Henetika: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
AnakngAraw (usapan | ambag)
Talaksan
m namespace change &/or gen. fixes
Linya 1:
[[Talaksan:DNA Overview2.png|thumb|right|upright|Ang [[DNA]]. <!---------, the molecular basis for inheritance. Each strand of DNA is a chain of [[nucleotides]], matching each other in the center to form what look like rungs on a twisted ladder-------------->.]]
Ang '''henetika'''<ref name=NBK>{{cite-NBK|Genetics}}</ref> (mula sa [[wikang Griyego|Griyegong]] ''genetikos'', o "pinagmulan") ay ang [[agham]] ng henes o hene ''(gene, genes)'', pamanang katangian at pagkakaiba-iba ng mga organismo. Ang katagang “henetika” ay unang iminungkahi upang ipaliwanag ang pag-aaral ng mga namamanang katangian at ng agham ng pagkakaiba-iba ng mga organismo ng bantog na Britanyong siyentipiko na si [[William Bateson]] sa kanyang liham kay [[Adam Sedgwick]] na may petsang ika-18 &nbsp;ng Abril 1905. Unang ginamit ni Bateson ang katagang “henetika” sa publiko noong 1906 sa [[:en:Third International Conference on Plant Hybridization|Pangatlong Pandaigdigang Pagpupulong sa Haybridisasyon ng mga Halaman]] na naganap sa ([[Londres]], [[Ingglatera]]).
 
Ang henetika ang pag-aaral ng mga hene, kung ano ang bumubuo sa mga ito, paano sila gumaganap, paano sila naipapasa mula sa mga magulang patungo sa mga anak, at paano sila nagbabago.<ref name=NBK/>
Linya 11:
 
===Ang mga hene===
[[LarawanTalaksan:Human genome to genes.png|thumb|right|350px|Ilustrayon ng [[genome|henomo]] ng [[tao]], mula sa henomo hangang [[chromosome|kromosomo]], at mula kromosomo hanggang mga hene.]]
Sa loob ng mga organismo, karaniwang dala ng mga kromosoma ang mga henetikong impormasyon na ipinakikita bilang kimika ng mga partikular na molekula ng [[DNA]] (''deoxyribonucleic acid'').
Ang mga hene ang nagdidikta sa mga impormasyong kailangan upang maiayos ang mga aminoasidos sa pagbuo ng proteina na sa lumaon ay may malaking papel sa pagtiyak ng penotipo (''phenotype'') o itsurang pisikal na isang organismo. Sa mga diploideng organismo, ang alelong dominante (''dominant allele'') sa isang kromosoma ay nagkukubli sa pagpapahiwatig ng isang mahinang henes (''recessive gene'') sa kahati nitong henes.
Linya 22:
 
Ang mga hene ang nakaalam ng mga ninuno ng isang organismo lalo na sa tao. Ang mga hene ng isang patay ng tao ay pwedeng i-kumpara sa mga buhay na tao para malaman ang mga kalahi o kamaganak niya dahil ang mga hene ay mag-kaparehas lang sa mga mag-kalahi.<ref name=NBK/>
 
 
===Mga katungkulan ng hene===
Line 158 ⟶ 157:
{{Link FA|en}}
{{Link FA|tr}}
 
[[af:Genetika]]
[[ar:علم الوراثة]]