Karbohidrata: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
No edit summary
m clean up sorting using AWB
Linya 1:
{{copyedit|date=Nobyembre 2011|note=istraktura}}
Ang '''carbohydrate''' ay isang [[organikong compound]] na may empirikal na pormulang {{nowrap|C<sub>''m''</sub>(H<sub>2</sub>O)<sub>''n''</sub>}} (kung saan ang ''m'' ay maaaring iba mula sa ''n''). Ito ay nangangahulugang ito ay binubuo ng [[carbon]], [[hydrogen]] at [[oxygen]] na may hydrogen:oxygen [[atomo]]ng [[rasyo]] na 2:1 gaya ng sa [[tubig]]. Gayunpaman, may mga ilang eksepsiyon dito. Ang isang karaniwang halimbawa ay [[deoxyribose]] na isang sangkap ng [[DNA]] na may empirikal na pormulang C<sub>5</sub>H<sub>10</sub>O<sub>4</sub>. Ang mga carbohydrate ay maaaring makita bilang mga [[hydrate]] ng carbon kaya ito ang pangalan nito. Gayunpaman, sa istraktura nito, mas wastong makita ang mga ito bilang mga [[Polyhydroxyaldehyde|polyhydroxy aldehyde]] at [[ketone]].
 
Ang terminong ito ay pinakaramiwan sa [[biokemistri]] kung saan ito ay [[sinonimo]] ng '''saccharide'''. Ang mga carbohydrate o saccharide ay nahahati sa apat na mga kemikal na pagpapangkat: [[monosaccharide]], [[disaccharide]], [[oligosaccharide]], at [[polysaccharide]]. Sa pangkalahatan, ang mga monosaccharides at disaccharide na mga mas maliit(may mas mababang [[timbang na molekular]]) na carbohydrate ay karaniwang tinutukoy na mga [[asukal]]. <ref>Flitsch, SL & Ulijn, RV (2003). [http://www.nature.com/nature/journal/v421/n6920/pdf/421219a.pdf "Sugars tied to the spot." ''Nature'' 421: 219&ndash;220].</ref> Ang salitang ''saccharide'' ay nagmula sa Griyegong ''σάκχαρον'' (''sákkharon''), na nangangahulugang [[asukal]]. Bagaman ang [[siyentipikong nomenklatura]] ng mga carbohydrate ay komplikado, ang mga pangalan ng mga monosaccharides at disaccharides ay karaniwang nagwawakas sa [[hulapi]]ng(suffix) [[-ose]]. Halimbawa, ang [[asukal ng dugo]] ang monosaccharide [[glucose]], ang asukal na panghapagkainan ang disaccharide [[sucrose]] at ang asukal ng [[gatas]] ang disaccharide [[lactose]] .
 
Ang mga carbohydrate ay nagsasagawa ng maraming mga tungkulin sa mga buhay na bagay. Ang mga polysaccharides ay nagsisilbi para sa pag-iimbak ng [[enerhiya]](e.g., [[starch]] at [[glycogen]]) at bilang istaktural na bahagi(e.g., mga [[cellulose]] sa mga [[halaman]] at [[chitin]] sa mga [[arthropod]]). Ang 5-carbon monosaccharide ribose ay isang mahalagang sangkap ng mga [[coenzyme]](e.g., ATP, FAD, at NAD) at [[likurangbuto]] ng [[henetiks|henetikong]] [[molekula]] na tinatawag na [[RNA]]. Ang kaugnay na deoxyribose ang kasangkapan ng [[DNA]]. Ang mga saccharide at ang mga hinango dito ay kinabibilangan ng maraming mga ibang mahalagang [[biomolekula]] na gumagampan ng mahahalagang mga papel sa [[sistemang immune]], [[pertilisasyon]], pagpigil ng [[patohenesis]], [[pamumuo ng dugo]] at pag-unlad.
 
Sa [[agham pangpagkain]], ang terminong carbohydrate ay karaniwang nangangahulugang anumang mga pagkain na partikular na mayaman sa komplikadong [[almirol]](starch) na carbohydrate) gaya ng [[cereal]], [[tinapay]] at [[pasta]] o mga simpleng carbohydrate gaya ng [[asukal]] na natatagpuan sa mga [[jam]], [[kendi]] at mga [[panghimagas]].
 
==Sanggunian==
{{reflist}}
 
[[Kategorya:Carbohydrate]]
[[Kategorya:Mga organikong compound]]