Genoveva Edroza Matute: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
m notable author. cleanup for neutrality. |
No edit summary |
||
Linya 1:
Bibliography
Si
Siya ay nagturo ng apatnapu’t anim na taon sa elementarya, haiskul at kolehiyo, at nagretiro bilang Dekana ng Pagtuturo sa Philippine Normal College (ngayon ay Philippine Normal University) noong 1980. Pinarangalan siya ng Cultural Center of the Philippines ng Gawad CCP Para sa Sining (Panitikan) noong Pebrero, 1992.
Maraming ulit siyang nagkamit ng Gantimpalang Palanca. Mabisa at madaling unawain ang kanyang pananagalog. Ang ilan sa kanyang mga kuwentong nagkamit ng gantimpala ay Kuwento ni Mabuti, Paglalayag sa Puso ng Isang Bata, Parusa, Maganda Ang Ninang Ko at Pagbabalik.
Ilan sa mga naging aklat niya ay ang Mga Piling Maiikling Kuwento ng Ateneo University Press; ang Tinig ng Damdamin, katipunan ng kanyang mga piling sanaysay, ng De La Salle University Press; at ang Sa Anino ng EDSA, maiikling kuwentong sinulat niya bilang National Fellow for Fiction, 1991-1992, ng U.P. Press.
Namatay siya noong 21 Marso 2009 sa edad na 94.
Mga Maiikling Kwento
Kapatid
Buod
Nang ang narrator ay nasa tamang edad na, nalaman niya na siya ay mayroong kapatid na lalaki sa Ama na labingdalawang taong gulang na. Nang malaman niya ito, ang tanging nasabi lamang niya ay “Anong pangalan?” at bigla niyang naisip na ang pagtatanong niyang iyon ay walang mababago sa katotohanang siya ay may kapatid. Sa tuwing makakakita siya ng batang lalaki na may labingdalawang taong gulang at hanggang balikat niya, pati na rin kung ang kanyang ama ay nakikita sa ulunan ng hapag-kainan, ang buhay na larawan ng kapatid na kinapopootan ang tanging naaalala. Nang ang kanyang ama ay biglaang nagkasakit at pumanaw, batid na niyang magkikita sila ng kanyang kapatid. At nang mangyari iyon, sila ay nagkatitigan ng matagal. Sa pagkakataong iyon, naisip niya na ang kanyang kapatid ay may karapatan ding magmahal at mahalin na katulad ng sa kanya sapagkat sila ay parehong naging bahagi ng buhay ng yumaong ama.
Mga Tauhan
Narrator - Siya ang may sama ng loob dahil sa nalaman niyang siya ay mayroong kapatid sa labas.
Ama - Ang kawalan ng katapatan niya sa asawa ay nagbunga ng isang supling.
Kapatid - Siya ang taong labis na kinamumuhian ng narrator sapagkat siya ay itinuturing na katunggali ng kapatid sa pagmamahal ng kanilang Ama
Mga Tema at Paksa
Tawag ng laman
Hindi man natin alam ang nangyari kung bakit nagawa ng ama ang pagtataksil sa ina ng narrator, mayroon isang tiyak na bagay sa nangyari. Ito ay ang pagtawag ng laman sa ama na maaaring hindi naibigay ng asawa.
Pagmamahal sa pamilya
Dito sa kwentong ito makikita nating kahit ano mang galit o poot ang nadarama natin para sa kahit na sinong kapamilya natin, mangingibabaw pa rin ang pagmamahal natin sa bawat miyembro ng ating pamilya tulad ng ginawa ng narrator na pagpapatawad sa ama at pagtanggap sa kapatid.
Pamumulaklak
Buod
Nang si Nora ay nangupahan sa bahay nina Gloria, sila ay mabilis na nagkahulihan ng loob, nagkaalaman ng kani-kanilang buhay at nagging malapit sa isa’t isa. Dito nalaman ni Nora na ang dahilan ng pagpapakasal ni Gloria kay Mr. Mills ay tulad din ng dahilan ng maraming Pilipino— upang maiahon sa hirap ang pamilya. Isang araw pumunta si Gloria sa silid ni Nora upang sabihin na nabasa ni Mr. Mills ang sulat ng dating kasintahang si Juancho na nagsasabing nais nitong makipagbalikan kahit meron na siyang pamilya. Dahil sa sulat na ito, nagpasya si Gloria na makipagkita kay Juancho para makipagbalikan dito at inihabilin na lang ang matandang si Mr. Mills kay Nora at Mamaita, na isa ring nangungupahan sa kanilang bahay. Nang malaman ito ni Nora, ito ay nabigla at hindi napigilan ang sarili na masigawan si Gloria. Ngunit bago dumating si Juancho, kinausap ni Gloria si Nora at Mamaita at pinakiusapan na sila na ang humarap kay Juancho. Sa pagdating ni Juancho, sinalubong siya ng dalawa at sinabi ni Mamaita na hindi na doon nakatira si Gloria. Dito nalaman natin na napagpasyahan ni Gloriang manatili sa piling ni Mr. Mills dahil naging napakabuti nito sa kanya.
Mga Tauhan
Gloria - Siya ay isang Pilipinang taga-Loakan, Baguio na nagTNT sa Oakland bago maging tagamakinilya ng napang-asawa.
Nora - Siya ay tagaTondo at namasukan sa isang bangko sa Los Angeles na ‘di naglaon ay napaipat sa Oakland. Siya ay nangupahan sa bahay na tinitirhan nina Gloria.
Mr. Peter Mills- Siya ang Amerikanong pinagtrabahuhan ni Gloria at nagging asawa nito.
Juancho - Siya ang dating nobyo ni Gloria na nais makipagbalikan.
