Pagbabago noong 09:55, 29 Setyembre 2010 baguhin TXiKiBoT (usapan \| ambag) Mga bot 47,840 edit m robot dinagdag: sco:Ibn Saud o Saudi Arabie ← Nakaraang pagkakaiba		Pagbabago noong 06:21, 9 Nobyembre 2010 baguhin i-undo Xqbot (usapan \| ambag) Mga bot 70,735 edit m robot dinagdag: mr:अब्दुल अझीझ अल-सौद, सौदी अरेबिया; Kosmetiko pagbabago Susunod na pagkakaiba →
Linya 1: [[Talaksan:Ibn Saud.jpg\|thumb\|right\|Si Ibn Saud ng Arabyang Saudi.]] Si '''Abdul Aziz Al Saud, Hari ng Arabyang Saudi''' (15 Enero 1876<ref>Pinagmumulan ng pagtatalo ang kaarawan ni Abdul Aziz. Pangkalahatang tinatanggap ito bilang 1876, bagaman may ilang mga pinanggagalingan nagbibigay ng 1880. Isang pangunahing dahilang isinasaad sa aklat na "''The Kingdom''" (Ang Kaharian) ni Robert Lacey, na nagbibigay ng malinaw na pagsasaad ng mga dahilan kung bakit mas rasonable ang 1876, ang pagkakaroon ng isang manunulat ng kasaysayan mula sa Saudi na nakatagpo ng mga pagtatalang nagpapakitang bumabati si Abdul Aziz noong 1891 ng isang mahalagang delegasyong pangtribo. Ikinatuwiran ng historyador na may isang siyam o sampung taong gulang na bata (bilang ibinigay ng kaarawan na 1880) na maaaring napakabata pa upang mapahintulutang bumati sa ganitong delegasyon, habang ang isang nasa kabataan nang may edad na 14 o 15 (bilang ibinigay ng petsang 1876) ay maaaring pahintulutan na. Subalit ang pangunahing dahilan ay nang kapanayamin ni Lacey ang isa sa mga anak na lalaki ni Ibn Saud bago pa man niya isulat ang kanyang aklat, binalik-tanawan ng lalaking anak na madalas na humahalakhak ang kanyang ama sa mga talang nagpapakita na ang kanyang kaarawan ay 1880. "Linunok ko ang apat na taon ng aking buhay" ang tugon ni Ibn Saud sa ganitong mga talaan.</ref> – 9 Nobyembre 1953) ({{lang-ar\|عبد العزيز آل سعود}}) ay ang unang [[Hari ng Arabyang Saudi\|monarka]] ng Pangatlong Estadong Saudi na nakikilala bilang [[Arabyang Saudi]]. Mula sa kanyang buong pangalang '''Abdul Aziz bin Abdur Rahman Al Saud'''<ref> ''Current Biography 1943'', pp330-34 </ref> o ''''Abd al-'Aziz ibn 'Abd al-Rahman ibn Faisal al Sa'ud'''<ref name=WWT/>, pangkaraniwang siyang tinutukoy bilang '''ibn Saud'''<ref>'''ibn Saud''' na may ibig sabihing lalaking anak ni Saud at parang isa itong pamagat na tinanganan ng dating mga pinuno ng Kabahayan ng Saud, katulad ng pamagat ng isang hepe ng [[angkang Eskoses]] na "''ang'' MacGregor" o "''ang'' MacDougall". Kapag ginamit na walang puna o kumento, tumutukoy lamang ito kay Abdul Aziz. (Tingnan ang Robert Lacey, ''The Kingdom'' (NY, Harcourt Brace Jovanovich, 1981), p. 15). Ang '''Al Saud''', na may kahalintulad na kahulugan (''mag-anak ni Saud'') ay maaaring gamitin sa hulihan ng buong pangalan, habang paminsan-minsang dapat gamitin ang ''Ibn Saud'' na nag-iisa lang.