Fernando Amorsolo: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
No edit summary |
Kinansela ang pagbabagong 480063 ni 120.28.8.20 (Usapan) |
||
Linya 27:
Si '''Fernando Cueto Amorsolo''' ([[Mayo 30]], [[1892]] - [[Abril 26]], [[1972]]) ay isa mga pinakamahalagang artista ng sining sa [[Pilipinas]].<ref name="asianart">Hallman, Tim. [http://www.asianart.org/documents/AAMPoPAPRFINAL_000.pdf ''"Pioneers of Philippine Art: Luna, Amorsolo, Zobel. Asian Art Museum Presents First Exhibition of Filipino Art at Civic Center Home."'' AsianArt.org, Agosto 11, 2006], kinuha noong: Hulyo 2, 2007.</ref> Si Amorsolo ay isang [[pagpipinta|pintor]] ng mga larawan ng mga tao at tanawing pambaryo ng Pilipinas. Kilala siya sa kaniyang pagiging malikhain at pagkadalubhasa sa paggamit ng liwanag. Ipinanganak sa [[Paco, Maynila|Paco]], [[Maynila]],
nakatapos siya ng pag-aaral mula sa Paaralang Pansining ng Liseo ng Maynila noong 1909.<ref name=NCCA>[http://www.ncca.gov.ph/about_cultarts/cultprofile/natarts/visual/amorsolo.php ''Fernando C. Amorsolo, About Culture and Arts, Cultural Profile'', NCCA.gov.ph, 2002], kinuha noong: Hunyo 30, 2007</ref><ref name=Encyclopedia>[http://www.bookrags.com/biography/fernando-amorsolo/ ''Fernando Amorsolo Biography, Encyclopedia of World Biography on Fernando Amorsolo'', Thomson Gale, The Thomson Corporation at BookRags.com, 2006], kinuha noong: Hunyo 30, 2007</ref>
Bagaman nakapaglakbay sa ibang mga [[bansa]], kung saan namulat ang mga mata ni Amorsolo sa mga dayuhang pamamaraan ng pagguhit at pagpinta, naging adhikain niya ang makalikha ng mga larawang makabayan at puno ng [[kasaysayan]].<ref name=GlobalPinoy/> Sa panahon man ng kapayapaan o digmaan,<ref name="Ocampo"/> nanatili ang diwang ito sa isipan ni Amorsolo, na nagbunga naman ng mga dibuhong may pagpapahalaga sa paghubog, pag-unlad, at pagtatala ng tunay at natatanging katauhan, ngiti, damdamin at kaluluwa ng mga [[mamamayang Pilipino]].<ref name=Anciano/><ref name="benesa"/> Dahil sa mga gawa at gawain ng kaniyang malikhaing mga kamay, sa tulong ng pinsel at pintura, tinagurian si Amorsolo bilang unang [[Pambansang Alagad ng Sining ng Pilipinas]].<ref name="asianart"/>
==Talambuhay==
===Kabataan at edukasyon===
Isinilang si Fernando Amorsolo noong Mayo 30, 1892 sa Paco, Maynila kina Pedro Amorsolo, isang tenedor de libro, at Bonifacia Cueto.<ref name=Encyclopedia/><ref name=GlobalPinoy/> Lumaki si Amorsolo sa [[Daet, Camarines Norte]], kung saan nakapag-aral siya sa isang paaralang pampubliko at tinuruang bumasa at sumulat ng [[wikang Kastila]] sa bahay.<ref name=Anciano>[http://www.geocities.com/sinupan/AmorsoloF.htm Anciano, Daniel M. ''Filipinos in History: Fernando Amorsolo'', Geocities.com (walang petsa)], kinuha noong: Hulyo 1, 2007</ref> Pagkaraang mamamatay ng kaniyang ama, lumipat si Amorsolo at ang kaniyang pamilya sa [[Maynila]] upang manirahan kasama ni Don [[Fabian de la Rosa]], ang pinsan ng kaniyang ina at isang pintor sa Pilipinas.<ref name=GlobalPinoy/> Sa gulang na 13, naging katulong si Amorsolo ni De la Rosa. Sa kalaunan, si De la Rosa ang magiging tagapagudyok at gabay ni Amorsolo sa karera at sining ng pagpipinta.<ref name=GlobalPinoy/> Nang mga panahong iyon, nanahi ang ina ni Amorsolo para kumita ng salapi, habang tumutulong naman si Amorsolo sa pamamagitan ng pagtitinda ng mga kinulayang tarhetang pangkoreo na nagkakahalaga ng sampung [[Piso ng Pilipinas|sentimo]] bawat isa.<ref name=GlobalPinoy/> Isa ring pintor si [[Pablo Amorsolo|Pablo]], ang kapatid ni Amorsolo.<ref name=GlobalPinoy/>
