Wikipedia:Mga kumbensiyon sa pagsusulat ng mga artikulo: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
AnakngAraw (usapan | ambag)
talaksan
Xqbot (usapan | ambag)
m robot tinanggal: it:Aiuto:Convenzioni di nomenclatura, qu:Wikipidiya:Qillqa suti; Kosmetiko pagbabago
Linya 5:
Mahalagang punahin na ang mga ito ay ''kumbensyon'' at hindi mga panuto na nakaukit sa bato. Habang lumalaki at nagbabago ang Wikipedia, maaaring may mga ilang kumbensyon na kung dati ay naaakma ay maiiwanan na rin ng panahon, at mayroon ding mga kaso kung saan “maliwanag” ang di-nito-pagkawasto.
 
== Mga kumbensyong payak ==
 
=== Pagsalin mula sa Ingles ===
Iwasan ang paggamit ng salitang "ay". Kadalasan, kapag nagsasalin ka ng mga pangungusap mula sa [[Wikang Inggles|Ingles]], pati ang pagkakasunud-sunod ng mga salita (''word order'') ay nakokopya. Tandaan na sa Tagalog, nasa ''predicate''-''subject/focus order'' ang karamihan ng mga pangungusap. Halimbawa:
 
Linya 20:
Pwede ding walang '''ay'''. Isang kilalang senador ng oposisyon si Benigno Aquino Jr. noong panunungkulan ni Ferdinand Marcos
 
== Mga kumbensyong natatangi ==
{{seealso|Wikipedia:Pagsasalinwika}}
=== Mga apelyidong Kastila ===
Sa mundong [[Wikang Espanyol|Ispano]], parehong minamana ng anak ang apelyido ng kanyang ama at ina habang ang ginagamit sa pang-araw-araw ay ang apelyido ng ama. Ang pangalawang anyo ang gamitin bilang pangalan, halimbawa, [[Augusto Pinochet]] sa halip na [[Augusto Pinochet|Augusto Pinochet Ugarte]]. Gayumpaman, ang buong pangalan sa estilong Kastila ang ibibigay sa pinakasimula ng artikulo. (Ang mga eksepsyon dito ay ang [[Arhentina]] at [[Pilipinas]], kung saan ang sistemang [[Wikang Inggles|Inggles]] ang ginagamit.)
 
Maaari ding gamitin ng isang tao ang apelyido ng ina sa halip ng sa ama, lalo na kung mas bihira ang apelyido ng ama o kung ang paggamit ng apelyido ng ama ay magdudulot ng pagkalito. Sa mga kasong ganito, tulad ng sa pangalan ni [[José Luis Rodríguez Zapatero]] na kilala sa apelyidong ''Zapatero'', gamitin ang buong pangalan bilang pamagat.
 
=== Mga pangalan ng mga bansa at ng mga mamamayan nito ===
Sa paggamit ng mga pangalan ng mga bansa sa pagsulat ng artikulo, malayang mamili ang tagagagamit mula, una, sa [[Talaan ng mga bansa]]; pangalawa, mula sa [[Wikipedia:Tulong#Mga_pangalang_internasyonal_ng_bansa|mga anyong internasyonal]] (i.e., ang ginagamit sa [[Mga nagkakaisang Bansa|UN]]); at, pangatlo, mula sa mga anyong hango sa [[Wikang Espanyol|Kastila]]. Hinihiling lamang na maging pare-pareho sa paggamit: ''Aleman'' kung ''Alemanya'', ''German'' kung ''Germany'', ngunit hindi magkasamang ''German'' at ''Alemanya'' sa loob ng isang artikulo.
 
Linya 40:
Ang alinman sa mga tuntunin sa itaas ay napapawalang-bisa ng anumang kasalungat na direktiba at/o ''[[:en:Custom (law)|consistent, sustained practice]]'' mula sa Komisyon sa Wikang Filipino.
 
=== Pagsasaling-sulat mula sa ibang alpabetong Latino ===
Sundin ang [[:Larawan:2008_Gabay_sa_Ortograpiya_ng_Wikang_Pambansa2008 Gabay sa Ortograpiya ng Wikang Pambansa.pdf|kasalukuyang gabay sa ortograpiya ng wikang pambansa]]. Sa mga bagay na hindi tinatalakay roon, panatilihin ang ''status quo'' at huwag maglilikha o mag-iimbento ng pamamaraan ng pagsasaling-sulat. Ito ay upang maiwasan ang pagsusulong ng mga anyong pagbaybay.
 
Ang alinman sa mga sumusunod na tuntunin ay napapawalang-bisa ng anumang kasalungat na direktiba at/o ''[[:en:Custom (law)|consistent, sustained practice]]'' mula sa Komisyon sa Wikang Filipino.
 
==== Hulaping ''-íaía/o'' sa Kastila ====
Ang mga Kastilang hulaping ''-íaía'' at ''-íoío'' ay maaaring maisaling-sulat sa maraming paraan, bilang ''-iya/o'' (pinananatili ang diin) o ''-ya/o'' (nalilipat ang diin sa huling pantig). Mapapansing minsan ginagamit ang una at minsan ang pangalawa (''ortografíaortografía/ortograpiya'' ngunit ''simpatíasimpatía/simpatyásimpatyá''). Bagaman nagmumukha itong ''inconsistent'', sa katotohanan ay mayroon itong sistemang sinusundan, at nakabatay ito sa nangungunang katinig. Ang sumusunod ay isang tala ng mga kumbinasyon ng hulaping ''-íaía/o'' sa Kastila at ang iba't ibang mga nangungunang katinig, at ang katumbas na saling-sulat sa Filipino. Batay ang lahat ng ito sa kasalukuyang umiiral o ''status quo'':
 