Mamaita- Siya ay isa pang nangungupahan sa tinitirhan nina Gloria at Mr. Mills
Mga Tema at Paksa
Tunay na pagmamahal
Ang pagmamahalan ni Juancho at Gloria ay hindi nawala kahit na matagal na silang hindi nagkita at kahit na may asawa na si Gloria at si Juancho naman ay may pamilya na. Dito makikita natin na ang tunay na pagmamahalan ay hindi nahahadlangan ng kahit na sino o kahit na ano.
Pagmamahal sa pamilya
Likas na rin sa ating mga Pilipino ang labis na pagpapahalaga at pagmamahal sa ating pamilya. Dito sa kwento, makikita natin kung paanong isinakripisyo ni Gloria ang kanyang pagmamahal upang maiahon sa kahirapan ang kanyang pamilya dito sa Pilipinas.
Utang na loob
Likas na sa ating mga Pilipino ang pagtanaw ng utang na loob at dito sa kwento, nakita nating kung paano tinanaw ni Gloria ang utang na loob sa asawa. Kahit na mahal pa rin ang dating kasintahan, pinili pa rin niyang manatili kay Mr. Mills sapagkat naging napakabuti nito sa kanya.
Paglalayag... Sa Puso ng Isang Bata
Buod
Isang araw ay ginunita ng guro ang pinagsamahan niya at ng kanyang mabuting estudyante. Inilarawan niya ang kanyang estudyante bilang pinakamaliit at pinakapangit sa buong klase na mayroong kakatuwang punto na nagpapakilalang siya ay taga-ibang lugar. Ngunit sa kabila nito, siya ay palaging nagpapaiwan tuwing hapon sapagkat tumutulong siya sa mga tagalinis, tinutuwid ang mga upuan at bago umalis ay lumilingon upang magsabi ng “Goodbye,teacher!” At di nagtagal, nalaman ng guro na siya ay munting ulilang galing sa lalawigan na lumuwas sa malaking lungsod upang mamasukan kung kaya’t napagtanto ng guro na maliban sa itsura, ang mga iyon ay dahilan din ng kanyang madalas na pag-iisa. Simula nang kanyang malaman ang tungkol dito, tinatawag na niya ito ng madalas sa klase at pinapagawa ng mga mumunting mga bagay para sa kanya. Doon ay nakabuo sila ng tahimik na pagkakaibigan ngunit isang araw ay napagbaligan ang estudyante ng kanyang init ng ulo at dama niya ang labis na pagkalungkot ng bata. Subalit kahit ganoon ang nangyari, hindi pa rin nakalimot ang estudyante sa mga ginagawa niya para sa guro sa araw-araw. At dahil sa ginawang ito ng bata, nasabi ng guro sa kanyang sarili na ang kanyang mabuting estudyante ay kanyang nagging guro.
Mga Tauhan
Estudyante - Siya ang pangit at maitim na estudyante na palaging nag-iisa. Ngunit kahit ganito ang kanyang itsura, siya ay naging isang mabuting estudyantge at talaga namang may napakabuting puso
Guro - Siya ang patuloy na gumugunita sa kanilang pinagsamahan ng mabuting estudyante kahit na matagal na panahon na ang lumipas
Mga Tema at Paksa
Racist
Kahit na hindi masyadong inilahad sa kwento ang pagiging racist ng mga tao, ito ay labis pa ring lumitaw sa aking isipan habang aking binabasa. Ito ay dahil sinabi naman dito na isang dahilan ng palaging pagiisa ng bata ay ang kanyang pangit na itsura.
Pagmamahal sa mga importanteng tao
Makikita natin sa kwento na kahit labis na nasaktan ang bata ay ipinakita pa rin niya ang kalakihan ng kanyang puso sa ginawa niyang pagpapatawad sa taong nagpahalaga rin sa kanya nang labis
Babae, Lansangan at Takipsilim
Buod
Naglalakad noon ang babae sa gitna ng lansangan ng binasa ng kararaan pa lamang na ulan. Maputik ang kalsada. Nagmamadil ang lahat-- sasakyan, tao, oras-- maliban sa kanya. nakatayo lamang siya roon na tila nasa kawalan.
Bumalik na sa ulirat ang babae. Ngayo'y napansin niya ang sapatos niyang nabahiran na ng putik na kanina lamang ay malinis. Napansin niya rin ang pagsikip ng kaniyang sinturon nitong mga nakaraang buwan nang paraanin niya ang kaniyang daliri sa ilalim nito.
Habang naglalakad ay patuloy na tumatakbo sa kaniyang isip ang pagkabigong idudulot sa kanya kung ipagpapatuloy niya ang ang kaniyang idinadala. Ginagatungan pa ng kanta ni Cita ang kaniyang iniisip, "Kay-dali lang niyan! Wag mo lamang patagalin pa..."
Nakarating na siya sa address na nakasulat sa papel ng nagrekomenda sa kaniya. Pagkawala ng pag-asa ang nag-hatid sa kaniya roon. Naghintay siya sa kaniyang numero. Nakita niyang lumabas ang babaeng tila inalisan ng rason upang magpatuloy sa buhay
Bago pa man bumukas uli ang pintuan ng klinika'y naging bahagi na ulit ng lansangan ang babae. Mabilis niyang tinahak ang liwasang puno ng anino, pagkarating sa harap ng dambana'y nakita niya ang isang aandap-andap na liwanag mula rito. Tumama ang liwanag sa namumuo niyang luha. Napaluhod siya't sa gawing itaas ng naninikip na sinturo'y masiglang pumipintig ang isang buhay.