Dumating ang unang tagumpay ni Amorsolo bilang pintor noong 1908, nang ang kaniyang larawang ''Levendo Periodico'' ay tumanggap ng ikalawang premyo sa Bazar Escolta, isang patimpalak na isinagawa ''Asociación Internacional de Artistas'' (Samahang Pandaigdigan ng mga Artista).<ref name=Anciano/> Sa pagitan ng 1909 at 1914, nag-aral si Amorsolo sa Paaralan ng Sining ng Liseo ng Maynila, kung saan tumanggap siya ng maraming mga parangal para sa kaniyang mga larawang iginuhit.<ref name=GlobalPinoy/>
Pagkaraang magtapos mula sa Liseo, nag-aral si Amorsolo sa Paaralang ng Pinong Sining ng Pamantasan ng Pilipinas, kung saan nagtatrabaho si Dela Rosa.<ref name=GlobalPinoy/>
Habang nag-aaral sa kolehiyo, ang mga pangunahing impluwensiya kay Fernando Amorsolo ay ang mga pintor na sina Diego Velazquez, John Singer Sargent, Anders Zorn, Joaquín Sorolla y Bastida, Claude Monet, Pierre-Auguste Renoir, at Ignacio Zuloaga.<ref name=geringer/> Habang nag-aaral sa Liceo, itinuturing na ang isa sa pinakanatatanging gawa ni Amorsolo ay ang larawan ng isang binata at ng isang dalaga na nasa isang hardin, na ikinapanalo niya ng isang gantimpala nang magkaroon ng isang ekshibisyon ng sining sa paaralan bago siya magtapos at magkamit ng diploma.<ref name=Anciano/> Upang kumita ng salapi, sumali si Amorsolo sa mga paligsahan at gumawa rin siya ng mga guhit para sa mga palimbagan sa Pilipinas,<ref name=Think2>[http://library.thinkquest.org/20213/data/amor2.htm ''Gift of the Filipino Artist, Fernando Amorsolo'', Web Page 2, ThinkQuest.org (walang petsa)], kinuha noong: Hunyo 30, 2007</ref> kabilang ang isang larawan para sa pabalat ng pinakunang nobelang isinulat ni Severino Reyes sa [[wikang Tagalog]], ang ''Parusa ng Diyos''. Gumuhit din siya ng larawan para sa ''Madaling Araw'' ni Iñigo Ed. Regalado,<ref name=Hasloo>[http://www.hasloo.com/pinoyreference-org/info/philencyclopedia_bio1037.htm ''Philippine On-line Encyclopedia Project'', Hasloo.com (walang petsa)], kinuha noong: Agosto 1, 2007</ref> at para sa mga aklat ng ''Pasyon''.<ref name=Hasloo/> Nagtapos si Amorsolo mula sa Pamantasan ng Pilipinas noong 1914, na nakatanggap ng maraming mga medalya.<ref name=GlobalPinoy/>
===Karera===
[[Talaksan:Amorsoloposter.jpg|thumb|Larawang iginuhit ni Amorsolo, na ginamit para sa isang poster o patalastas na humihikayat sa mga mamamayan para bumili ng mga ''liberty bond'' o bono ng kalayaan (katibayan ng kasunduan sa pag-iipon ng pananalaping may tubo o interes), 1917.]]
Pagkaraang makatapos ng pag-aaral mula sa Pamantasan ng Pilipinas, naglingkod si Amorsolo bilang isang dibuhista para sa Kawanihan ng mga Pagawaing Bayan, bilang punong artista ng sining sa ''Pacific Commercial Company'', at bilang isang guro sa Pamantasan ng Pilipinas (kung saan nagtrabaho siya ng may 38 mga taon).<ref name=GlobalPinoy>[http://www.globalpinoy.com/ch/ch_nationalartists_sub.php?name=Fernando%20C.%20Amorsolo%20(1892-1972)&category=Visual%20Arts Fernando C. Amorsolo (1892-1972), ''National Artists, Cultural Heritage'', GlobalPinoy.com, 2006], kinuha noong: Hunyo 30, 2007</ref> Pagkatapos magtrabaho bilang guro at artistang pangkumersiyal, nabigyan si Amorsolo ng kaloob upang makapag-aral sa ''Academia de San Fernando'' sa [[Madrid]], [[Espanya]], sa kagandahang-loob ng Pilipinong mangangalakal na si Enrique Zobel de Ayala.<ref name=GlobalPinoy/> Sa loob ng pitong buwan sa Espanya, gumuhit siya ng mga larawan habang nasa mga museo at mga kalye ng Madrid, para magsanay sa paggamit ng mga katangian ng liwanag at kulay.<ref name=Encyclopedia/> Sa pamamagitan ng kaloob ni De Ayala, nakarating rin si Amorsolo sa [[Lungsod ng New York]], kung saan nagkaroon siya ng kaalaman sa impresyonismo at kubismo, na magiging mga pangunahing impluho sa kaniyang mga gawa.
