Carl Friedrich Gauss: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
Redf0x (usapan | ambag)
merge
AnakngAraw (usapan | ambag)
m Karl Friedrich Gauss nilipat sa Carl Friedrich Gauss: pagsasanib
Linya 1:
{{merge|KarlCarl Friedrich Gauss}}
Si '''Carl Friedrich Gauss (Gauß)''' ([[Abril 30]], [[1777]] – [[Pebrero 23]] [[1855]]) ay isang [[Alemanya|Aleman]] na [[matematika|matematiko]] at [[agham|siyentipiko]] ng isang henyong may kalaliman na nagambag sa maraming mga larangan, kabilang ang [[teoriya ng numero]], [[pagsusuring matematikal|pagsusuri]], [[heometrong diperensyal]], ''[[geodesy]]'', [[magnetismo]], [[astronomiya]] at [[optika]]. Kilala din minsan bilang "ang prinsipe ng mga matematiko", may mga impluwensya si Gauss sa maraming larangan ng matematika at agham at nakahanay sa tabi nina [[Leonhard Euler|Euler]], [[Isaac Newton|Newton]] at [[Archimedes]] bilang isa sa pinakadakilang matematiko sa kasaysayan.
[[Talaksan:Carl Friedrich Gauss.jpg|thumb|right|Si Carl Friedrich Gauss.]]
 
{{DEFAULTSORT:Gauss, Karl Friedrich}}
Si '''Johann Carl Friedrich Gauss''' ({{pron-en|ˈɡaʊs}}; {{lang-de|Gauß}} {{audio|De-carlfriedrichgauss.ogg|listen}}, {{lang-la|Carolus Fridericus Gauss}}) ([[30 Abril]] [[1777]]{{ndash}} [[23 Pebrero]] [[1855]]) ay isang [[Aleman]]g [[matematiko]] at [[siyentipiko]]ng nagmula sa [[Göttingen]], [[Alemanya]]. Nakapag-ambag siya ng malaki sa maraming mga larangan ng pag-aaral, katulad ng [[teoriya ng bilang]], [[estadistika]], [[matematikal na analisis]], [[heometriya at topolohiyang dipirensiyal]], [[heodesiya]], [[elektrostatiks]], [[astronomiya]], at [[optiks]]. Karamihan sa kanyang mga gawa ang tungkol sa teoriya ng bilang at astronomiya. Kilala kung minsan bilang ''Princeps mathematicorum''<ref>{{cite book
[[Kaurian:Mga siyentipiko]]
|last=Zeidler
|first=Eberhard
|title=Oxford User's Guide to Mathematics
|location=Oxford, UK
|publisher=Oxford University Press
|year=2004
|isbn=0198507631
|page=1188
}}</ref> ([[wikang Latin|Latin]], "ang Prinsipe ng mga Matematiko" o "ang nangunguna sa mga matematiko") at "pinakadakilang matematiko magmula sa sinaunang panahon", nagkaroon siya ng natatanging impluho sa maraming mga larangan ng matematika at agham, at nakahanay bilang isa sa pinakamaimpluwensiyang mga matematiko sa kasaysayan.<ref name="scientificmonthly">Dunnington, G. Waldo. (Mayo, 1927). "[http://www.mathsong.com/cfgauss/Dunnington/1927/ The Sesquicentennial of the Birth of Gauss]". ''Scientific Monthly'' XXIV: 402–414. Nakuha noong 29 Hunyo 2005. Isang masinsing lathalaing pangtalambuhay.</ref> Tinawag niya ang matematika bilang "ang [[reyna ng mga agham]].""<ref>Smith, S. A., at iba pa. 2001. ''Algebra 1: California Edition.'' Prentice Hall, New Jersey. ISBN 0130442631</ref>
 
Isang batang matalino si Gauss. Maraming mga [[anekdota]]ng patungkol sa kanyang katangian bilang isang bata, at nagawa niya ang kanyang unang mga pagkakatuklas na pangmatematika habang nasa [[kabataan]] pa lamang. Nabuo niya ang ''[[Disquisitiones Arithmeticae]]'', ang kanyang [[magnum opus]], noong [[1798]] sa edad na 21, bagaman nalathala lamang ito noong pagsapit ng [[1801]]. Naging pundamental o mahalaga ang akdang ito sa pagsasama-sama ng teoriya ng bilang upang maging isang [[disiplina]] at nakahubog sa larangan magpahanggang sa kasalukuyang panahon.
 
