HIV: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
Linya 733:
Ang mga drogang anti-retroviral ay mahal(expensive) at ang karamihan ng mga impektadong indibidwal sa buong mundo ay walang paglapit(access) sa mga gamot at paggamot para sa HIV at [[AIDS]]. Ang pagsasaliksik upang pabutihin ang kasalukuyang mga paggamot ay kinabibilangan ng pagbabawas ng ikalawang mga epekto(side effects) ng mga kasalukuyang drogan, karagdagang pagpapasimple ng mga rehimeng droga upang mapabuti ang pagkapit sa terapiya, at pagtukoy ng pinakamabuting sekwensiya ng mga droga upang mapangasiwaan ang hindi pagtalab ng gamot. Sa kasawiang palad, tanging ang [[bakuna]](vaccine) ay inaakalang makapagpapahinto ng [[pandemiko]]. Dahil ang bakuna ay hindi magastos kaya mas makakaya ng mga [[papaunlad na bansa]](developing countries) at hindi nangangailangan ng pang-araw araw na paggamot. Gayunpaman, pagkatapos ng 20 taong pagsasaliksik, ang HIV-1 ay nananatiling mahirap na inaasinta(target) para sa isang bakuna.
===Latentong HIV reservoir===
Sa kabilang ng tagumpay ng mataas na aktibong terapiyang antiretroviral(''highly active antiretroviral therapy o HAART) sa pagkokontrol ng impeksiyong hiV at pagbabawas ng kamatayang kaugnay ng HIV, ang mga kasulukuyang rehimeng droga ay walang kakayahan na kompletong malipol ang impeksiyong HIV. Maraming mga taong nasa HAART ay nagkakamit ng pagsupil ng HIV sa mga below na mababa sa hangganan ng deteksiyon ng pamantayang mga klinikal na assay para sa maraming mga taon. Gayunpaman, sa paghinto ng HAART, ang bigat viral ng HIV ay mabilis na bumabalik na may sabay na pagbaba ng mga CD4+ na T-Selula na sa karamihan ng mga mga kaso na walang pagbalik sa paggamot ay tumutuloy sa [[AIDS]].
Upang matagumpay na maparami ang sarili nito, ang HIV ay dapat kumomberte ng [[RNA]] genome nito sa [[DNA]] na iniimporta naman sa [[nucleus ng selula]] ng hosto(host) at ipinapasok sa genome ng hosto sa pamamagitan ng aksiyon ng HIV [[integrase]]. Dahil ang pangunahing [[selula]]r na inaasinta ng HIV ang CD4+ T-Selula ay gumagampan bilang [[memorya]]ng mga selula ng [[sistemang immuno]], ang isinamang HIV ay maaaring manataling tulog(dormant) sa loob ng maraming mga tao at posible sa mga [[dekada]]. Ang latentong [[reservoir]] at maaaring masukat sa pamamagitan ng kapwa-pagkukultura ng mga CD4+ T-Selula mula sa mga impektadong pasyente sa mga CD4+ T-Selula mula sa hindi impektadong mga dornor ang sukatin ang protinang HIV o [[RNA]].
Ang pagkabigo ng mga kadidationg [[bakuna]] upang makaprotekta laban sa impeksiyong HIV at pagpapatuloy sa [[AIDS]] ay tumungo sa binagong pokus sa mga biolohikal na mekanismong responsable sa [[latensiya ng HIV]]. Ang isang limitadong panahong ng terapiya na nagsasama ng mga anti-retroviral sa mga droga na umaasinta ng latentong [[reservoir] ay maaaring sa hinaharap ay pumayag sa kabuuang paglipol ng impeksiyong HIV.
==Prognosis==
Kung walang paggamot, ang net [[median]] na panahong ng pagpapatuloy(survival) ng buhay pagkatapos pagkahawa sa HIV ay tinatantiyang mga 9 hanggang 11 mga tao depende sa pangilalim na uri(subtype) na HIV at ang median na rate ng pagpaptuloy pagkatapos ng diagnosis ng [[AIDS]] sa mga kapaligirang limitado sa mga mapagkukunan na ang paggamot ay hindi makukuha ay sumasaklaw sa pagitan ng 6 hanggang mga 19 buwan depende sa pag-aaral. Sa mga area, na ang HAART ay malawak na makukuha para sa impeksiyong HIV at [[AIDS]] ay nabawasan ang rate ng kamatayan mula sa sakit nito nang mga 80% at nagpataas ng [[ekspektansiya ng buhay]](natitirang inaasahang buhay) para sa mga bagong na-diagnose na impektado ng HIV na indibidwal ay mga 20 hanggang 50 taon.
Habang ang mga bagong paggamot ay patuloy na pinauunlad at dahil ang HIV ay patuloy na nag-eebol ng [[resistansiya]](hindi pagtalab]] sa mga gamot, ang pagtatantiya ng panahong ng pagpapatuloy(survival) ay malamang patuloy na magbago. Kung walang terapiyang antiretroviral, ang kamatayan ay normal na nangyayari sa loob ng isang taon pagkatapos na ang indbidwal ay nagpatuloy sa [[AIDS]]. Ang karamihan sa mga pasyente ay namamatay mula sa mga oportunistikong mga impeksiyon o mga [[malignansiya]]ng kaugnay ng patuloy na pagkabigo ng [[sistemang immuno]]. Ang rate ng klinikal pagpapatuloy ng sakit ay malawak na nag-iiba sa pagitan ng mga indbidwal at naipakitang apektado ng maraming mga paktor gaya ng [[suseptibilidad]](madaling mahawaan) at pangangalang pangkalusugan ng pagganang [[immuno]] at mga kapwa-impeksiyon, gayundin kung aling partikular na [[strain]] ng [[virus]] ang sangkot.