Bumalik na sa ulirat ang babae. Ngayo'y napansin niya ang sapatos niyang nabahiran na ng putik na kanina lamang ay malinis. Napansin niya rin ang pagsikip ng kaniyang sinturon nitong mga nakaraang buwan nang paraanin niya ang kaniyang daliri sa ilalim nito.
Habang naglalakad ay patuloy na tumatakbo sa kaniyang isip ang pagkabigong idudulot sa kanya kung ipagpapatuloy niya ang ang kaniyang idinadala. Ginagatungan pa ng kanta ni Cita ang kaniyang iniisip, "Kay-dali lang niyan! Wag mo lamang patagalin pa..."
Nakarating na siya sa address na nakasulat sa papel ng nagrekomenda sa kaniya. Pagkawala ng pag-asa ang nag-hatid sa kaniya roon. Naghintay siya sa kaniyang numero. Nakita niyang lumabas ang babaeng tila inalisan ng rason upang magpatuloy sa buhay
Bago pa man bumukas uli ang pintuan ng klinika'y naging bahagi na ulit ng lansangan ang babae. Mabilis niyang tinahak ang liwasang puno ng anino, pagkarating sa harap ng dambana'y nakita niya ang isang aandap-andap na liwanag mula rito. Tumama ang liwanag sa namumuo niyang luha. Napaluhod siya't sa gawing itaas ng naninikip na sinturo'y masiglang pumipintig ang isang buhay.
Mga Tauhan
Babae- Buntis siya at nagdadalawang isip kung itutuloy ba niya ang kaniyang dinadala o ilalaglag na lamng ito upang ituloy ang marami pa niyang pangarap.
Cita- Singer na naririnig ng babae sa kaniyang isipan noong iniisip nito kung itutuloy ba o ilalaglag ang bata. Suhestibo ang kanta ni Cita na ipalaglag ang bata.
Mga Tema at Paksa
"Mga pagsubok lamang 'yan wag mong itigil ang laban."
Ipinararating ng kwento na kailangan nating ipagpatuloy at ipaglaban ang sa kung ano para sa atin ang tama at nararapat. Sa kweto'y makikitang kahit may pagaalinlangan ang babae sa kung ipagpapatuloy pa ba niya ang kaniyang dinadalang bata ay 'di pa rin niya binitiwan ang kaniyang paniniwala sa kung ano ang tama. Kumatig siya sa tam kahit na tila ilaw na lamang mula sa umaandap-andap na kandila ang kaniyang pagasa.
Women Empowerment
Sa kwento'y babaeng nawawalan na ng pag-asa ang sentrong paksa. Sa huli'y napagtagumpayan niyang gawin ang sa kung ano para sa kanyan ang mas tama. Ipinagpatuloy niya ang pagdadala sa bata. Malinaw na mensahe ito para sa ibang kababaihan na ipaglaban nila ang kung ano sa paniniwala nila ang tama.
Aborsyon
Malinaw na ipinaparating ng maikling kwento ang tindig nito ukol sa paksang ito. May tunggalianng panloob na nagyari rito, matinding tunggaliang panloob. Hindi na inilagay bilang sentrong argumento ang sa aspektong pangkalusugan ng idudulot ng aborsyon, marahil nga'y hindi na kailangan ng maraming salita kapag buhay ang nakasalalay.
Pagbabago
Buod
Ilang araw nang tila binibiyak ang ulo ni Itang ng sakit na kaniyang nararamdaman sa tuwing makaririnig ng ingay. Ilang buwan na rin siyang tila hinihigupan ng laka sa tuwing siya'y gagalaw. Dinagdagan pa ng nararamdaman niya ang perwisyong hatid sa kanya ng ingay ng mga bata sa looban nila. Lagi niyang sinusungitan ang mga ito
Nakikitira na lamang siya sa kaniyang kapatid na si Edong kasama ang asawa nitong si Feli buhat ng tumigil na ito sa pagtatrabaho.
Matandang dalaga si Itang, pinabilis ng kaniyang responsibilidad sa pag-papaaral sa kapitid upang maging mestro ang panahon para kay Itang. Masyadong bumilis na hindi niya namalayang 50 na siya't tila may uka pa rin ang sariling katuparan.
Laging pinamumukha sa kaniya ni Feli ang pagiging pabigat nito dahil nga siya'y mahina na. Simula noo'y ayaw na niyang dumaing sa kapatid niyang si Edong sa tuwing may mararamdaman siya. Mag mula noo'y nakapagtatakang hinahanap hanap na niya ang ingay ng mga batang naglalaro. Nagsilbi niya itong pamatay sakit.
Minsa'y pinagbantay siya ni Ling, kanilang kapit-bahay, ng anak nito. Noong una'y hindi niya hinahawakan ang bata. Ni makanti ito'y kanyang iniingatang mangyari. Ang karanasan para sa ganitong bagay ay hindi para sa kaniya. Ngunit nang umiyak ang bata'y napilitan siyang kargahin ito kahit siya'y natatakot. Kinirot at kinagat siya ng bata. Imbes na magsungit ay tila nasiyahan pa ito, tila nahanap na nito ang kaniyang katuparan. Biglang nanghina si Itang at bumagsak, kalong pa rin nito ang batang nakaunan at mahimbing ang tulog sa tuyong dibdib ni Itang, nakapinta rin sa mukha ni Itang ang matagal ng hindi mamamataan dito--ang ngiti.
Mga Tauhan
Itang- Dalagang nasa 50 taong gulang na. Mainitin ang ulo at mabilis ng manghina.
Edong- Kapatid ni Itang. Tiklop sa kanyang asawa sa tuwing kinagagalitan nito ang kanyang kapatid.
Feli- Asawa ni Edong. Nagtatrabaho. Walang pangunawa sa kalagayan ng hipag na si Itang
Ling- Kapit-bahay nilang magpapabantay ng anak kay Itang.