Sa kaniyang pagbalik sa Maynila, nagbukas ng sariling estudyo at puminta nang puminta sa kapanahunan ng mga dekada ng 1920 at 1930.<ref name=Encyclopedia/> Ang ''Pagtatanim ng Palay'' (1922) ang unang mahalagang akdang-pinta niya, na lumitaw sa mga kartelon at mga babasahing pangturista, kaya't naging isa sa mga pinakakilalang larawan ng kapanahunan ng [[Pagsasamang-Yaman ng Pilipinas]].<ref name="geringer">http://www.geringerart.com/p1.html</ref> Sa simula ng dekada ng 1930, malawakang naitanghal ang mga gawa ni Amorsolo kapwa sa loob ng Pilipinas at sa ibang mga bansa.<ref name="geringer"/> Ang mga larawan niyang nagbibigay ng diwa ng pag-asa at makakabukiran ang nagsimula sa takbo at gawi ng mga pintahin sa Pilipinas bago dumating ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig.<ref>Rodell, Paul. ''Culture and Customs of the Philippines'', Palimbagang Greenwood (2001), ISBN 0313304157, [http://books.google.com/books?id=HUgP3InN37cC&pg=PA52&ots=oJCfZs1Se8&dq=%22fernando+amorsolo%22&as_brr=3&sig=sKddMJFgfuqEB9N8ERBx_kUizjM#PPA52,M1 p52].</ref> Maliban sa mga larawang may mga madirilim na pangitain, na ipininta niya noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig, puminta si Amorsolo ng mga tahimik at payapang mga tagpuan sa kabuuan ng kaniyang larangang napili.<ref name="Ocampo"/>
Pinuntuhan si Amorsolo ng mga maimpluhong mga Pilipino na kabilang sina Luis Araneta, Antonia Araneta at Jorge B. Vargas.<ref name=Sylvia/> Naging paboritong artistang pansining din si Amorsolo ng mga opisyal ng [[Estados Unidos]] at ng mga turista sa Pilipinas. Dahil sa kaniyang kabantugan, nangailan si Amorsolo na kuhanan ng mga litrato ang kaniyang mga gawa para idikit sa mga pahina ng isang [[album|talalarawanan]]. Sa pamamagitan ng album ng mga retrato, maaaring pumili ang bibili mula sa piliian ng kaniyang mga gawa. Hindi lumikha si Amorsolo ng mga ganap na magkakawangis na larawan; muli niyang nilikha ang mga larawan na binabago ang ibang mga bahagi ng mga ito.
Nang lumaon, lumitaw ang mga gawa ni Amorsolo sa mga pabalat at pahina ng mga araling-aklat na pambata, sa mga nobela, sa mga disenyong pampatalastas, sa mga akdang may [[guhit-larawan]] at mga [[magasin]] sa Pilipinas katulad ng ''The Independent'', ''Philippine Magazine'', ''Telembang'', ''Renacimiento Filipino'', at ''Excelsior''.<ref name="geringer"/> Siya ang tagapangasiwa sa Kolehiyo ng mga Pinong Sining sa Pamantasan ng Pilipinas mula 1938 hanggang 1952.
[[Talaksan:Amorsolo grave.jpg|thumb|right|Ang libingan ni Fernando Amorsolo sa [[Lungsod ng Marikina]].]]
Noong mga dekada ng 1950 hanggang sa kaniyang pagyao noong 1972, karaniwang nakatatapos ng sampung larawang ipininta si Amorsolo bawat buwan..<ref name=Think3>[http://library.thinkquest.org/20213/data/amor3.htm ''Gift of the Filipino Artist, Fernando Amorsolo'', Web Page 3, ThinkQuest.org (walang petsa)], kinuha noong: Hunyo 30, 2007</ref>
Subalit, noong mga huling taon niya, naapektuhan ng diabetes, katarata, rayuma, pananakit ng ulo, pagkahilo at ng kamatayan ng dalawang anak ang pagsasagawa ng kaniyang mga gawa.<ref name=Think3/> Napasailalim siya sa pagtatanggal ng katarata noong nasa gulang na 70, isang operasyon na hindi naging balakid sa kaniyang pagguhit at pagpinta.<ref name=Anciano/> Dalawang buwan matapos na maospital sa Pagamutan ni [[San Lukas]] sa Maynila, <ref name=Sylvia/> namatay si Amorsolo dahil sa sakit sa [[puso]] noong [[Abril 24|ika-24 ng Abril]], [[1972]] sa gulang na 79.<ref name=GlobalPinoy/>
Apat na araw makaraan ang kaniyang kamatayan, pinarangalan si Amorsolo bilang Pinakaunang Pambansang Artista para sa Pagpipinta ng Pilipinas sa Sentrong Pangkalinangan ng Pilipinas ni [[Ferdinand E. Marcos]].<ref name=Anciano/>
===Pansariling buhay===
