Dugo: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
m robot dinagdag: vec:Sangue binago: ht:San (non)
AnakngAraw (usapan | ambag)
linis
Linya 1:
Ang '''dugo''' ay isang natatanging pluidong biyolohikal na kinalalamnan ng [[red blood cell|selula ng pulang dugo]] ([[Ingles]]: ''red blood cell'' o ''RBC'' o ''erythrocyte''), ng [[white blood cell|selula ng puting dugo]] (Ingles: ''leukocyte'') at ng [[plateletplatito (dugo)|platito]] (Ingles: ''thrombocyte'' o ''platelet'') na nakalutang sa masalimuot na pluidong kilala sa tawag na [[blood plasma|plasma ng dugo]]. Ang plasma ang likidong bahagi ng dugo, kung saan nakalutang ang mga selula ng dugo. Binubuo nito ang may 55 bahagdan ng kabuuang bulumen ng dugo.
 
Ang mga selula ng pulang dugo ang may pinakamaraming bilang. Naglalaman ito ng [[hemoglobin]] na siyang nagbibigay ng pulang kulay sa kaniyang sarili. Ang bahaging heme ng hemoglobin, naglalaman ng [[ironyero (anatomiya)|yero]], ang nag-uudyok sa pagdadala ng [[ohsihenooksiheno]] at [[carbonkarbong dioxidedioksido]] na kapwa sadyang patungo sa hemoglobin sa pamamagitan ng mapiling pagbigkis sa mga hanging ito at sadyang nagpapataas ng pagkakatunaw nila sa dugo. Tumutulong ang mga selula ng puting dugo sa pagsasanggalang ng mga impeksiyon, at mahalaga ang mga [[platelet]]platito sa [[coagulation|pagpapatuyo]] ng dugo.
 
Dinadala ang dugo sa palibot ng katawan sa pamamagitan ng mga [[ugat pandugo|sisidlan ng mga dugo]] dahil sa pagbobomba ng [[puso]]. Ibinubuga ang dugo mula sa malakas na kaliwang [[ventricle|bentrikulo]] ng puso sa pamamagitan ng mga [[artery|malalaking ugat]] patungo sa mga panlabas na [[tisyu (biyolohiya)|tisyu]] at nagbabalik sa kanang [[atrium]] ng puso sa pamamagitan ng mga [[bena|maliliit na ugat na pambaga]]. Papasok naman ngayon ang dugo sa kanang [[bentrikulo]] at padadaluyin papasok sa kaliwang bentrikulo upang mapaikot muli. Ang dugong arteryal ang siyang nagdadala ng oksihendo mula sa nalanghap na hangin sa loob ng mga baga patungo sa lahat ng mga selula ng katawan, samantalang ang dugo mula sa mga bena ang may dala ng carbonkarbong dioxidedioksido (na nalikha bilang mga produktong dumi ng [[metabolismo]] ng mga selula) patungo sa mga baga para ibuga palabas.
 
Karaniwan, sa wikang Ingles ng [[Estados Unidos]], na ang mga salitang may kaugnayan sa dugo ay nagsisimula sa '''''hemo-''''' o '''''hemato-''''' (nasusulat sa wikang Ingles ng [[Dakilang Britanya]] bilang: '''''haemo-''''' at '''''haemato-'''''), at mula sa salitang ''haima'' ng [[wikang Griyego]], na ang kahulugan ay "dugo". Sa larangan ng [[anatomiya]], ang dugo ay itinuturing na isang [[connective tissue|tisyung pang-ugpong]] dahil kapwa sa pinagmulan nito sa loob ng buto at maging sa kaniyang tungkulin.