Mga Tema at Paksa
Ang katawan ay tumatanda, huwag hayaang ang puso rito'y gumaya
Likas sa atin bilang mga mortal na tumanda at mamatay. Parte ng siklo ang pisikal nating paghina. Ngunit bilang mga nilalang na may damdamin tayo'y hindi lamang sumusunod sa balangkas na ito. Tayo ay may kapangyarihan hindi upang pigilan ito ngunit upang katasin ang pinaka importante mula sa natitira pa nating lakas. Naging matandang dalaga man si Itang ay patuloy pa rin siyang naging bukas sa pagtanggap sa mga kawalang nagpalungkot sa kanya, sa hagikgikan ng mga bata sa kalye at sanggol na hindi siya nagkaroon.
Menopause
Pagtanda ang sentrong paksa ngunit mas tuon ito para sa mga kababaihan lalo na sa mga inabutan ng yugtong ito sa kanilang buhay ng wala silang pamilyang nabuo. Mahirap ang tumanda lalo na ang tumandang walang kasamang pamilya para sa babae.
Pagaasawa
Hindi lamang ito makikita sa sitwasyon ni Itang dahil nga wala siyang asawa. Kapansinpansin ang pagtiklop ni Edong, kapatid ni Itang sa tuwing kinagagalitan ng asawa nito si Itang. Malaking isyu ito lalo na para sa mga kalalakihang pamilyado rito sa Pilipinas, sila iyong mga tinatawag na Ander-de-Saya.
Kwento ni Mabuti
Buod
Uminog ang istorya sa buhay ni Mabuti, isang guro, habang kinukwento mula sa punto de vista ng isa sa knayang mga estudyante.
Tinatawag siyang Mabuti ng kaniyang mga estudyante sa kanyang likod dahil lahat ng kaniyang mga salita ay naglalaman ng mga kabutihan. Bukod roo'y binudburan rin ng salitang 'mabuti' ang mga sinasabi niya.
Isang hapo'y may isang estudyante ang umiiyak nang patago sa silid-aklatan, nakita siya ni Mabuti at inalo ito. Sinabi ni Mabuting hindi niya alam na may tao roo't ang pagpunta niya roo'y hindi rin nagkataon lamang. Pumupunta rin si Mabuti sa sulok ng sild aklata na iyon upang umiyan rin.
Kung anong kadahilana'y hindi niya na sinabi. Nakinig lamang siya sa kanyang estudyante kahit na napaka babaw lamang ng iniiyak nito.
Simula ng engkwentrong iyon ay mas naging bukas na si mabuti sa pagkekwento ng kaniyang buhay, liban ng tungkol sa kaniyang asawa. Iniikutan ng kaniyang mga pangarap ng kabutihan ang kaniyang anak, halata sa mga kwento niyang patungkol dito na ang anak niyang ito ang kaniyang buhay.
wala pang isang taon mula ng siya'y mabiyuda. Sa kabila ng bigat na kaniyang dinadala ay patuloy pa rin ang kaniyang positibismo. Ang kanyang katatagan ay patuloy ang pagningas kahit nilulunod na siya ng kalungkutan.
Mga Tauhan
Mabuti- Guro. May positibong pananaw sa buhay. Mayroong malalaking pangarap para sa kaisa-isang anak.
Fe- Estudyante ni Mabuti. Minsang niyang naengkwentro si Mabuti ng umiiyak siya sa silid-aklatan. Musmos na natuto ng pagtanggap sa kalungkutan mula kay mabuti.
Mga Tema at Paksa
Iyon lamang nakararanas ng mga lihim na kalungkutan ang nakakikilala sa lihim na kaligayahan
Sa kabila ng dinadala ni Mabuti ay patuloy pa rin niyang inuusad ang kaniyang buhay. Hindi niya ipinapakita sa iba ang kaniyang pinagdaraanan pagkat alam niyang siya lamang ang pinaka-makatututlong sa sarili niya. At dahil nga sa ganitong paghawak niya sa kaniyang sitwayson ay masasabing namulat rin siya sa mga lihim na kaligayahan. Alam niyang mayroon pa rin siyang dapat ipaglaban sa buhay na ito--ang kanyang anak.
Katapatan sa Asawa
Bagaman hindi pa tapos ang istorya ng buhay ni mabuti'y masasabi kong matapat siya sa kanyang asawa kahit na wala na ito. Magandang mensahe ito pagka't marami ng mga biyudo at balo sa ating panahon na napababayaan na ang kanilang mga anak dahil sa pagiging mas okupado sa paghahanap ng bagong kasama sa buhay.
Single Parenthood & Women Empowerment
Karugtong ng una kong nabanggit, ang kwento'y humipo rin sa paksang ito. Mahirap na maging magulang, lalo na ang maging magulang ng nag-iisa. Humuhikayat rin ito sa mga kababaihan na ipagpatuloy ang kanila laban sa buhay kahit na ito'y sobrang bigat na para pasanin.
== <big>Bibliography</big> ==
Si Genoveva Edroza-Matute ay hindi lamang sikat at premyadong kuwentista. Siya ay isa ring guro at awtor ng aklat sa Balarilang Tagalog. Nagturo ng mga asignaturang Filipino at mga asignaturang pang-edukasyon.
Siya ay nagturo ng apatnapu’t anim na taon sa elementarya, haiskul at kolehiyo, at nagretiro bilang Dekana ng Pagtuturo sa Philippine Normal College (ngayon ay Philippine Normal University) noong 1980. Pinarangalan siya ng Cultural Center of the Philippines ng Gawad CCP Para sa Sining (Panitikan) noong Pebrero, 1992.