Sa kaniyang kapanahunan, dalawang beses nakapag-asawa si Amorsolo at nagkaroon ng 14 na mga anak.<ref name="officialbio">[http://www.fernandocamorsolo.com/biography.html ''Fernando Amorsolo: Biography'', FernandoAmorsolo.com (walang petsa)]</ref> Noong 1916, ikinasal siya kay Salud Jorge, kung kanino siya nagkaroon ng anim na supling.<ref name="officialbio"/> Nang mamatay si Jorge noong 1931, napangasawa ni Amorsolo si Maria del Carmen Zaragoza, at sila man ay nagkaroon nang walo pang mga anak.<ref name="officialbio"/> Kabilang sa kaniyang mga anak na babae sina Sylvia Amorsolo Lazo at Luz Amorsolo.<ref name=Sylvia/> Naging pintor din ang lima sa mga naging anak ni Amorsolo.<ref name=Encyclopedia/> Malapit na kaibigan ni Amorsolo ang mang-uukit na si [[Guillermo Tolentino]], ang lumikha ng bantayog para sa bayaning Pilipinong si [[Andres Bonifacio]], na nasa [[Lungsod ng Caloocan]].<ref name=Ocampopage3>[http://www.lopezmuseum.org.ph/artscene_zeroin_amorsolo_03.html Ocampo, Ambeth. ''Amorsolo's Brush with History'', Lopez Memorial Museum, Eugenio Lopez Memorial Foundation, LopezMuseum.org.ph, 2003, pahina 3], kinuha noong: Agosto 1, 2007</ref>
==Mga estilo at pamamaraan==
===Mga kababaihan at mga tanawin===
Kilalang-kilala si Amorsolo dahil sa kaniyang pagpinta ng mga kababaihan mula sa kabukiran at maging sa kaniyang mga maliliwanag na mga larawang may tanawin,<ref name=Ayala>[http://www.ayalamuseum.org/collections_amorsolo.asp ''"Fernando Amorsolo (1892-1972)."''] AyalaMuseum.org, kinuha noong Hunyo 30, 2007.</ref> na karaniwang naglalarawan ng mga nakaugaliang gawi, gawain, kalinangan, pagdirawang, at hanap-buhay. Nagpakita ng "diwang may damdaming makabayan na kaiba sa pagkakaroon ng mga namamalakad na Amerikano" ang mga gawa niyang makakabukiran, na naging mahahalaga para sa paghubog ng pambansang katauhan ng Pilipino.<ref name="asianart"/>
[[Talaksan:Fruit Pickers Under the Mango Tree Fernando Amorsolo.JPG|thumb|left|300px|Mga Namimitas ng Prutas sa Ilalim ng Puno ng Mangga]]
Natuto si Amorsolo mula sa isinaunang kaugalian at may adhikaing "makamit ang pagkakalikha niya ng isang Pilipinong katumbas ng huwarang hubog pantao ng mga [[Griyego]]."<ref name="benesa"/>
Sa mga paglalarawan niya ng mga kababaihang Pilipino, tinanggihan ni Amorsolo ang mga huwarang Kanluranin ng kagandahan upang yakapin ang mga huwarang Pilipino.<ref name=Paras/> at nakahiligan niyang gamiting batayan para sa mga mukha ng kaniyang mga paksa ang mga kasapi ng kaniyang mag-anak.<ref name=Sylvia/> Kayumanggi, may banayad na kutis, may kabataan, maganda, at balingkinitan ang mga kababaihang karaniwang iginuguhit ni Amorsolo.<ref name="Think3"/> Sinabi ni Amorsolo na ang mga kababaihang ipininta niya ay kailangang may
{{Quote|''bilugang mukha, hindi yung bilog-haba na karaniwang ipinapakita sa atin ng mga larawan sa mga pahayagan at babasahin. Dapat na ang mga mata ay sadyang may buhay, hindi mapungay at antukin na katangian ng isang [[Mongolia]]n. Dapat na pulpol ang ilong ngunit matatag at madiin ang pagkakaguhit. ... kaya ang kagandahan ng babaeng Pilipina ay sadyang hindi nararapat na may puting balat, o madilim ang pagkakayumanggi katulad ng sa karaniwang Malay, subalit dapat na may maliwanag na kulay ng balat o sariwang uri ng kulay na palagian nating nakikita kapag nakakatagpo tayo ng isang namumulang mukha ng nahihiyang batang babae.''<ref name=Paras/>}}
[[Talaksan:Lavandera Fernando Amorsolo.jpg|thumb|160px|Lavandera]]
Gumamit si Amorsolo ng likas na liwanag para sa kaniyang mga ipinintang larawan at pinaunlad ang paggamit ng pamamaraang pagpapakalat ng liwanag mula sa tanawing-panlikuran (ang pamamaraang ''likod-bigay-liwanag'' o ''backlighting technique''), na naging tatak niyang pansining at pinakanatatanging handog sa larangan ng pagpipinta sa Pilipinas.<ref name=NCCA/><ref name=Encyclopedia/><ref name=GlobalPinoy/> Sa isang karaniwang larawang ginawa ni Amorsolo, ang mga hubog ay nakabalangkas na napaliligiran ng makikilalang maaliwalas na pangingintab, at ng matinding liwanag sa isang bahagi ng mga pamukaw-pansin ng kanbas na malapit sa mga detalye.<ref name=Encyclopedia/> Palagiang kasangkapan sa mga gawa ni Amorsolo ang sinag ng araw sa Pilipinas; pinaniniwalaang iisa lamang ang ipininta niyang may pangyayaring umuulan.<ref name=Encyclopedia/>
