Panukalang batas: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Linya 3:
 
==Pagpapakilala ng panukalang-batas==
Ang isang panukalang-batas ay ipinakikilala ng isang miyembro ng [[lehislatura]]. Sa sistemang Britaniko/Westminster na ang ehekutibo(executive o prime minister) naang maynamumuno hawaksa gobyerno na [[partido]]ng may pinakamalaking [[mayoridadsilya (pulitikaparliamento)|mayoridadsilya]] sa [[parliamento]](majority), ang karamihan sa mga panukalang batas ay ipinakikilala ng ehekutibo. Sa prinsipyo, ang lehislatura(o mga miyembro ng parliamento) ay nagpupulong upang isaalang-alang ang mga hinihingi ng ehekutibo(punong ministro) na inilatag sa [[Pananalumpati ng Reyna]](Queen's Speech o Speech from the Throne). Sa sistema ng Estados Unidos kung saan ang ehekutibong sangay(pangulo) ng gobyerno ay hiwalay sa lehislatura, ang lahat ng panukalang-batas ay dapat magmula sa lehislatura.
 
==Pagbasa ng panukalang-batas==
Ang mga panukalang-batas ay isinaalang-alang ng lehislatura sa pamamagitan ng mga pagbasa(readings). Sa Sistemang Britaniko/Westminster, ang isang panukalang batas ay binabasa sa unang pagkakataon(first reading) kung ito ay ipinakilala. Eto ay sinasamahan ng atas(order) na ang panukalang-batas ay ilimbag at muling isasaalang-alang. Sa ikalawang pagbasa(second reading), ang pangkalahatang merito(merits) o kahalagahan ng panukalang-batas ay isinasaalang-alang. Sa yugtong ito, maling batikusin ang panukalang-batas sa mga depektong teknikal nito sa pagbabalangkas(drafting). Pagkatapos ng ikalawang pagbasa, ang panukalang-batas ay dadalhim sa isang [[komite]] na isasaalang-alang ang panukalang-batas sa bawat linya nito at ang mga [[amiyenda]](amendment o susog) ay iminumungkahi. Ang komite ay mag-uulat sa [[lehislatura]] kung saan sa yugtong ito, ang mga karagdagang mga amiyenda ay iminumungkahi. SaKailangang, maipasa o maaprubahan ng [[lehislatura]] ang una at ikalawang pagbasa upang humantong sa pinakahuling pagbasa o ''ikatlong pagbasa''(third reading), kung saan ang debate ng panukalang-batas na inamiyendahan ay isinaalang-alang sa kabuuan nito. Sa sistemang [[bikameral]] na binubuo ng [[kongreso]](o ''mababang kapulungan/lower house)''([[parliamento]] ato [[senadokongreso]]() at ''mataas na kapulungan/upper house''([[senado]]), ang prosesong ito ay inuulit sa bawat kapulungan(house). Bago makarating sa [[senado]], kailangang bagomakapasa ang panukalang- batas sa una, ikalawa at ikatlong pagbasa sa mababang kapulungan([[parliamento]] o [[kongreso]]). Ang tatlong ulit na pagbasa ay dadalhinuulitin sa [[senado]] at kung makapasa sa ikatlong pagbasa sa senado, ang panukalang batas ay ipapadala sa ehekutibo(pangulo) upang maaprubahan nito. Sa sistemang [[monarkiya]], ito ay pinapadala sa [[monarko]](reyna o hari) upang mabigyan ng [[Royal na pag-ayon]](royal assent). Sa ibang [[komonwelt ng Britanya]], ang [[gobernador heneral]] na kinatawan ng Reyna sa bansang ito ang nagbibigay ng royal na pag-ayon.
 
==Pagpasa ng panukalang-batas==
Ang isang panukalang-batas ay hindi nagiging [[batas]](law) hangga't hindi naipapasa(passed) ng 2/3 ng [[lehislatura]] sa parehong ''mababang kapulungan/lower house'' at ''mataas na kapulungan/upper house'' sa una, ikalawa at ikatlong pagbasa. Sa mga ng sistema ng pagkapangulo(presidential systems), ang naipasang panukalang batas ng lehislatura ay kailangan ding maaprubahan o malagdaan ng [[pangulo]] ng isang [[bansa]]. Ang pagtanggi ng isang pangulo sa paglalagda ng panukalang-batas ay tinatawag na [[beto]](veto). Sa sistemang presidensyal, ang lehislatura ay may kapangyarihan na manaig(override) sa beto ng pangulo sa pamamagitan ng boto ng mayorya. Kapag ang isang panukalang-batas ay isinakatuparan na bilang isang [[batas]], eto ay tinatawag sa ibang bansa na '''akto'''(act) o '''statute'''.