Maraming ulit siyang nagkamit ng Gantimpalang Palanca. Mabisa at madaling unawain ang kanyang pananagalog. Ang ilan sa kanyang mga kuwentong nagkamit ng gantimpala ay Kuwento ni Mabuti, Paglalayag sa Puso ng Isang Bata, Parusa, Maganda Ang Ninang Ko at Pagbabalik.
Ilan sa mga naging aklat niya ay ang Mga Piling Maiikling Kuwento ng Ateneo University Press; ang Tinig ng Damdamin, katipunan ng kanyang mga piling sanaysay, ng De La Salle University Press; at ang Sa Anino ng EDSA, maiikling kuwentong sinulat niya bilang National Fellow for Fiction, 1991-1992, ng U.P. Press.
Namatay siya noong 21 Marso 2009 sa edad na 94.
== <big>Mga Maiikling Kwento</big> ==
=== <big>Kapatid</big> ===
==== <big>Buod</big> ====
Nang ang narrator ay nasa tamang edad na, nalaman niya na siya ay mayroong kapatid na lalaki sa Ama na labingdalawang taong gulang na. Nang malaman niya ito, ang tanging nasabi lamang niya ay “Anong pangalan?” at bigla niyang naisip na ang pagtatanong niyang iyon ay walang mababago sa katotohanang siya ay may kapatid. Sa tuwing makakakita siya ng batang lalaki na may labingdalawang taong gulang at hanggang balikat niya, pati na rin kung ang kanyang ama ay nakikita sa ulunan ng hapag-kainan, ang buhay na larawan ng kapatid na kinapopootan ang tanging naaalala. Nang ang kanyang ama ay biglaang nagkasakit at pumanaw, batid na niyang magkikita sila ng kanyang kapatid. At nang mangyari iyon, sila ay nagkatitigan ng matagal. Sa pagkakataong iyon, naisip niya na ang kanyang kapatid ay may karapatan ding magmahal at mahalin na katulad ng sa kanya sapagkat sila ay parehong naging bahagi ng buhay ng yumaong ama.
==== <big>Mga Tauhan</big> ====
<br />
'''Narrator''' - Siya ang may sama ng loob dahil sa nalaman niyang siya ay mayroong kapatid sa labas.
<br />
'''Ama''' - Ang kawalan ng katapatan niya sa asawa ay nagbunga ng isang supling.
<br />
'''Kapatid''' - Siya ang taong labis na kinamumuhian ng narrator sapagkat siya ay itinuturing na katunggali ng kapatid sa pagmamahal ng kanilang Ama
==== <big>Mga Tema at Paksa</big> ====
<br />
'''Tawag ng laman'''
Hindi man natin alam ang nangyari kung bakit nagawa ng ama ang pagtataksil sa ina ng narrator, mayroon isang tiyak na bagay sa nangyari. Ito ay ang pagtawag ng laman sa ama na maaaring hindi naibigay ng asawa.
<br />
'''Pagmamahal sa pamilya'''
Dito sa kwentong ito makikita nating kahit ano mang galit o poot ang nadarama natin para sa kahit na sinong kapamilya natin, mangingibabaw pa rin ang pagmamahal natin sa bawat miyembro ng ating pamilya tulad ng ginawa ng narrator na pagpapatawad sa ama at pagtanggap sa kapatid.
=== <big>Pamumulaklak</big> ===
==== <big>Buod</big> ====
Nang si Nora ay nangupahan sa bahay nina Gloria, sila ay mabilis na nagkahulihan ng loob, nagkaalaman ng kani-kanilang buhay at nagging malapit sa isa’t isa. Dito nalaman ni Nora na ang dahilan ng pagpapakasal ni Gloria kay Mr. Mills ay tulad din ng dahilan ng maraming Pilipino— upang maiahon sa hirap ang pamilya. Isang araw pumunta si Gloria sa silid ni Nora upang sabihin na nabasa ni Mr. Mills ang sulat ng dating kasintahang si Juancho na nagsasabing nais nitong makipagbalikan kahit meron na siyang pamilya. Dahil sa sulat na ito, nagpasya si Gloria na makipagkita kay Juancho para makipagbalikan dito at inihabilin na lang ang matandang si Mr. Mills kay Nora at Mamaita, na isa ring nangungupahan sa kanilang bahay. Nang malaman ito ni Nora, ito ay nabigla at hindi napigilan ang sarili na masigawan si Gloria. Ngunit bago dumating si Juancho, kinausap ni Gloria si Nora at Mamaita at pinakiusapan na sila na ang humarap kay Juancho. Sa pagdating ni Juancho, sinalubong siya ng dalawa at sinabi ni Mamaita na hindi na doon nakatira si Gloria. Dito nalaman natin na napagpasyahan ni Gloriang manatili sa piling ni Mr. Mills dahil naging napakabuti nito sa kanya.
==== <big>Mga Tauhan</big> ====
<br />
'''Gloria''' - Siya ay isang Pilipinang taga-Loakan, Baguio na nagTNT sa Oakland bago maging tagamakinilya ng napang-asawa.
<br />
'''Nora''' - Siya ay tagaTondo at namasukan sa isang bangko sa Los Angeles na ‘di naglaon ay napaipat sa Oakland. Siya ay nangupahan sa bahay na tinitirhan nina Gloria.
<br />
'''Mr. Peter Mills'''- Siya ang Amerikanong pinagtrabahuhan ni Gloria at nagging asawa nito.
<br />
'''Juancho''' - Siya ang dating nobyo ni Gloria na nais makipagbalikan.
