Pastoral na liham: Pagkakaiba sa mga binago

Ang '''pastoral na liham''' o '''liham para sa pinuno ng simbahan''' (Ingles: ''pastoral epistle'') ay mga sulat na nauukol para sa mga pinuno ng parokya o simbahan, partikular na ang sa [[Kristiyanismo]] at [[Katolisismo]]. Kabilang sa mga nakakatanggap ng ganitong uri ng liham ang mga pinunong pari ng parokya o kura paroko, obispo, pastor, at ministro,<ref name=Gabby>{{cite-Gabby|Pastoral, pastor}}</ref> na gumaganap bilang mga "pastol" ng simbahan o parokya (ang mga "kawan"). Kabilang sa mga ito ang ''[[Unang Sulat kay Timoteo]]'', ''[[Ikalawang Sulat kay Timoteo]]'', at ''[[Sulat kay Tito]]'' na matatagpuan sa [[Bagong Tipan]] ng Bibliya. Nagmula ang mga sulat na ito kay [[San Pablo]] - isang [[alagad|apostol]] - na ipinadala kina [[San Timoteo]] at [[Tito ang Alagad]], na mga pinuno ng sinaunang simbahang Kristiyano. Batay sa mga halimbawang ito mula sa Bibliya, naglalaman ang mga ito ng mga gabay o patnubay hinggil sa pagsasanay at pagpili ng mga pinuno ng simbahan. Samakatuwid, tinatalakay ng mga '''sulat na pampastor''' na ito ang mga katangian ng isang pinunong pansimbahan.<ref name=Biblia4>{{cite-Biblia4|''What qualities make a good leader?, kasama sa paliwanag hinggil sa ''Tito 1:5-9''}}</ref>

 

==Makabagong kahulugan==

Sa makabagong kabuluhan at gamit, isang bukas na liham ang isang '''sulat na pastoral''' (mas angkop na tinatawag bilang ''pastoral letter'' sa Ingles, hindi bilang ''pastoral epistle'' na laan lamang para sa mga [[sulat na nasa Bibliya]]) na nagmumula sa isang [[obispo]] at ipinadadala sa mga [[kura]] o katulad at sa mga mamamayan ng isang [[diyosesis]] (o kapwa para sa dalawang pangkat) na naglalaman ng mga pangkalahatang pangaral, paalala, kaatasan, mga mungkahi, at patnubay na pangkaasalan. Sa [[Simbahang Katoliko]], karaniwang ipinadadala ang ganitong mga uri ng sulat sa loob ng mga partikular na panahong [[eklesyastiko]], malimit na sa umpisa ng [[pagaayuno]].<ref name=CatholicEncyclopedia/>