<!--*''-b&#237;abía/o'' at ''-v&#237;avía/o'': -->
*''-c&#237;acía/o'', ''-s&#237;asía/o'', at ''-z&#237;azía/o'': '''-sy&#225;syá/&#243;ó''' (''alcanc&#237;aalcancía'' naging '''alkansy&#225;alkansyá''', ''vac&#237;ovacío'' naging '''basy&#243;basyó''')
<!--*''-ch&#237;achía/o'': -->
*''-d&#237;adía/o'': '''-dy&#225;dyá/&#243;ó''' (''jud&#237;ojudío'' naging '''Hudy&#243;Hudyó''')
<!--*''-f&#237;afía/o'': -->
*''-g&#237;agía/o'' at ''-j&#237;ajía/o'': '''-h&#237;yahíya/o''' (''tecnolog&#237;atecnología'' nanatiling '''teknoloh&#237;yateknolohíya''')
<!--*''-gu&#237;aguía/o'': -->
*''-k&#237;akía/o'' at ''-qu&#237;aquía/o'': '''-k&#237;yakíya/o''' (''monarqu&#237;amonarquía'' nanatiling '''monark&#237;amonarkía''')
*''-l&#237;alía/o'': '''-ly&#225;lyá/&#243;ó''' (''anomal&#237;aanomalía'' naging '''anomaly&#225;anomalyá''')
*''-m&#237;amía/o'': '''-m&#237;yamíya/o''' (''econom&#237;aeconomía'' nanatiling '''ekonom&#237;yaekonomíya''')
*''-n&#237;anía/o'' at ''-&#241;&#237;añía/o'': '''-ny&#225;nyá/&#243;ó''' (''compa&#241;&#237;acompañía'' naging '''kumpany&#225;kumpanyá''')
*''-p&#237;apía/o'': '''-p&#237;yapíya/o''' (''ortograf&#237;aortografía'' nanatiling ''ortograp&#237;yaortograpíya'')
*''-r&#237;aría/o'' at ''-rr&#237;arría/o'': '''-ry&#225;ryá/&#243;ó''' (''var&#237;avaría'' naging '''bary&#225;baryá''', ''chicher&#237;achichería'' naging '''tsitsery&#225;tsitseryá''')
*''-t&#237;atía/o'': '''-ty&#225;tyá/&#243;ó''' (''simpat&#237;asimpatía'' naging '''simpaty&#225;simpatyá''')
<!--*''-x&#237;axía/o'': -->
 
==== Unlaping ''(K)om-/(K)on-'' bago magbilabyal ([[B]]/[[P]]) ====
Ang mga unlaping ''([[Katinig|K]])om-/(K)on-'' bago magbilabyal ([[b]]/[[p]]) ay nagiging '''(K)um-'''. Ilan sa mga halimbawa ang ''convenci&#243;nconvención'' na nagiging '''kumbensyon''' at ang ''compar&#225;compará'' na nagiging '''kumpara''' ngunit ''contrata'' na nananatiling '''kontrata'''.
 
=== Pagsasaromanong baybay ===
Para sa mga pook, sumangguni sa [[Wikipedia:Pagsasalinwika (pook)]]. Bagaman mas minamarapat ang pagsasa-Tagalog ng mga pangalang pampook, mangyaring pakibasa po lamang ang mga sumusunod na paksa upang magkaroon ng ideya kung paano nababaybay sa gawing Romano ang ilang lugar:
 
Linya 96:
:Ginagamit na batayan ang [http://www.eki.ee/wgrs/rom2_uk.pdf pambansang sistema ng Ukranya noong 1996] (mula sa pamamaraang iminungkahi rin ng [[Mga Nagkakaisang Bansa]]) sa pagroromanisa ng [[Wikang Ukranyano|Ukranyano]].
 
=== Mga tuldik ===
Alisin ang mga tuldik, maliban ang tilde sa ''ñ'', mula sa mga apelyido ng mga Pilipino at mga lugar sa Pilipinas, mapasaanong wika man o mapabaybay ayon sa anumang wika ito.
* ''Calambá'' —> ''Calamba''
Linya 115:
* Ang [[François Mitterand]] at [[Lech Wałęsa]] ay hindi nagiging ''Francois Mitterand'' at ''Lech Walesa''.
 
== Pagbabaybay ==
Bagaman may kaunting kaibahan sa ginagamit sa Tagalog Wikipedia, tingnan din ang [[:Larawan:2008 Gabay sa Ortograpiya ng Wikang Pambansa.pdf|Gabay sa Ortograpiya ng Wikang Pambansa]], sapagkat may pagkakatulad at upang magkaroon ka ng idea hinggil dito.
 
== Tingnan din ==
*[[Wikipedia:Pagsasalinwika]]
*[[Wikipedia:Mga gabay sa estilo sa paglalathala]]
Linya 150:
[[ia:Wikipedia:Conventiones de nomenclatura]]
[[id:Wikipedia:Pedoman pemberian nama artikel]]
[[it:Aiuto:Convenzioni di nomenclatura]]
[[ja:Wikipedia:記事名の付け方]]
[[jv:Wikipedia:Paugeran maringi nami artikel]]
Line 164 ⟶ 163:
[[no:Wikipedia:Navnekonvensjoner]]
[[pt:Wikipedia:Convenção de nomenclatura]]
[[qu:Wikipidiya:Qillqa suti]]
[[ro:Wikipedia:Titluri]]
[[ru:Википедия:Именование статей]]