{{stub|Agham}}
==Mga sanggunian==
{{reflist}}
 
{{Link FA|en}}
[[Kaurian:Mga matematiko]]
{{Link FA|hu}}
[[Kaurian:Mga Aleman]]
{{Link FA|ka}}
{{Link FA|tr}}
 
[[an:Carl Friedrich Gauss]]
[[ar:كارل فريدريش جاوس]]
[[ast:Carl Friedrich Gauss]]
[[az:Karl Qauss]]
[[bat-smg:Karls Frīdrėks Gausos]]
[[bg:Карл Фридрих Гаус]]
[[bn:কার্ল ফ্রিড্‌রিশ গাউস]]
[[br:Carl Friedrich Gauss]]
[[bs:Carl Friedrich Gauss]]
[[ca:Carl Friedrich Gauß]]
[[cs:Carl Friedrich Gauss]]
[[cy:Carl Friedrich Gauss]]
[[da:Carl Friedrich Gauss]]
[[de:Carl Friedrich Gauß]]
[[el:Καρλ Φρίντριχ Γκάους]]
[[en:Carl Friedrich Gauss]]
[[eo:Carl Friedrich Gauss]]
[[es:Carl Friedrich Gauss]]
[[eu:Carl Friedrich Gauss]]
[[fa:کارل فریدریش گاوس]]
[[fi:Carl Friedrich Gauss]]
[[fiu-vro:Gaussi Carl Friedrich]]
[[fr:Carl Friedrich Gauss]]
[[ga:Carl Friedrich Gauss]]
[[gan:高斯]]
[[gl:Carl Friedrich Gauss]]
[[he:קרל פרידריך גאוס]]
[[hr:Carl Friedrich Gauss]]
[[ht:Carl Friedrich Gauss]]
[[hu:Carl Friedrich Gauss]]
[[id:Carl Friedrich Gauss]]
[[io:Carl Friedrich Gauss]]
[[is:Carl Friedrich Gauss]]
[[it:Carl Friedrich Gauss]]
[[ja:カール・フリードリヒ・ガウス]]
[[jv:Karl Friedrich Gauss]]
[[ka:კარლ ფრიდრიხ გაუსი]]
[[ko:카를 프리드리히 가우스]]
[[la:Carolus Fridericus Gauss]]
[[lb:Carl Friedrich Gauß]]
[[lij:Carl Friedrich Gauss]]
[[lt:Carl Friedrich Gauss]]
[[lv:Karls Frīdrihs Gauss]]
[[ml:കാള്‍ ഫ്രെഡറിക് ഗോസ്സ്]]
[[mn:Карл Фридрих Гаусс]]
[[mr:कार्ल फ्रिदरिश गाउस]]
[[mwl:Carl Friedrich Gauss]]
[[nl:Carl Friedrich Gauss]]
[[no:Carl Friedrich Gauss]]
[[oc:Carl Friedrich Gauss]]
[[pl:Carl Friedrich Gauss]]
[[pms:Carl Friedrich Gauss]]
[[pt:Carl Friedrich Gauss]]
[[ro:Carl Friedrich Gauss]]
[[ru:Гаусс, Карл Фридрих]]
[[sa:कार्ल फ्राइडरिक गास]]
[[scn:Karl Friedrich Gauss]]
[[sco:Carl Friedrich Gauss]]
[[sh:Karl Friedrich Gauss]]
[[simple:Carl Friedrich Gauss]]
[[sk:Carl Friedrich Gauß]]
[[sl:Carl Friedrich Gauss]]
[[sq:Carl Friedrich Gauss]]
[[sr:Карл Фридрих Гаус]]
[[sv:Carl Friedrich Gauss]]
[[sw:Carl Friedrich Gauss]]
[[ta:கார்ல் ஃப்ரெடெரிக் காஸ்]]
[[te:కార్ల్ ఫ్రెడెరిక్ గాస్]]
[[th:คาร์ล ฟรีดริช เกาส์]]
[[tr:Carl Friedrich Gauss]]
[[ug:گائۇس]]
[[uk:Карл Фрідріх Гаус]]
[[vi:Carl Friedrich Gauß]]
[[vo:Carl Friedrich Gauss]]
[[war:Carl Friedrich Gauss]]
[[zh:卡爾·弗里德里希·高斯]]
[[zh-classical:高斯]]
[[zh-min-nan:Carl Friedrich Gauß]]
[[zh-yue:高斯]]