<br />
'''Mamaita'''- Siya ay isa pang nangungupahan sa tinitirhan nina Gloria at Mr. Mills
==== <big>Mga Tema at Paksa</big> ====
<br />
'''Tunay na pagmamahal'''
Ang pagmamahalan ni Juancho at Gloria ay hindi nawala kahit na matagal na silang hindi nagkita at kahit na may asawa na si Gloria at si Juancho naman ay may pamilya na. Dito makikita natin na ang tunay na pagmamahalan ay hindi nahahadlangan ng kahit na sino o kahit na ano.
<br />
'''Pagmamahal sa pamilya'''
Likas na rin sa ating mga Pilipino ang labis na pagpapahalaga at pagmamahal sa ating pamilya. Dito sa kwento, makikita natin kung paanong isinakripisyo ni Gloria ang kanyang pagmamahal upang maiahon sa kahirapan ang kanyang pamilya dito sa Pilipinas.
<br />
'''Utang na loob'''
Likas na sa ating mga Pilipino ang pagtanaw ng utang na loob at dito sa kwento, nakita nating kung paano tinanaw ni Gloria ang utang na loob sa asawa. Kahit na mahal pa rin ang dating kasintahan, pinili pa rin niyang manatili kay Mr. Mills sapagkat naging napakabuti nito sa kanya.
=== <big>Paglalayag... Sa Puso ng Isang Bata</big> ===
==== <big>Buod</big> ====
Isang araw ay ginunita ng guro ang pinagsamahan niya at ng kanyang mabuting estudyante. Inilarawan niya ang kanyang estudyante bilang pinakamaliit at pinakapangit sa buong klase na mayroong kakatuwang punto na nagpapakilalang siya ay taga-ibang lugar. Ngunit sa kabila nito, siya ay palaging nagpapaiwan tuwing hapon sapagkat tumutulong siya sa mga tagalinis, tinutuwid ang mga upuan at bago umalis ay lumilingon upang magsabi ng “Goodbye,teacher!” At di nagtagal, nalaman ng guro na siya ay munting ulilang galing sa lalawigan na lumuwas sa malaking lungsod upang mamasukan kung kaya’t napagtanto ng guro na maliban sa itsura, ang mga iyon ay dahilan din ng kanyang madalas na pag-iisa. Simula nang kanyang malaman ang tungkol dito, tinatawag na niya ito ng madalas sa klase at pinapagawa ng mga mumunting mga bagay para sa kanya. Doon ay nakabuo sila ng tahimik na pagkakaibigan ngunit isang araw ay napagbaligan ang estudyante ng kanyang init ng ulo at dama niya ang labis na pagkalungkot ng bata. Subalit kahit ganoon ang nangyari, hindi pa rin nakalimot ang estudyante sa mga ginagawa niya para sa guro sa araw-araw. At dahil sa ginawang ito ng bata, nasabi ng guro sa kanyang sarili na ang kanyang mabuting estudyante ay kanyang nagging guro.
==== <big>Mga Tauhan</big> ====
<br />
'''Estudyante''' - Siya ang pangit at maitim na estudyante na palaging nag-iisa. Ngunit kahit ganito ang kanyang itsura, siya ay naging isang mabuting estudyantge at talaga namang may napakabuting puso
<br />
'''Guro''' - Siya ang patuloy na gumugunita sa kanilang pinagsamahan ng mabuting estudyante kahit na matagal na panahon na ang lumipas
==== <big>Mga Tema at Paksa</big> ====
<br />
'''Racist'''
Kahit na hindi masyadong inilahad sa kwento ang pagiging racist ng mga tao, ito ay labis pa ring lumitaw sa aking isipan habang aking binabasa. Ito ay dahil sinabi naman dito na isang dahilan ng palaging pagiisa ng bata ay ang kanyang pangit na itsura.
<br />
'''Pagmamahal sa mga importanteng tao'''
Makikita natin sa kwento na kahit labis na nasaktan ang bata ay ipinakita pa rin niya ang kalakihan ng kanyang puso sa ginawa niyang pagpapatawad sa taong nagpahalaga rin sa kanya nang labis
=== <big>Babae, Lansangan at Takipsilim</big> ===
==== <big>Buod</big> ====
Naglalakad noon ang babae sa gitna ng lansangan ng binasa ng kararaan pa lamang na ulan. Maputik ang kalsada. Nagmamadil ang lahat-- sasakyan, tao, oras-- maliban sa kanya. nakatayo lamang siya roon na tila nasa kawalan.
Bumalik na sa ulirat ang babae. Ngayo'y napansin niya ang sapatos niyang nabahiran na ng putik na kanina lamang ay malinis. Napansin niya rin ang pagsikip ng kaniyang sinturon nitong mga nakaraang buwan nang paraanin niya ang kaniyang daliri sa ilalim nito.
Habang naglalakad ay patuloy na tumatakbo sa kaniyang isip ang pagkabigong idudulot sa kanya kung ipagpapatuloy niya ang ang kaniyang idinadala. Ginagatungan pa ng kanta ni Cita ang kaniyang iniisip, "Kay-dali lang niyan! Wag mo lamang patagalin pa..."
Nakarating na siya sa address na nakasulat sa papel ng nagrekomenda sa kaniya. Pagkawala ng pag-asa ang nag-hatid sa kaniya roon. Naghintay siya sa kaniyang numero. Nakita niyang lumabas ang babaeng tila inalisan ng rason upang magpatuloy sa buhay
Bago pa man bumukas uli ang pintuan ng klinika'y naging bahagi na ulit ng lansangan ang babae. Mabilis niyang tinahak ang liwasang puno ng anino, pagkarating sa harap ng dambana'y nakita niya ang isang aandap-andap na liwanag mula rito. Tumama ang liwanag sa namumuo niyang luha. Napaluhod siya't sa gawing itaas ng naninikip na sinturo'y masiglang pumipintig ang isang buhay.