==Epidemiolohiya==
Tinatantiya ng [[UNAIDS]] at [[WHO]](World Health Organization) na ang [[AIDS]] ay pumatay ng mahigit 25 milyong mga tao sa pagitan ng 1981 nang ito ay unang makilala at 2005 na gumagawa rito na isa sa pinakadestruktibong [[pandemika]] sa itinalang kasaysayan. Sa kabila ng napabuting paglapit(access) sa paggamot antiretroviral at pangangalaga sa maraming mga rehiyon sa buong mundo, ang pandemikang AIDS ay pumatay ng tinatantiyang 2.8 milyon(sa pagitan ng 2.4 at 3.3 milyon) na ang higit sa kalahting milyon(570,000) ay mga bata.
Tinantiya rin ng [[UNAIDS]] na ang 33.3 milyong mga tao ay nabubuhay na may HIV sa dulo ng 2009 na tumaas mula 26.2 noong 1999. Kanilang tinantiya ang kaugnay ng [[AIDS]] na kamatayan noong 2009 na 1.8 milyon na bumaba sa tuktok(peak) na 2.1 milyon noong 2004 at ang mga bagong impeksiyon na 2.6 milyon na bumaba sa tuktok na 3.2 milyong noong 1997, at ang bilang ng mga indibidwal sa mababa o gitnang sahod(middle income) na mga bansa na tumatanggap ng terapiyang antiretroviral noong 2009 na 5.2 milyon na tumaas mula 4 milyon noong 2008.
Ang [[Sub-Saharan Africa]] ay nananatili hanggang ngayon na pinaka masamang apektadong rehiyon na may tinatantiyang 22.5 milyong na kasalukuyang nabubuhay na may HIV(67% ng kabuuang pandaigdig), 1.3 milyong kamatayan(72% ng kabuuang pandaigdig) at 1.8 mga bagong impeksiyon(69% ng kabuuang pandaigdig). Gayunpaman, ang bilang ng mga bagong impeksiyon ay bumaba nang 19% sa buong rehiyong ito mula 2001 at 2009 at nang mahigit mga 25% sa 22 mga bansa sa sub-Saharan Africa sa panahong ito. Ang [[Asya]] ang ikalawang pinakamasamang apektadong rehiyon na may 4.9 milyong mga indidbiwal na nabubuhay na may HIV(15% ng kabuuang pandaigdig).
Ang pinakahuling ulat ng pagsusuri ng World Bank's Operations Evaluation Department ay tumataya ng pagiging epektibo ng pagpapaunlad ng World Bank's country-level HIV/AIDS na asistansiya na inilalawan bilang dialogong patakaran, analitikong gawain at pagpapautang na may hayagang layunin ng pagbabawas ng sakop o epekto ng epidemikong AIDS. Ito ang unang komprehensibong pagsusuri ng HIV/AIDS suporta ng World Bank sa mga bansa mula sa pagsisimula ng epedimikang ito hanggang gitnang 2004. Dahil sa ang [[World Bank]] ay naglalayong tumulong sa pagpapatupad ng mga pambansang pamahalaang programa, ang kanilang karanasan ay nagbibigay ng mahalagang kabatiran kung paanong ang mga pambansang programa para sa AIDS ay magagawang mas epektibo.
Ang pagpapaunlad ng HAART bilang isang epektibong terapiya ng impeksiyong HIV ay malaking nakabawas ng rate ng kamatayan mula sa sakit na ito sa mga area kung saan ang mga gamot na ito ay malawak na makukuha. Dahil sa ang [[ekspektansiya ng buhay]] ng mga indibidwal na may HIV ay dumagdag sa mga bansang ang HAART ay malawak na ginagamit, ang patuloy na pagkalat ng sakit na ito ay nagsanhi ng bilang ng mga taong nabubuhay na may HIV na labis na tumaas.
Sa [[Aprika]], ang bilang ng mga kasong pagpasang HIV ng ina-sa-anak(mother-to-child-transmission o MTCT) at pagiging laganap ng [[AIDS]] ang nagsimulang bumaliktad ng mga dekada ng matatag na pagpapatuloy ng buhay sa mga bata. Ang mga bansang gaya ng Uganda ay nagtatangkang supilin ang epidemikang MTCT sa pamamagitan ng pag-aalok ng mga serbisyong VCT(voluntary counselling and testing/boluntaryong pagpapayo at pagsubok), PMTCT (prevention of mother-to-child transmission/pag-iwas na ina-sa-anak na transmisyon) at ANC (ante-natal care/pangangalagang ante-natal) na kinabibilangan ng pamamahagi ng terapiyang antiretroviral.
==Sanggunian==
| |||