang mga daing ng mga pigura na gaya ni [[Petrarch]] at [[Santa Bridget ng Sweden]], ang pumilit kay Urbano V na pumunta sa [[Roma]], kung saan siya nakapunta noong Oktubre 16, 1367. Subalit, kahit na masayang sinalubong ng mga klerhiya at ng mga tao at ang pagsama ng Emperador sa [[Basilika ni San Pedro]], at ang paglalagay ng korona sa ulo ng Emperatris, nagpagtanto niya na ang pagpapalit ng kanyang lugar ng pamahalaan ay hindi nagpalakas ng kapanyarihan nito. Sa Roma ay binigyan siya ng homage mula sa Hari ng Cyprus, Reyna [[Joan I ng Naples]] at ng Byzantinong Emparador na si [[John V Palaeologus]], at ginawang Banal na Romanong Emparador si Charles IV.
Hindi na niya nakayanan ang mga Pranses na kardinal, at karamihan sa mga lungsod ng estadong Papa ay nag-aaklas. Naglayag siya mula [[Corneto]] noong Setyembre 5, 1370, at dumaong sa [[Avignon]] noong ika-24 na araw ng buwan na iyon. Nagkasakit sa makaraan ng ilang araw at namatay noong Disyembre 19, sumusod sa kanya si [[Santo Papa Gregory XI]] (1370–78).
Ang kanyang kanonisasyon ay ginusto ni [[Valdemar IV ng Denmark]] at ipinangako ni Papa Gregory XI ng mga taong 1375, ngunit ito ay hindi natupad dahil sa kaguluhan noong mga panahong iyon. Ang cultus ni Urbano V ay inaprubahan ni [[Papa Pius IX]] (1846–78) noong 1870.
==Sanggunian==
{{reflist}}
*{{cite book|last=Rendina|first=Claudio|year=1994|title=I papi. Storia e segreti|publisher=Newton Compton|city=Rome}}
*''From the 9th edition (1883) of an unnamed encyclopedia''
==Panlabas na Kawing==
* [http://www.newadvent.org/cathen/15214a.htm ''Catholic Encyclopedia'': Bl. Urban V]
{{s-start}}
<!-- {{s-rel|ca}} -->
{{s-bef|before=[[Pope Innocent VI|Innocent VI]]}}
{{s-ttl|title=[[Santo Papa]]|years=1362–70}}
{{s-aft|after=[[Pope Gregory XI|Gregory XI]]}}
{{end}}
{{stub}}
[[category:Mga papa|Urbano 05]]
| |||