Bumalik na sa ulirat ang babae. Ngayo'y napansin niya ang sapatos niyang nabahiran na ng putik na kanina lamang ay malinis. Napansin niya rin ang pagsikip ng kaniyang sinturon nitong mga nakaraang buwan nang paraanin niya ang kaniyang daliri sa ilalim nito.
Habang naglalakad ay patuloy na tumatakbo sa kaniyang isip ang pagkabigong idudulot sa kanya kung ipagpapatuloy niya ang ang kaniyang idinadala. Ginagatungan pa ng kanta ni Cita ang kaniyang iniisip, "Kay-dali lang niyan! Wag mo lamang patagalin pa..."
Nakarating na siya sa address na nakasulat sa papel ng nagrekomenda sa kaniya. Pagkawala ng pag-asa ang nag-hatid sa kaniya roon. Naghintay siya sa kaniyang numero. Nakita niyang lumabas ang babaeng tila inalisan ng rason upang magpatuloy sa buhay
Bago pa man bumukas uli ang pintuan ng klinika'y naging bahagi na ulit ng lansangan ang babae. Mabilis niyang tinahak ang liwasang puno ng anino, pagkarating sa harap ng dambana'y nakita niya ang isang aandap-andap na liwanag mula rito. Tumama ang liwanag sa namumuo niyang luha. Napaluhod siya't sa gawing itaas ng naninikip na sinturo'y masiglang pumipintig ang isang buhay.
==== <big>Mga Tauhan</big> ====
<br />
'''Babae'''- Buntis siya at nagdadalawang isip kung itutuloy ba niya ang kaniyang dinadala o ilalaglag na lamng ito upang ituloy ang marami pa niyang pangarap.
<br />
'''Cita'''- Singer na naririnig ng babae sa kaniyang isipan noong iniisip nito kung itutuloy ba o ilalaglag ang bata. Suhestibo ang kanta ni Cita na ipalaglag ang bata.
==== <big>Mga Tema at Paksa</big> ====
<br />
'''"Mga pagsubok lamang 'yan wag mong itigil ang laban."'''
Ipinararating ng kwento na kailangan nating ipagpatuloy at ipaglaban ang sa kung ano para sa atin ang tama at nararapat. Sa kweto'y makikitang kahit may pagaalinlangan ang babae sa kung ipagpapatuloy pa ba niya ang kaniyang dinadalang bata ay 'di pa rin niya binitiwan ang kaniyang paniniwala sa kung ano ang tama. Kumatig siya sa tam kahit na tila ilaw na lamang mula sa umaandap-andap na kandila ang kaniyang pagasa.
<br />
'''Women Empowerment'''
Sa kwento'y babaeng nawawalan na ng pag-asa ang sentrong paksa. Sa huli'y napagtagumpayan niyang gawin ang sa kung ano para sa kanyan ang mas tama. Ipinagpatuloy niya ang pagdadala sa bata. Malinaw na mensahe ito para sa ibang kababaihan na ipaglaban nila ang kung ano sa paniniwala nila ang tama.
<br />
'''Aborsyon'''
Malinaw na ipinaparating ng maikling kwento ang tindig nito ukol sa paksang ito. May tunggalianng panloob na nagyari rito, matinding tunggaliang panloob. Hindi na inilagay bilang sentrong argumento ang sa aspektong pangkalusugan ng idudulot ng aborsyon, marahil nga'y hindi na kailangan ng maraming salita kapag buhay ang nakasalalay.
=== <big>Pagbabago</big> ===
==== <big>Buod</big> ====
Ilang araw nang tila binibiyak ang ulo ni Itang ng sakit na kaniyang nararamdaman sa tuwing makaririnig ng ingay. Ilang buwan na rin siyang tila hinihigupan ng laka sa tuwing siya'y gagalaw. Dinagdagan pa ng nararamdaman niya ang perwisyong hatid sa kanya ng ingay ng mga bata sa looban nila. Lagi niyang sinusungitan ang mga ito
Nakikitira na lamang siya sa kaniyang kapatid na si Edong kasama ang asawa nitong si Feli buhat ng tumigil na ito sa pagtatrabaho.
Matandang dalaga si Itang, pinabilis ng kaniyang responsibilidad sa pag-papaaral sa kapitid upang maging mestro ang panahon para kay Itang. Masyadong bumilis na hindi niya namalayang 50 na siya't tila may uka pa rin ang sariling katuparan.
Laging pinamumukha sa kaniya ni Feli ang pagiging pabigat nito dahil nga siya'y mahina na. Simula noo'y ayaw na niyang dumaing sa kapatid niyang si Edong sa tuwing may mararamdaman siya. Mag mula noo'y nakapagtatakang hinahanap hanap na niya ang ingay ng mga batang naglalaro. Nagsilbi niya itong pamatay sakit.
Minsa'y pinagbantay siya ni Ling, kanilang kapit-bahay, ng anak nito. Noong una'y hindi niya hinahawakan ang bata. Ni makanti ito'y kanyang iniingatang mangyari. Ang karanasan para sa ganitong bagay ay hindi para sa kaniya. Ngunit nang umiyak ang bata'y napilitan siyang kargahin ito kahit siya'y natatakot. Kinirot at kinagat siya ng bata. Imbes na magsungit ay tila nasiyahan pa ito, tila nahanap na nito ang kaniyang katuparan. Biglang nanghina si Itang at bumagsak, kalong pa rin nito ang batang nakaunan at mahimbing ang tulog sa tuyong dibdib ni Itang, nakapinta rin sa mukha ni Itang ang matagal ng hindi mamamataan dito--ang ngiti.
==== <big>Mga Tauhan</big> ====
<br />
'''Itang'''- Dalagang nasa 50 taong gulang na. Mainitin ang ulo at mabilis ng manghina.
