Luwang ng daambakal: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
m r2.7.1) (robot dinagdag: be-x-old, bg, ca, cs, da, de, eo, es, ext, fi, fr, hi, hu, id, it, ja, ko, lt, mk, nl, no, pl, pt, ro, ru, simple, sk, sv, th, tr, uk, zh, zh-yue
Talaan
Linya 1:
[[Image:Gauge EN.svg|thumb|300px]]
 
Ang '''luwang ng daangbakal''' ([[wikang Ingles|Ingles]]: ''track gauge'' o ''rail gauge'') ay ang sukat ng [[luwang]] sa pagitan ng mga gilid panloob sa ulo ng dalawang magkabilang [[riles]] na bumubuo sa isang [[linyang daangbakal]]. May tatlong uri ng luwang ng daangbakal, na pinangungunahan ng [[pamantayang luwang]] na may sukat na 1,435 mm. Mayroon ding luwang na mas [[malapad na luwang|malapad]] o [[makitid na luwang|makitid]] sa pamantayang luwang. Halos sesenta porsiyento sa lahat ng mga daangbakal sa mundo ay gumagamit ng [[pamantayang luwang]].
 
Hindi lahat ng mga sistemang daangbakal ay may luwang: halimbawa, isahan lang ang riles ng ng [[monorail]] kaya wala itong luwang.
 
==Mga pangunahing luwang==
<div style="float:right;">
{| style="text-align:center; border-collapse: collapse; margin:0;"
|-
!style="text-align:left;" |ft′ in″
!style="text-align:right;" | mm
|-
|style="background:#bbdf94; text-align:left;" | 5′ 6″
|style="background:#bbdf94; text-align:right;" | 1676
|-
|style="background:#83dc76; text-align:left;" | 5′ 5{{Fraction|2|3}}″
|style="background:#83dc76; text-align:right;" | 1668
|-
|style="background:#5abf56; text-align:left;" | 5′ 3″
|style="background:#5abf56; text-align:right;" | 1600
|-
|style="background:#148a37; text-align:left;" | 5′
|style="background:#148a37; text-align:right;" | 1524
|-
|style="background:#305c31; color:white; text-align:left;" | 4′ 11{{Fraction|5|6}}″
|style="background:#305c31; color:white; text-align:right;" | 1520
|-
!style="background:#568dd0; text-align:left;" | 4′ 8½″
!style="background:#568dd0; text-align:right;" | 1435
|-
|style="background:#3e3d97; color:white; text-align:left;" | 4′ 6″
|style="background:#3e3d97; color:white; text-align:right;" | 1372
|-
|style="background:#6a51b7; color:white; text-align:left;" | 3′ 6″
|style="background:#6a51b7; color:white; text-align:right;" | 1067
|-
|style="background:#a467cf; color:white; text-align:left;" | 3′ 5{{Fraction|1|3}}″
|style="background:#a467cf; color:white; text-align:right;" | 1050
|-
|style="background:#c55e8d; color:white; text-align:left;" | 3′ 3{{Fraction|3|8}}″
|style="background:#c55e8d; color:white; text-align:right;" | 1000
|-
|style="background:#bb0f15; color:white; text-align:left;" | 3′ 1{{Fraction|3|8}}″
|style="background:#bb0f15; color:white; text-align:right;" | 950
|-
|style="background:#e1392f; color:white; text-align:left;" | 3′
|style="background:#e1392f; color:white; text-align:right;" | 914
|-
|style="background:#e65000; color:white; text-align:left;" | 2′ 6″
|style="background:#e65000; color:white; text-align:right;" | 762
|-
|style="background:#ff8a37; text-align:left;" | 2′ 5{{Fraction|1|2}}″
|style="background:#ff8a37; text-align:right;" | 750
|-
|style="background:#cdd54b; text-align:left;" | 2′
|style="background:#cdd54b; text-align:right;" | 610
|-
|style="background:#e5c4a1; text-align:left;" | 1′ 11{{Fraction|5|8}}″
|style="background:#e5c4a1; text-align:right;" | 600
|-
|}
</div>
 
[[Image:Rail gauge world.png|thumb|630px|left|Mga nangungunang luwang ng daangbakal sa bawa't bansang nakikita]]
 