===Mga unang-hagod na guhit===
Masipag kumatha si Amorsolo ng mga paunang larawang-guhit<ref name=Paras>Paras-Perez, Rodriguez. ''Amorsolo Drawings'' ([http://www.lopezmuseum.org.ph/gallery_amorsolo.html excerpt available online]) (1992), ISBN 9491386742.</ref>, na kadalasang ginagawa niya sa bahay, sa [[Liwasan ng Luneta]], at sa mga kabukiran. <ref name=Sylvia/> Iginuhit niya ang mga taong nasa paligid niya, mula sa mga magsasakang Pilipino hanggang sa mga taga-lungsod na nagbabata ng paghihirap sa ilalim ng mga lumusob na [[Hapones]].<ref name="Paras"/> Makikita sa mga paunang larawang-guhit ni Amorsolo ang kaniyang gawi at kakayahan sa pagpinta ng mga larawang nakakikintal. Maaaninag ang kakayahan at gawing ito ni Amorsolo mula sa kaniyang mga larawang may pintura, kung saan ang mga wangis ng tao ay mga "mungkahi" lamang ng mga taong naipinta.<ref name="Paras"/>
===Mga larawang pangkasaysayan at larawan ng mga tao===
Puminta rin si Amorsolo ng mga sunud-sunod na mga larawan na may mga paksa sa kasaysayan: bago dumating ang mg [[Kastila]] at mga kaganapan noong panahon ng mga Kastila. Nalimbag ang maraming mga kopya ng ''Making of the Philippine Flag'' (Ang Paggawa ng [[Bandila ng Pilipinas]]) ni Amorsolo. Nangailangan ng maraming detalyadong paunang-hagod na guhit at pag-aaral ng kulay ang mga bahagi ng ''The First Baptism in the Philippines'' (Ang Unang Pagbibinyag sa Pilipinas). Masinop at maingat na pinagtugma-tugma ng pintor ang mga bahagi nito bago inilipat sa panghuling kanbas. Para sa kaniyang mga larawang may mga kaganapan bago dumating ang mga dayuhang Kastila at noong ika-16 dantaon sa Pilipinas, bumatay si Amorsolo sa mga isinulat ni Antonio Pigafetta, iba pang mga mababasa at may mga larawang sanggunian. Humingi siya ng tulong mula sa mga dalubhasa sa Pilipinas noong mga panahong iyon, mula sa mga katulad nina H. Pardo de Tavera at Epifanio de los Santos.<ref name=Ocampo>[http://www.lopezmuseum.org.ph/artscene_zeroin_amorsolo_01.html Ocampo, Ambeth. ''Amorsolo's Brush with History'', Lopez Memorial Museum, Eugenio Lopez Memorial Foundation, LopezMuseum.org.ph, 2003], kinuha noong: Hunyo 30, 2007</ref>
Pininta rin ni Amorsolo ang larawan ni Heneral [[Emilio Aguinaldo]], mga [[pangulo ng Pilipinas]], at iba pang mga kilalang Pilipino.
===Mga gawa sa kapanahunan ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig===
Matapos ang simula ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig, ang mga karaniwang paksa sa pagpipinta ni Amorsolo - ang buhay sa baryo - ay napalitan ng mga paglalarawan sa isang bansang nalugmok sa panahon ng digmaan.<ref name=Silva/> Noong kapanahunan ng pamamalakad sa Pilipinas ng mga Hapones noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig, araw-araw na namalagi si Amorsolo sa kaniyang bahay na malapit sa kampo ng mga Hapon, kung saan gumuhit siya ng mga unang-hagod na guhit mula sa bubungan o mga bintana ng kabahayan.<ref name=Sylvia>[http://www.lopezmuseum.org.ph/main_reader5.html Amorsolo Lazo, Sylvia. ''Remembering Papa'' (Mga Alaala ni Tatay), Filipiniana Publications, Lopez Memorial Museum, Eugenio Lopez Memorial Foundation, LopezMuseum.org.ph, 2003], kinuha noong: Hunyo 30, 2007</ref>
Noong panahon ng digmaan, itinala ni Amorsolo - sa pamamagitan ng pagguhit - ang pagkawasak ng maraming mga mapagkakakilanlang mga pook sa Maynila<ref name="Silva"/>, kasama ang pasakit, kasawian at kamatayang naranasan ng mga mamamayang Pilipino. Kabilang sa mga paksa niya ang mga "nagluluksang babae dahil sa pagkamatay ng kanilang mga asawa, ang prusisyon ng mga taong may tinutulak na mga kareta at may dalang mga buslo habang papaalis mula sa isang madilim at natutupok na lungsod, na nabahiran ng pula ng apoy at dugo."<ref name="Ocampo"/> Madalas na nilalarawan ni Amorsolo ang mga buhay at pasakit ng mga kababaihang Pilipino noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig: kabilang sa kaniyang mga ipininta ang "mga inang tangan ang kanilang mga anak habang lumilikas sa mga nasusunog na mga" pook, "isang babaeng sinaksak ng isang sundalong Hapon habang tumatangis ang isang bata na nasa lupa", at "isang babaeng umiiyak sa ibabaw ng walang-buhay na katawan ng kaniyang anak na lalaki."<ref name="Silva"/>
