Camellia sinensis: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
SieBot (usapan | ambag)
m robot dinagdag: ko:차나무
Xqbot (usapan | ambag)
m robot dinagdag: bs:Čaj (biljka); Kosmetiko pagbabago
Linya 15:
}}
 
Ang '''tsa''', '''tsaa''' o '''saa''' (Ingles: ''tea'', Intsik: 茶, ''Chá''<ref name=TCMH/> kung inumin; pero kung halaman: Tsinong payak: 茶花, Tsinong tradisyonal: 茶花, pinyin: ''Cháhuā''; pangalan sa agham: '''''[[Camellia]] sinensis'''''<ref name=TCMH>{{cite-TCMH|''Tea'', ''Camellia sinensis'', ''Cha''}}, pahina 44.</ref>) ay isang uri ng [[inumin]] o [[puno]].<ref name="TE"> [[Leo James English|English, Leo James]], ''Diksyunaryong Tagalog-Ingles'', Kongregasyon ng Kabanalbanalang Tagapag-ligtas, Maynila, ipinamamahagi ng ''National Book Store'', may 1583 na mga dahon, ISBN 971910550X971-91055-0-X</ref>
 
== Mga uri ==
 
Mayroong tatlong uri ng tsa: ang '''lunting tsa''', '''itim na tsa''', at '''''oolong''''' '''na tsa''' (bigkas: /u-long/).<ref name=TCMH/>
 
=== Tsaang lunti ===
Ginagawa ang lunting tsa sa pamamagitan ng pagpiprito ng bata pa at sariwang mga dahon at mga usbong ng dahon ng tsa. Ibinibilot o pinatutuyo ang mga ito pagkaraang iprito.<ref name=TCMH/>
 
=== Tsaang itim ===
Ginagawa ang itim na tsa sa pamamagitan ng paglalanta ng sariwang mga dahon sa ilalim ng sinag ng araw. Ginagasgas ng bahagya ang mga dahon, at pinapaasim o isinasailalim ng kaunti sa proseso ng permentasyon.<ref name=TCMH/>
 
=== Tsaang ''oolong'' ===
Ginagawa ang tsaang ''oolong'' sa pamamagitan ng lubos na pagsasagawa ng pagpapaasim o permentasyon. Malawakang iniinom ito sa [[Europa]], [[Indya]], at [[Hilagang Amerika]].<ref name=TCMH/>
 
== Bilang yerba ==
 
Bilang yerba o halamang-gamot, iniinom na ito ng [[mga Intsik]] magmula pa noong 3,000 BK. Itinuturing nila itong pampasigla o estimulante, astringhente para sa pagpapalabas o pagtatanggal ng plema, at gamot sa panunaw o dihestiyon.<ref name=TCMH/>
 
=== Tsaang lunti ===
 
May pananaliksik mula sa silangang bahagi ng mundo na nagpapakitang nakababawas ang lunting tsa sa pagkakaroon ng kanser sa sikmura o tiyan.<ref name=TCMH/> Mayaman ito sa [[plorina]], kaya't nakababawas sa pagkasira ng mga [[ngipin]]. Nagagamit itong panggamot para sa mga kagat ng mga [[kulisap]], at pagpigil ng [[pagdurugo]] ng mga sugat. Panlaban din ito sa mga kanser sa balat at sikmura. Nakapagpapasigla rin ito ng [[sistemang imyuno]].<ref name=TCMH/>
 
=== Tsaang itim ===
Mainam ang uri ng itim na tsaang ''Pu erh'' para sa pagpapababa ng antas ng [[kolesterol]], partikular na pagkaraang kumain ng matataba o mamamantikang mga pagkain. Batay sa pananaliksik ng mga [[Hapon (bansa)|Hapones]], nakababawas ito ng mataas na presyon ng dugo, at nakapagpapababa rin ng panganib ng pagkakaroon ng karamdamang arteryal.<ref name=TCMH/>
 
=== Tsaang ''oolong'' ===
Mayaman ito sa mga [[tannin|tanino]]. Malakas na astringhente ito, kaya't nagagamit bilang mabuting lunas laban sa [[pagtatae]].<ref name=TCMH/>
 
== Mga sanggunian ==
{{commons|Camellia sinensis}}
{{reflist}}
Linya 55:
 
[[bg:Чай (растение)]]
[[bs:Čaj (biljka)]]
[[cs:Čajovník čínský]]
[[da:Tebusk]]