{|class="wikitable sortable"
! Luwang
! Pangalan
! Instalasyon (kilometro)
! Instalasyon (milya)
! Paggamit
|-
| style="background:#bbdf94;" | {{RailGauge|1676}}
| [[Luwang ng Indiya]]
|{{convert|78500|km|mi|disp=table}}
| [[Indiya]] ({{convert|42000|km|abbr=on|disp=s}}; tumataas dahil sa [[Proyektong Unigauge]]), [[Pakistan]], [[Arhentina]] ({{convert|24000|km|abbr=on|disp=s}}), [[Tsile]], [[Sri Lanka]] ({{convert|1508|km|abbr=on|disp=s}})<br />''(halos 6.67% ng mga daangbakal sa mundo)''
|-
|style="background:#83dc76;"| {{RailGauge|1668}}
| [[Luwang ng Iberya]]
|{{convert|15394|km|mi|disp=table}}
| [[Portugal]], [[Espanya]].
|-
|style="background:#5abf56;"| {{RailGauge|1600}}
| [[Luwang ng Irlanda]]
|{{convert|9800|km|mi|disp=table}}
| [[Irlanda]] ({{convert|1800|km|mi|abbr=on|disp=s}}), at sa [[Australya]], karaniwan sa Victoria at sa iilang bahagi ng Timog Australya, [[Luwang ng Victoria]] ({{convert|4017|km|mi|abbr=on|disp=s}}), [[Brasil]] ({{convert|4057|km|mi|abbr=on|disp=s}})
|-
|style="background:#148a37;"| {{RailGauge|1524}}
| [[Luwang ng Rusya]]
|{{convert|5865|km|mi|disp=table}}
| [[Pinlandiya]] ''(magkakabit at halos magkapareho sa luwang sa Rusya)''
|-
|style="background:#305c31;"| {{nowrap| {{RailGauge|1520}} }}
| [[Luwang ng Rusya]]
|{{convert|220000|km|mi|disp=table}}
| Mga estado ng [[Komonwelt ng mga Malalayang Estado]], at sa [[Estonya]], [[Georgia (bansa)|Georgia]], [[Latbiya]], [[Litwaniya]], at [[Monggolya]]<br />''(halos 17% ng mga daangbakal sa mundo; lahat magkakabit — binago ang kahulugan mula sa luwang sa Pinlandiya)''
|-
|style="background:#568dd0;"| {{RailGauge|1435}}
| {{nowrap|[[Pamantayang luwang]]}}
|{{convert|720000|km|mi|disp=table}}
| [[Europa]], [[Arhentina]], [[Estados Unidos]], [[Kanada]], [[Republikang Popular ng Tsina|Tsina]], [[Timog Korea]], [[Hilagang Korea]], [[Australya]], Gitnang Silangan, Hilagang Aprika, [[Mehiko]], [[Kuba]], [[Panama]], [[Benesuwela]], [[Peru]], [[Uruguay]] at [[Pilipinas]]. Kasama rin ang mga matutuling daangbakal sa [[Hapon (bansa)|Hapon]] at [[Espanya]].<br />''(halos 60% ng mga daangbakal sa mundo)''
|-
|style="background:#6a51b7; color:white;"| {{RailGauge|1067}}
| [[Luwang ng Kabo]]
|{{convert|112000|km|mi|disp=table}}
| Gitna at Katimugang Aprika, [[Indonesya]], [[Hapon]], [[Republika ng Tsina|Taiwan]], [[Pilipinas]], [[Bagong Selanda]], Queensland sa [[Australya]] <br />''(halos 9% ng mga daangbakal sa mundo)''
|-
|style="background:#c55e8d; color:white;"| {{RailGauge|1000}}
| [[De-metrong luwang]]
|{{convert|95000|km|mi|disp=table}}
| [[Timog-silangang Asya]], [[Indiya]] ({{convert|17000|km|mi|abbr=on|disp=s}}, bumababa dahil sa [[Proyektong Unigauge]]), [[Arhentina]] ({{convert|11000|km|mi|abbr=on|disp=s}}), [[Brasil]] ({{convert|23489|km|mi|abbr=on|disp=s}}), [[Bulibya]], hilagang [[Tsile]], [[Suwisa]] (RhB, MOB, BOB, MGB), Silangang Aprika<br />''(halos 7% ng mga daangbakal sa mundo)''
|}
 
{{usbong|Transportasyon}}