Banal na Imperyong Romano: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
No edit summary
Namayan (usapan | ambag)
mNo edit summary
Linya 85:
Ang '''Banal na aaa Imperyong Romano''' ({{lang-en|Holy Roman Empire}} o HRE; {{lang-de|Heiliges Römisches Reich (HRR)}}, {{lang-la|Sacrum Romanum Imperium (SRI)}}) ay isang unyon ng mga [[teritoryo]] sa [[Gitnang Europa]] noong [[Gitnang Panahon]] sa ilalim ng pamumuno ng Banal na Romanong Emperador. Nabuo ang Imperyo noong ika-10 siglo buhat sa sangay ng pamilyang [[Carolingian]] at dinastiyang Otto. Si [[Otto I]] ang unang Banal na Romanong Emperador noong 962 AD. Galing ang pangalan nito, ''Banal na Imperyong Romano'' mula sa paniniwala ng pamunuan nito noong Gitnang Panahon patungkol sa pagiging banal, sa desisyong ito ay ang pagpapatuloy ng pamamayagpag ng [[Imperyong Romano]] at ang pagpapatupad ng kagustuhan ng Diyos sa pamamaraang Kristiyano.
 
Unang ginamit ang pariralang ''Sacrum Imperium'' noong 1157, sa panahon ni [[Frederick Barbarossa]] (1122-1190) habang ang ''Sacrum Imperium Romanum'' naman ay lumitaw lamang 1184, at may kaukulang pamantayan na gagamitin lamang hanggang 1254. Nadagdag lamang ang bahaging ''Nationis Germanicae'' (Bansang Aleman) noong ika-15 siglo. Sa pagtagal ng panahon, lumawak ang nasasakupan ng Imperyo kung saan napabilang ang maraming bansa sa gitna at katimugang Europa, gaya ng [[Kaharian ng Alemanya]], sa [[Kaharian ng Italya (gitnang panahon)|Kaharian ng Italya]], at sa Kaharian ng [[Borgonya]]; mga teritoryong hawak ng kasalukuyang [[Alemanya]] (maliban sa [[Katimugang Schleswig]]), [[Austria]] (maliban sa [[Burgenland]]), [[Liechtenstein]], [[Swisa]], [[Belhika]], ang [[Netherlands]], [[Luxembourg]], [[Republikang CzechiaCzech]], [[Slovenia]] (maliban sa [[Prekmurje]]), mga mahahalagang bahagi ng [[Pransiya]] ([[Artois]], [[Alsace]], [[Franche-Comté]], [[Savoie]] at [[Lorraine]]), [[Italya]] ([[Lombardy]], [[Piedmont]], [[Emilia-Romagna]], [[Tuscany]], at [[Timog Tyrol]]) at [[Polonia]] ([[Silesia]], [[Pomerania]], at [[Neumark]]). Sa buong kasaysayan ng Imperyo ito ay hinati-hati lamang sa maliliit na mga prinsipalidad, mga dukado, mga kondehan, mga Malayang Siyudad ng Imperyo at iba pang maliliit na yunit. Bagamat tinataglay nito ang pangalang ''Romano'', kailanman ay hindi napabilang ang siyudad ng [[Roma]] sa Imperyo.
 
Dahil sa pagpasok ng malakihang pagbabago at pagiging moderno ng Europa noong mga huling bahagi ng ika-16 at ika-17 siglo, halos lumiit ang kakayahan ng Imperyo na maglunsad ng mga opensiba at digmaan upang lalo pang mapalawak ang teritoryo nito. Kaya naman sa mga panahong ito, mas binigyang-pansin ng Imperyo ang pagtatanggol sa pansarili nitong batas at pagpapatupad ng kapayapaan sa nasasakupan. Upang mapanatili ito sa kapangyarihan at bilang paglalaro sa kakayahan ng pansariling interes, binigyan ng Imperyo ng proteksyon ang mangilan-ngilang mga prinsipe at panginoon kasabay ng pagbibigay-diin sa maliliit na pagsuway sa kautusan ng Imperyo. Noong 1648, ang mga teritoryo at kaharian sa paligid ng Imperyo ay unti-unting napabilang sa tinatawag na estado ng Imperyo (''imperial states''), kung saan napanatili nito ang kapayapaan sa mahabang panahon.