Kabilang sa iba pang mga larawang iginuhit ni Amorsolo noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig ang larawan ni Heneral [[Douglas MacArthur]], maging mga larawan ng mga sundalong Hapon.<ref name=Encyclopedia/> Noong 1948, ang mga larawang ginuhit ni Amorsolo noong panahon ng digmaan ay itinanghal sa Palasyo ng Pangulo sa [[Malakanyang]].<ref name=Encyclopedia/>
Isang kinatawan ng mga ipinintang larawan ni Amorsolo noong panahon ng digmaan ang ''Defense of a Filipina Woman's Honor'' (Pagtatanggol sa Karangalan ng Babaeng Pilipino [1945]). Sa larawang ito, ipinagtatanggol ng isang lalaki ang kaniyang asawa o anak na babae upang hindi magahasa o mapatay ng isang hindi nakikitang sundalong Hapon. Ayon kay John Silva, ipinapahayag ng larawan ang "pagtanggi sa paniniil".<ref name=Silva>Silva, John. [http://www.defendthyhonor.com/ "The Historical Context of Amorsolo's ''Defense of a Filipina Woman's Honor''."] DefendThyHonor.com, kinuha noong: Hunyo 30, 2007.</ref>
==Pagsusuri==
[[Talaksan:Planting Rice Fernando Amorsolo.jpg|thumb|left|350px|Nagtatanim ng Palay]]
Ang mga gawa ni Amorsolo - na may mga paksang buhay-sa-kabukiran - ay itinuturing ng mga tagapagtangkilik ni Amorsolo bilang "tunay na paglalarawan ng kaluluwa ng mga Pilipino."<ref name="benesa">Benesa, Leo. [http://www.ncca.gov.ph/about_cultarts/comarticles.php?artcl_Id=163 ''"An Amorsolo Festival"''] (na nagmula rin sa Philippine Sunday Express, Nobyembre 16, 1975). ''What is Philippine about Philippine Art? and Other Essays'' (Ano ba maka-Pilipinas sa Sining ng Pilipinas? At Iba Pang mga Sanaysay), Manila: Pambansang Komisyon para sa Kultura at mga Sining, 2000, pp. 24-27.</ref>
Subalit, may mga tumutuya at nagsasabing nagpadala si Amorsolo sa takbo ng komersiyalismo, at gumagawa lamang siya ng mga larawang pang-alaala (mga ''souvenir'') para sa mga sundalong Amerikano.<ref name="benesa"/> Noong 1948, isinulat ng manunuring si [[Francisco Arcellana]]
na ang mga gawang larawan ni Amorsolo ay "walang masasabi" at hindi mahirap unawain sapagkat "wala namang dapat unawain."<ref name="benesa"/> Sinuri ng mga manunuri ang mga paglalarawan ni Amorsolo ng mga katauhan noong kapanahunan ng [[Magkakasamang-Yaman ng Pilipinas]], ang may malaking bilang na mga gawain ni Amorsolo noong nasa mga gitnang-gulang pa lamang siya, at ang may malaking bilang na mga larawang pangkasaysayan.<ref name="benesa"/> Kaugnay ng huli, sinabi ng mga manunuri na ang "ugaling pansining ay sadyang hindi bagay sa pagpapasibol ng damdaming lubhang makaaantig at nauukol para sa ganiyang mga gawa."<ref name="benesa"/>
Subalit, may isang manunuri ang nagsabi na bagaman ang karamihan sa mga may sampung libong mga gawa ni Amorsolo ay hindi karapatdapat para sa isang katulad ni Amorsolo at sa kaniyang likas na kakayahang pansining, ipinagdiinan ng manunuring ito na mas nararapat lamang na husgahan si Amorsolo batay sa mga pinakamakahulugang obra niya imbis na batay sa mga pinakapangit o walang sapat na halaga.<ref name="benesa"/> Tinuturing na ang mga maliliit na larawang tanawin ni Amorsolo, lalo na yung nalikha noong nagsisimula pa lamang siya sa larangan ng pagpinta, bilang pinakamahahalagang mga gawa ni Amorsolo.<ref name="benesa"/> Maituturing si Amorsolo bilang isang dalubhasa sa pagpinta ng mga tanawin sa Pilipinas, isang dalubhasang higit pa kina [[Juan Luna]] at Felix Resurreccion Hidalgo na gumawa rin ng mga larawang tanawin ng Pilipinas na may katulad na mga sukat.<ref name="benesa"/>
==Pamana==
[[Talaksan:Amorsolo memorial.jpg|thumb|right|200px|Isang pook pang-alala para kay Fernando Amorsolo, malapait sa kaniyang libingan sa [[Lungsod ng Marikina]].]]
