Pulot-gata: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
m robot dinagdag: et:Mesinädalad
Xqbot (usapan | ambag)
m robot binago: eu:Ezti-ilargi; Kosmetiko pagbabago
Linya 1:
Ang '''pulot-gata'''<ref name=JETE/>, '''pulut-gata'''<ref name=JETE/>, o '''pulotgata'''<ref name=FEEF2>{{cite-FEEF2|Pulotgata}}</ref> ay isang kinaugaliang pagbabakasyon ng mga bagong-[[kasal]] upang ipagdiwang ang kanilang [[kasal|pagiisang-dibdib]], pagiging magkatipan, at pagmamahalan sa isang matalik na paraan, habang malayo't hiwalay sa mga kamag-anak at iba pang mga tao. Tinatawag din itong '''hanimun'''<ref name=JETE/> at '''lunademiyel'''<ref name=JETE/>. Nagmula sa salitang ''honeymoon'' ng [[wikang Ingles]] ang ''hanimun'', samantalang nanggaling sa ''luna de miel'' ng [[wikang Kastila]] ang ''lunademiyel''. Sa kasalukuyang panahon, karaniwang isinasagawa ang pulot-gata ng mga bagong-kasal sa isang lugar na kakaiba o di kaya sa isang pook na itinuturing na bukod-tangi at [[romansa (pag-ibig)|romantiko]].<ref name=JETE>{{cite-JETE|Pulot-gata, pulot, at gata}}</ref><ref name=WikiIngles/>
 
== Kasaysayan ==
Sa kalinangang kanluranin, nagsimula ang kaugalian ng mga bagong-kasal na pagbabakasyon noong mga unang panahon ng ika-19 dantaon sa [[Gran Britanya]]. Nagsasagawa ng isang "paglalakbay na pang-asawang babae" (''"bridal tour"'') iyong mga nasa mataas na antas ng lipunan, na sinasamahan kung minsan ng mga kaibigan o mag-anak, para bisitahin ang mga kamag-anak na hindi nakarating sa pagdiriwang ng [[kasal]].<ref>{{cite news|title=''Selling Sex in Honeymoon Heaven''|author=[[Ginger Strand]]|publisher=[[The Believer (magasin)|The Believer]]|date=January 2008|url=http://www.believermag.com/issues/200801/?read=article_strand}}</ref> Pagdaka, lumaganap ang gawaing ito sa kontinente ng Europa at tinaguriang ''voyage à la façon anglaise'' (o biyahe sa estilo ng mga taga-Inglatera) sa Pransya magmula pa noong mga dekada ng [[1820]].<ref name=WikiIngles/>
 
== Etimolohiya ==
Nagmula ang salitang ''pulot-gata'' sa pinagtambal na mga salitang ''[[pulot]]''<ref name=JETE/> at ''[[gata]]''<ref name=JETE/>, bilang patambis sa [[pagtatalik]] ng [[lalaki]] at [[babae]], na kinahantungan ng kanilang pagmamahalan at pangako ng pag-ibig sa isa't-isa sa pamamagitan ng seremonya at kontrata ng kasal.
 
Samantalang nagmula naman ang ''lunademiyel'' mula sa ''[[luna]]'' at ''[[miel]]'' ng wikang Kastila. Gayundin ang ''honeymoon'' ng Ingles, dahil ang kahulugan ng ''[[Pulot-pukyutan|honey]]'' at ''[[miel]]'' ay "pulot" na gawa ng mga [[bubuyog]]; habang katumbas naman ng ''[[buwan]]'' ang ''[[moon]]'' at ''[[luna]]'' ng mga banyagang lengguwaheng ito.<ref name=JETE>{{cite-JETE|Buwan at pulot}}</ref> Sapagkat may pagkakahalintulad ang mga [[wikang Pranses]] at [[wikang Italyano|Italyano]] sa Kastila, ganito rin halos ang anyo ng katawagan nila sa ''pulot-gata''. Ang Kastila ay (la) ''luna de miel'', na tinumbasan ng ''lune de miel'' sa [[Pransiya|Pranses]] at ''[[luna di miele]]'' naman sa [[Italya|Italyano]]no.<ref name=FEEF>{{cite-FEEF|lune de miel, lune, miel}}</ref><ref name=SEES>{{cite-SEES|luna de miel, luna, miel}}</ref> Bagaman ang literal na salin ng mga pariralang ito ay "ang buwan ng pulot", o "pulot-buwan" sa kaso ng Ingles, ang pakahulugan talaga ng mga ito ay ''kabuwanan ng pulot'' (honey month), ''isang buwan ng pagkaroon ng tamis ng pulot'' o ''isang [[buwan (panahon)|buwang]] kasingtamis ng pulot'', sapagkat ito ang unang buwan o tatlumpo o talumpo't isang araw ng bagong-kasal na mag-asawa, at wala pang bawas ang kanilang pagtanaw sa isa't isa. Ganito rin ang diwa ng mga katumbas na parirala sa wikang [[Welsh]] (''mis mêl''), [[Wikang Arabe|Arabe]] (''shahr el 'assal''), at [[wikang Persyano|Persyano]] (''mah e asal'').<ref name=WikiIngles>[http://en.wikipedia.org/wiki/Honeymoon Hango mula sa lathalaing "Honeymoon" ng Ingles na Wikipedia]</ref> Kapag inihambing, ganito rin ang pahiwatig ng salitang ''pulotgata'' sapagkat kapwa matatamis na mga pagkain ang pulot at gata. Dalawang salita ito na pinagsama upang magbigay-diwa at maglarawan - sa hindi masamang kaisipan - ng katamisan ng pagsasama ng mag-asawa at ng kanilang mga pansariling gawain at obligasyon na kinasasangkutan ng pagpaparating ng damdamin nila sa isa't isa, sa pisikal na paraan man o galing sa puso at isipan. Ito ang isa sa mga dahilan kung bakit tinatawag na "[[luto ng Diyos]]"<ref name=Teenfad>[http://www.teenfad.ph/library/nonfad/nasa.htm Tan, Michael L., Ma. Teresa Ujano Batangan, Henrietta Cabado Españona, Lailani Guiang, Leo Quintilla, Jay Yacat, Randy Banaag, Sonja Jusayan, at Criselda Heredia. "Luto ng Diyos" (God's Cooking), ''Sex, Sexuality and Gender'' (section), Pagnanasa, Pagmamahal: Contextual Factors Affecting Risk-related Sexual Behavior Among Young Adults in the Philippines - Executive Summary, Teenfad.ph]</ref> - sa pabiro at makatang paraan - ang pagsisiping ng mag-asawa na may pagtatalik.<ref name=Teenfad/>
 
== Pook na puntahan ==
Noong mga dekada [[1820]], ang mga baybayin at mga lungsod sa [[Côte d'Azur]], [[Italya]], [[Roma]], [[Verona]] o [[Venice]] ang ilan sa mga pinakabantog na tunguhan ng mga mga magpupulotgata. Itinuturing na romantiko ang mga lugar na ito.<ref name=WikiIngles/>
 
Sa Pilipinas, ang lungsod ng [[Baguio]] ang isa sa mga binibisitang lugar ng mga bagong-kasal.<ref name=JETE/>
 
== Mga talasanggunian ==
{{reflist}}
 
Linya 26:
[[es:Luna de miel]]
[[et:Mesinädalad]]
[[eu:EzteiEzti-bidaiailargi]]
[[fr:Lune de miel]]
[[he:ירח דבש]]