</ref> o '''Ibn Saud'''.<ref name=WWT>{{cite-WWT\|''Who unified Saudi Arabia?''}}, pahina 40.</ref> Ipinanganak si Ibn Saud sa [[Riyadh]] sa [[Bahay ng Saud\|Bahay ng Su'ūd]] (karaniwang may transliterasyong ''Saud''), na sumunod sa kilusang [[Wahhabi]] ng Islam magmula noong ika-18 daang taon at makapangkasaysayang nakapagpanatili ng pangingibabaw sa panloob na mga lupaing matataas ng Arabya na kilala bilang ang [[Nejd]] (tingnan ang [[Unand Estadong Saudi]] at [[Pangalawang Estadong Saudi]]). Simula sa muling pagsakop ng tahanang lungsod na Riyadh ng kanyang pamilya noong 1902, pinag-isa ni Ibn Saud ang kanyang pagtaban o kontrol sa Nejd noong 1922, sinakop niya ang [[Hejaz]] noong 1925. Naitatag ang nasyon at pinag-isa bilang Arabyang Saudi noong 1932. Sa kalaunang panahon ng kanyang paghahari at pamumuno, natuklasan ang petrolyo sa Arabyang Saudi noong 1938, at nakita ng kanyang pamahalaan ang simula ng malakihang pakinabang ng likas na yamang ito pagkalipas ng [[Ikalawang Digmaang Pandaigdig]]. Linya 7: Ama si Ibn Saud ng maraming mga supling o anak, kabilang na ang lahat ng [[Talaan ng mga hari ng Arabyang Saudi\|mga hari ng Arabyang Saudi]] na namuno pagkaraan niya. == Kasaysayan ng mag-anak na Saud == Noong kaagahan ng dekada ng 1800, namumuno ang pamilya ng Saud sa isang malaking bahagi ng [[Arabya]]. Pagdating ng 1891, napalayas at nanatili sa [[Kuwait]] ang mag-anak. Ilang bahagi ng Arabya ang naging pag-aari ng [[Imperyong Otomano]] (mga [[Turko]]). Naging maliliit na mga kaharian ang natitirang iba pa.<ref name=WWT/> == Kasaysayan ng Arabyang Saudi == {{pangunahin\|Arabyang Saudi}} Noong 1902, sinimulan ni Ibn Saud ang pagbawi ng mga lupaing dating pag-aari ng kanyang mag-anak. Kinuha niya ang Riyadh sa pamamagitan ng dalawang daang mga kalalakihang mandirigma, kasama ang teritoryong nasa paligid ng Riyadh. Noong 1913, inagaw niya mula sa mga Turko ang dalampasigan ng [[Gulpong Persa]] na nasa pagitan ng [[Qatar]] at [[Kuwait]]. Noong 1922, naging Sulta ng Nejd si Ibn Saud dahil sa kanyang pamumuno sa Nejd, binabaybay ding [[Nedj]]<ref name=WWT/>, ang tawag sa kabuoan ng gitnang Arabya. Noong 1926, nasakop ni Ibn Saud ang [[Hejaz]], ang tawag sa dalampasigan ng [[Dagat na Pula]]. Noong 1932, ipinahayag niya na pinag-iisa niya ang kanyang mga lupain bilang isang kaharian na nasa ilalim ng pangalang Arabyang Saudi, na naging isang mayamang bansa pagdaka dahil sa pagmimina ng langis o petrolyo.<ref name=WWT/> == Mga sanggunian == {{reflist}} Linya 41: [[ja:アブドゥルアズィーズ・イブン＝サウード]] [[ko:이븐 사우드]] [[mr:अब्दुल अझीझ अल-सौद, सौदी अरेबिया]] [[ms:Abdul Aziz Al Sa'ud]] [[nl:Abdoel Aziz al Saoed]]

Ibn Saud: Pagkakaiba sa mga binago