Mitolohiyang Nordiko: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
SieBot (usapan | ambag)
m robot dinagdag: ca:Mitologia nòrdica
Xqbot (usapan | ambag)
m robot binago: th:ตำนานเทพเจ้านอร์ส; Kosmetiko pagbabago
Linya 1:
[[FileTalaksan:Odin and his brothers create the world.jpg|thumb|right|300px|Ang paglikha sa daigdig ng diyos na si Odin at ng kanyang mga kapatid.]]
 
Ang '''mitolohiyang Nordiko''', '''mitolohiyang Norsiko''' (o '''Norseko'''), o '''mitolohiyang Nors''' (kilala rin bilang '''mitolohiyang Eskandinaba''' o '''Eskandinabyano''') ay ang mitolohiyang nagmula sa mga [[Norsman]] (o [[Norsmen]]), literal na "mga tao ng hilaga" ng [[Europa]], na tila mandirigmang Alemanikong tribong namuhay bago dumating ang kapanahunan ni [[Hesus]]. Dating inaawit ang mga ito ng mga ''skald'', o mga manunulang [[Nors]]. Matutunghayan ang mitolohiyang at mga awiting ito mula sa mga [[Edda]]: ang [[Matandang Edda]] ([[Patulang Edda]] o [[Poetikong Edda]]) at ang [[Batang Edda]] ([[Tuluyang Edda]] o [[Prosang Edda]]).<ref name=NBK>{{cite-NBK|''Norse mythology''}}, pahina 277-281.</ref>
 
Naglalahad ang mga Edda ng mga pinaniniwalaan ng mga sinaunang tao sa hilagang Europa. Naglalarawan rin ito ng mga pinananaligang mga diyos at diyosa ng mga taong ito. Ipinakikita sa mga ito na dumanas ng paghihirap at pagtitiis ang mga Nordikong diyos at diyosa. Nasulat ang unang Edda noong ika-9 daantaon. Nagpapaliwanag naman at nagsisilbing gabay sa mga nakababatang mga manunula at makata ang pangalawang Edda ukol sa naunang Edda. Isinulat ni [[Snorri Sturluson]] ang pangalawang Edda. Naging batayan ang mga Eddang ito ng ''[[Nibelungenlied]]'' o "[[Awit ng mga Niblung]]" (o ng mga [[Awit ng mga Nibelung|Nibelung]], sa pagbaybay sa Aleman), isang [[epiko]]ng [[Aleman]]. Pinagbatayan naman ito ni [[Richard Wagner]], isang Alemang kompositor, ng apat sa kanyang mga [[opera]].<ref name=NBK/> Bukod sa nasa wikang Alemang ''Nibelungenlied'', nilalaman din ng nasusulat sa Matandang Norseng ''[[Saga ng Volsunga]]'' (''Volsunga Saga'' sa Ingles) ang mitolohiyang Nordiko. Bagaman magkaiba ang mga bersyong ito, magkapareho lamang ang nilalahad nilang salaysay.<ref name=NBK/>
Linya 9:
Kabilang sa mga diyos at diyosa ng mitolohiyang Nordiko sina [[Heimdall]], [[Mga Valkyrie]], [[Odin]] ([[Wotan]] sa Aleman), [[Frigga]], [[Thor]], [[Sif]], [[Loki]], [[Balder]], [[Hoder]], [[Frey]], [[Freya]], [[Tyr]], [[Bragi]], [[Idun]], [[Hermod]], [[mga Norn]], at mga [[duwende ng Svartalfheim|duwende]] ng [[Svartalfheim]]. Namumuhay at naninirahan ang mga diyos na ito sa [[Asgard]]. Kabilang sa mga nilalang sa Asgard si [[Yggdrasil]], isang "[[punong abo]]". Isa namang pook sa Asgard ang tulay na [[Bifrost]], ang palasyong [[Valhalla]].<ref name=NBK/>
 
== Paglikha ==
Ayon sa sinasaad sa Matandang Edda, walang daigdig sa simula ng panahon. Ngunit mayroong dalawang rehiyon: isang malamig at isang mainit, dalawang kahatian na napapagitnaan ng malalim na gawak sa kalawakan. Mayroon ding isang bumubulwak na batis na naging yelo ang tubig. Sa pagtatagpo ng apoy at yelo, nalikha ang isang dambuhala o higante sa pamamagitan ng singaw at pamamasa. Nabuo ang isang malaking [[baka]] pinanggalingan ng pagkaing [[gatas]] ng higante. Sa pagdila ng baka sa yelo, nakawala mula sa pinagkukulungang niyebe ang diyos na si [[Buri]], ang [[lolo]] ni [[Odin]] na hari ng lahat ng mga diyos.<ref name=NBK/>
 
Linya 16:
Nagkaroon ng isang pangkalangitang kaha-de-yerong nasa ibabaw ng mundo. Sinusuportahan ito ng apat na malalakas na mga duwende: sina [[Nodri]], [[Sudri]], [[Austri]], at [[Westri]]. Batay sa mito, sa mga pangalan ng mga duwendeng ito nagmula ang mga katawagang Ingles para sa [[Hilaga]] (''[[North]]'' mula kay Nodri), [[Timog]] (''[[South]]'' mula kay Sudri), [[Silangan]] (''[[East]]'' mula kay Austri), at [[Kanluran]] (''[[West]]'' mula kay Westri).<ref name=NBK/>
 
== Mga sanggunian ==
{{reflist}}
 
Linya 71:
[[sv:Nordisk mytologi]]
[[ta:நோர்சு தொன்மவியல்]]
[[th:ตำนานเทพเจ้าสแกนดิเนเวียนอร์ส]]
[[tr:İskandinav mitolojisi]]
[[uk:Скандинавська міфологія]]