Dopamino: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Linya 52:
}}
}}
Ang '''dopamino'''(Ingles: '''dopamine''') ay isang [[catecholamine|catecholaminikong]] [[neurotransmitter]] na umiiral sa malawak na uri ng mga [[hayop]] kabilang ang mga [[bertebrado]] at [[inbertebrado]]. Sa [[utak]], ang hinaliling [[phenethylamine]] na ito ay nagsisilbing [[neurotransmitter]] na nagpapagana(activate) ng limang alam na uri ng mga [[reseptor ng dopamino]] na [[Dopaminong D1 na reseptor|D<sub>1</sub>]], [[Dopaminong D2 na reseptor|D<sub>2</sub>]], [[Dopaminong D3 na reseptor|D<sub>3</sub>]], [[Dopaminong D4 na reseptor|D<sub>4</sub>]], at [[Dopaminong D5 na reseptor|D<sub>5</sub>]]—at mga [[barianto]](uri) nito. Ang dopamino ay nalilikha sa ilang mga area ng utak kabilang ang [[substantia nigra]] at [[ventral tegmental area]]. Ang dopamino ay isa ring [[neurohormone]] na inilalabas ng [[hypothalamus]]. Ang pangunahing tungkulin itonito bilang isang [[hormone]] ay pigilan ang paglabas ng [[prolactin]] mula sa anterior na lobe(lobe) ng [[glandong pituitaryo]].
 
Ang dopamino ay makukuha bilang isang [[intrabeniyosong]] [[medikasyon]] na umaasal sa [[simpatetikong sistemang nerbiyos]] na lumilikha ng mga epekto gaya ng pagbilis ng pulso ng [[puso]] gayundin ang [[presyur ng dugo]]. Gayunpaman, dahil ang dopamino ay hindi maaaring makatawid sa [[harang na dugo-utak]], ang dopaminong ibinibigay na droga ay hindi direktang umaapekto sa sentral na sistemang nerbiyos. Upang dagdagan ang halaga ng dopamino sa mga utak ng mga pasyenteng may sakit gaya ng [[sakit na Parkinson]] at [[tumutugon sa dopang dystonia]], ang [[L-DOPA]](na [[Prekursor (kimika)|prekursor]] ng dopamino) ang kalimitang ibinigay sa mga pasyente dahil ito ay makakatawid sa [[harang na utak-dugo]] na relatibong madali.
Linya 58:
[[File:Dopamine synthesis.png|400px|center]]
Ang dopamino ay may [[kemikal na pormula]]ng C<sub>6</sub>H<sub>3</sub>(OH)<sub>2</sub>-CH<sub>2</sub>-CH<sub>2</sub>-NH<sub>2</sub>. Ang [[kemikal na pangalan]] nito ay "4-(2-aminoethyl)benzene-1,2-diol" at ang abrebiasyon nito ay "DA." Bilang isang medisinal na ahente, ang dopamino ay sine-[[biosintesis|sintesis]] sa pamamagitan ng [[demythlasyon]] ng 2-(3,4-dimethoxyphenyl)ethylamine ''(left)'' gamit ang [[hydrogen bromide]].<ref>J. S. Bayeler, Ann. Chem., 513, 196 (1934).</ref><ref>G. Hahn, K. Stiehl, Chem. Ber., 69, 2640 (1936).</ref>
==Mga tungkulin==
Ang dopamino ay maraming mga tungkulin sa [[utak]] kabilang ang mahalagang mga pepel sa pag-aasal, [[kognisyon]], boluntaryong paggalaw, motibasyon, parusa at gantimpala, pagpipigil ng prolactin]], pagtulog, [[mood]], atensiyon, [[gumaganang memorya]], at [[pagkatuto]]. Ang mga dopaminerhikong mga [[neuron]] o mga neuron na ang pangunahing [[neurotransmitter]] ang dopamino ay makikita ng pangunahin sa [[ventral tegmental area]] ng [[gitnangutak]], sa [[pars compacta]] ng [[substantia nigra]] at sa [[arcuate nucles ng hypothalamus]].
 
==Sanggunian==
{{reflist}}