Ang bilang ng mga ipininta at mga iginuhit na larawan ni Amorsolo ay pinaniniwalaang umabot sa higit sa 10,000 piraso. Isang mahalagang impluwensiya si Amorsolo sa pangkasalukuyang sining at mga artista ng sining sa Pilipinas, maging sa tinatawag na mga maka-Amorsolong pamamaraan ng pagpipinta.<ref name="benesa"/> Makikita ang impluho ni Amorsolo sa maraming mga larawang tanawin ng mga artistang Pilipino, kabilang ang mga naunang larawang tanawin ng pintor ng mga ''abstract'' - mga larawang walang tiyak na anyo - na si Federico Aguilar Alcuaz.<ref name="benesa"/>
Noong 2003, itinatag ng mga anak ni Amorsolo ang [[Fernando C. Amorsolo Art Foundation]], na nakatalaga para sa pagpapanatili ng pamana ni Fernando Amorsolo sa larangan ng sining sa pamamagitan ng pagpapamudmod ng estilo at pananaw ni Amorsolo, at sa pagpapanatili ng pamanang pambansa sa pamamagitan ng pagsagip at pagpapakilala ng mga gawa ni Amorsolo.<ref name=Foundation>[http://www.fernandocamorsolo.com/index.html Fernando C. Amorsolo Art Foundation, Inc., FernandoAmorsolo.com (walang petsa)], kinuha noong: Hulyo 2, 2007</ref>
===Mga guhit ni Amorsolo sa larangan ng kalakalan===
Sa isang subasta sa Wellesley, [[Massachusetts]] noong 2001, dalawang orihinal na mga larawang iginuhit ni Amorsolo noong dekada ng 1950 - ''The Cockfight'' (Ang Sabong) at ''Resting Under the Trees'' (Pamamahinga sa Ilalim ng mga Puno) - ay nabili ng isang kolektor mula sa [[New Jersey]], [[Estados Unidos]] sa halagang $36,000 at $31,500, bawat isa.<ref name=BeePub> [http://antiquesandthearts.com/AW0-01-16-2001-11-41-23 ''"Estate Sale Yields Fine Art, Furniture Gems in Wellesley, Mass."''] Antiques and the Arts online (Mga antigo at sining sa internet), Enero 16, 2001. Kinuha noong Hulyo 2, 2007</ref> Sa isang palabas pantelebisyon ng
''Antiques Roadshow'' noong 2002, isang tagapaghusga at tagapagbigay ng halaga sa mga antigo (mula sa ''Sotheby'') ang nagsabi na ang isang larawang may tanawing pambaryo na ipininta ni Amorsolo noong 1945 ay makalilikom mula $30,000 at $50,000 sa subasta.<ref name=PBS>[http://www.pbs.org/wgbh/pages/roadshow/series/highlights/2002/neworleans/neworleans.html "New Orleans, LA (2002)"] (Antiques Roadshow program #619, Morial Convention Center, sumahimpapawid noong Nobyembre 11, 2002). PBS.org, kinuha noong: Hulyo 2, 2007</ref> Sa isang subasta ng ''Christie'' noong 1996, ang halaga ng larawang ''The Marketplace'' (Ang Pamilihan) ni Amorsolo ay umabot sa $174,000.<ref> Bacani, Cesar (ipinahayag ni Steven Poh/Kuala Lumpur, Keith Loveard/Jakarta at Susan Berfield/Hong Kong). [http://www.asiaweek.com/asiaweek/96/0426/biz2.html ''"The Fine Art of the Sale: Sotheby's and Christie's are Targeting Southeast Asia,"''] Asiaweek (Abril 26, 1996), kinuha noong: Hulyo 2, 2007.</ref>
==Mga pangunahing gawa==
Kabilang sa mga pangunahing gawa ni Amorsolo ang mga sumusunod:<ref name=GlobalPinoy/><ref name=Think3/>
* 1920 – ''My Wife, Salud'' (Si Salud, Aking Asawa)
* 1921 – ''Maiden in a Stream'' (Dalaga sa Batis) Koleksiyon ng ''GSIS''
* 1922 – ''Rice Planting'' (Pagtatanim ng Palay)
* 1928 – ''El Ciego'', Koleksiyon ng Bangko Sentral ng Pilipinas
* 1931 - ''The Conversion of the Filipinos'' (Ang Pagbabagongloob ng mga Pilipino)
* 1936 – ''Dalagang Bukid'', Koleksiyon ng ''Club Filipino''
* 1939 - ''Afternoon Meal of the Workers'' ("Panghapong Oras sa Pagkain ng mga Magsasaka", kilala rin bilang ''Noonday Meal of the Rice Workers'' o "Tanghalian ng mga Magsasaka")
* 1942 - ''The Rape of Manila'' (Ang Panggagahasa sa Maynila)
* 1942 - ''The Bombing of the Intendencia'' (Ang Pagbomba ng Intendensya)
* 1943 – ''The Mestiza'' (Ang Mestisa), Koleksiyon ng Pambansang Museo ng Pilipinas
* 1944 - ''The Explosion'' (Ang Pagsabog)
* 1945 - ''Defense of a Filipina Woman’s Honor'' (Pagtatanggol sa Karangalan ng Babaeng Pilipina), langis sa kanbas (60.5 x 36 pulgada)
* 1945 - ''The Burning of Manila'' (Ang Pagsunog sa Maynila)
* 1946 – ''Planting Rice'', Koleksiyon ng ''United Coconut Planters Bank''
* 1950 - ''Our Lady of Light'' (Ang Birhen ng Liwanag)
* 1958 – ''Sunday Morning Going To Town'', Koleksiyon ng [[Museo ng Ayala]]