<br />
'''Edong'''- Kapatid ni Itang. Tiklop sa kanyang asawa sa tuwing kinagagalitan nito ang kanyang kapatid.
<br />
'''Feli'''- Asawa ni Edong. Nagtatrabaho. Walang pangunawa sa kalagayan ng hipag na si Itang
<br />
'''Ling'''- Kapit-bahay nilang magpapabantay ng anak kay Itang.
==== <big>Mga Tema at Paksa</big> ====
<br />
'''Ang katawan ay tumatanda, huwag hayaang ang puso rito'y gumaya'''
Likas sa atin bilang mga mortal na tumanda at mamatay. Parte ng siklo ang pisikal nating paghina. Ngunit bilang mga nilalang na may damdamin tayo'y hindi lamang sumusunod sa balangkas na ito. Tayo ay may kapangyarihan hindi upang pigilan ito ngunit upang katasin ang pinaka importante mula sa natitira pa nating lakas. Naging matandang dalaga man si Itang ay patuloy pa rin siyang naging bukas sa pagtanggap sa mga kawalang nagpalungkot sa kanya, sa hagikgikan ng mga bata sa kalye at sanggol na hindi siya nagkaroon.
<br />
'''Menopause'''
Pagtanda ang sentrong paksa ngunit mas tuon ito para sa mga kababaihan lalo na sa mga inabutan ng yugtong ito sa kanilang buhay ng wala silang pamilyang nabuo. Mahirap ang tumanda lalo na ang tumandang walang kasamang pamilya para sa babae.
<br />
'''Pagaasawa'''
Hindi lamang ito makikita sa sitwasyon ni Itang dahil nga wala siyang asawa. Kapansinpansin ang pagtiklop ni Edong, kapatid ni Itang sa tuwing kinagagalitan ng asawa nito si Itang. Malaking isyu ito lalo na para sa mga kalalakihang pamilyado rito sa Pilipinas, sila iyong mga tinatawag na Ander-de-Saya.
=== <big>Kwento ni Mabuti</big> ===
==== <big>Buod</big> ====
Uminog ang istorya sa buhay ni Mabuti, isang guro, habang kinukwento mula sa punto de vista ng isa sa knayang mga estudyante.
Tinatawag siyang Mabuti ng kaniyang mga estudyante sa kanyang likod dahil lahat ng kaniyang mga salita ay naglalaman ng mga kabutihan. Bukod roo'y binudburan rin ng salitang 'mabuti' ang mga sinasabi niya.
Isang hapo'y may isang estudyante ang umiiyak nang patago sa silid-aklatan, nakita siya ni Mabuti at inalo ito. Sinabi ni Mabuting hindi niya alam na may tao roo't ang pagpunta niya roo'y hindi rin nagkataon lamang. Pumupunta rin si Mabuti sa sulok ng sild aklata na iyon upang umiyan rin.
Kung anong kadahilana'y hindi niya na sinabi. Nakinig lamang siya sa kanyang estudyante kahit na napaka babaw lamang ng iniiyak nito.
Simula ng engkwentrong iyon ay mas naging bukas na si mabuti sa pagkekwento ng kaniyang buhay, liban ng tungkol sa kaniyang asawa. Iniikutan ng kaniyang mga pangarap ng kabutihan ang kaniyang anak, halata sa mga kwento niyang patungkol dito na ang anak niyang ito ang kaniyang buhay.
wala pang isang taon mula ng siya'y mabiyuda. Sa kabila ng bigat na kaniyang dinadala ay patuloy pa rin ang kaniyang positibismo. Ang kanyang katatagan ay patuloy ang pagningas kahit nilulunod na siya ng kalungkutan.
==== <big>Mga Tauhan</big> ====
<br />
'''Mabuti'''- Guro. May positibong pananaw sa buhay. Mayroong malalaking pangarap para sa kaisa-isang anak.
<br />
'''Fe'''- Estudyante ni Mabuti. Minsang niyang naengkwentro si Mabuti ng umiiyak siya sa silid-aklatan. Musmos na natuto ng pagtanggap sa kalungkutan mula kay mabuti.
==== <big>Mga Tema at Paksa</big> ====
<br />
'''Iyon lamang nakararanas ng mga lihim na kalungkutan ang nakakikilala sa lihim na kaligayahan'''
Sa kabila ng dinadala ni Mabuti ay patuloy pa rin niyang inuusad ang kaniyang buhay. Hindi niya ipinapakita sa iba ang kaniyang pinagdaraanan pagkat alam niyang siya lamang ang pinaka-makatututlong sa sarili niya. At dahil nga sa ganitong paghawak niya sa kaniyang sitwayson ay masasabing namulat rin siya sa mga lihim na kaligayahan. Alam niyang mayroon pa rin siyang dapat ipaglaban sa buhay na ito--ang kanyang anak.
<br />
'''Katapatan sa Asawa'''
Bagaman hindi pa tapos ang istorya ng buhay ni mabuti'y masasabi kong matapat siya sa kanyang asawa kahit na wala na ito. Magandang mensahe ito pagka't marami ng mga biyudo at balo sa ating panahon na napababayaan na ang kanilang mga anak dahil sa pagiging mas okupado sa paghahanap ng bagong kasama sa buhay.
<br />
'''Single Parenthood & Women Empowerment'''
Karugtong ng una kong nabanggit, ang kwento'y humipo rin sa paksang ito. Mahirap na maging magulang, lalo na ang maging magulang ng nag-iisa. Humuhikayat rin ito sa mga kababaihan na ipagpatuloy ang kanila laban sa buhay kahit na ito'y sobrang bigat na para pasanin.
| |||