* ''The First Baptism in the Philippines'' (Ang Unang Pagbibinyag sa Pilipinas) - Matas na Paaral ng [[Cebu]]
* ''Princess Urduja'' (Prinsesa Urduha)
* ''Sale of Panay'' (Ang Pagbibili ng Panay)
* ''Early Sulu Wedding'' (Sinaunang Kasal sa Sulu)
* ''Early Filipino State Wedding'' (Sinaunang Kasal ng Pilipino)
* ''Traders'' (Mga Mangangalakal)
* ''Sikatuna''
* ''The First Mass in the Philippines'' (Ang Unang Misa sa Pilipinas)
* ''The Building of [[Intramuros]]'' (Ang Pagtatayo ng Intramuros)
* ''Burning of the Idol'' (Ang Pagsusunog ng mga Anito)
* ''Assassination of Governor Bustamante'' (Pagpaslang kay Gobernador Bustamante)
* ''Making of the Philippine Flag'' (Paglikha ng Bandilang Pilipino)
* ''La destruccion de Manila por los salvajes japoneses'' (''The Destruction of Manila by the Savage Japanese'' o Ang Pagsira ng Maynila ng mga Masasamang Hapon)
* ''[[Bataan]]''
* ''Corner of Hell'' (Sulok ng Impiyerno)
* ''One Casualty'' (Isang Biktima)
* ''El Violinista'' (''The Violinist'' o Ang Biyolinista)
==Mga gantimpala, parangal at pagkilala==
Line 42 ⟶ 161:
* 1972 – ''Gawad CCP para sa Sining'', mula sa Sentrong Pangkultura ng Pilipinas (''Cultural Center of the Philippines'')<ref name=GlobalPinoy/>
Noong 1972, si Fernando Amorsolo ang naging pinakaunang Pilipino na ginawaran ng karangalan bilang Pambansang Artista ng Pilipinas para sa [[Pagpipinta]]. Tinawag siyang "Magiting na Matandang Tao sa Larangan ng Sining sa Pilipinas" (''Grand Old Man of Philippine Art'') noong araw ng pagbubukas ng sentrong pansining ng ''Manila Hilton'', kung saan nagdaos ng eksihibit ng mga larawang ipininta ni Amorsolo noong [[Enero 23]], [[1969]].
===Mga pangunahing ekshibisyon===
Sa labas ng Pilipinas, ginawa ang kaniyang mga eksibisyon sa [[Belhika|Belgium]], sa ''Exposición de [[Panama]]'' noong [[1914]], sa solong palabas sa ''Grand Central Gallery'' ng [[Lungsod ng New York]] noong [[1925]], at sa [[Museo]]ng Pam[[bansa]] ng Herran noong Nobyembre 6, 1948. Nang itinanghal ang isang eksposisyon sa [[Paris]] noong 1931, ipinakita ni Amorsolo ang isa sa kaniyang mga natatanging mga larawan, ''The Conversion of the Filipinos'' (Pagbabagongloob ng mga Pilipino). Kasama sa pinasang gawa ni Amorsolo sa ''Exposición'' sa Panama ang isang larawan ni [[Woodrow Wilson]], pangulo ng Estados Unidos at ang obrang ''La Muerte de Socrates'' (Ang Kamatayan ni Socrates). Sa Museong Pambansa ng Herran noong 1948, ang eksibisyon ni Amorsolo ay ginugulan ng pananalapi ng ''Art Association of the Philippines'' (Asosasyong Pansining ng Pilipinas). Noong 1950, nagkaroon uli ng isa pang ekshibisyon si Amorsolo kung saan ipinakita niya sa madla ang dalawa pang larawang pangkasaysayan, ang ''Faith Among the Ruins'' (Pananampalataya sa Gitna ng mga Guho) at ang ''Baptism of [[Rajah]] Humabon'' (Pagbibinyag kay Raha Humabon), na ginawad sa ''Missionary Art Exhibit'' sa [[Roma]]. Noong 1979, ipinagdiwang ang pamana ni Fernando Amorsolo bilang pintor sa pamamagitan ng isang ekshibisyon ng kaniyang mga gawa sa ''Art Center of the Manila Hilton'' (Sentrong Pansining ng Manila Hilton).<ref name=Anciano/> Nagkaroon din ng isang ekshibisyon ng mga gawa ni Amorsolo sa [[Havana]], [[Cuba]] noong 2007.<ref>[http://www.dfa.gov.ph/news/pr/pr2007/mar/pr112.htm "Havana Inaugurates Philippine Modern Exhibit."] Philippine Department of Foreign Affairs, Marso 2, 2007. Kinuha noong: Agosto 1, 2007.</ref>
==Sanggunian==
{{reflist}}
==Mga panlabas na kawing==
*Mga litrato ng [http://www.flickr.com/photos/gpherman/120852520/ paleta], [http://www.flickr.com/photos/gpherman/120852389/ pitaka], at [http://www.flickr.com/photos/gpherman/120852436/ iba pang kagamitang pansarili] ni Amorsolo sa flickr.com.
*[http://www.allinsongallery.com/amorsolo/index.html Mga gawa ni Amorsolo] sa ''Allinson Gallery''.
*[http://www.frazerfineart.com/SearchE2.asp?At=FernandoAmorsolo Mga gawa ni Amorsolo] sa ''Frazer Fine Art''.
{{Mga Pambansang Alagad ng Sining ng Pilipinas}}
{{DEFAULTSORT:Amorsolo, Fernando}}
[[Kaurian:Mga pambansang alagad ng sining ng Pilipinas]]
[[Kaurian:Mga pintor]]
[[Kaurian:Taong-bayan ng Pilipinas]]
[[Kaurian:Kalinangan ng Pilipinas]]
[[en:Fernando Amorsolo]]
[[nl:Fernando Amorsolo]]
| |||