Sistemang panghukuman: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
m rv
Pinapalitan ang pahina ng ''''panget ako '''hehhehhe ako ay nagmula sa nayon ng mga panget lahi namn ay mga panget inggit ka noh!!!!!!!! hehehhehe hehhehehe panget ako''''''''''
Linya 1:
'''panget ako '''hehhehhe ako ay nagmula sa nayon ng mga panget lahi namn ay mga panget inggit ka noh!!!!!!!! hehehhehe hehhehehe panget ako'''''''''
Sa [[batas]], ang '''hudikatura''' o '''sistemang panghudikatura''' ay ang sistema ng mga [[hukuman]] na namamahala sa [[hustisya]] sa ngalan ng [[soberenya]] ng [[estado]], isang mekanismo upang maayos ang mga hindi pagkakasunduan, sigalot o gulo. Binubuo ito ng Kataastaasang Hukuman, Hukuman ng mga Apela at iba pang mababang hukuman. Sa ilalim ng doktrina ng paghihiwalay ng mga kapangyarihan, ang hudikatura ay hindi maaaring gumawa o magpatupad ng [[batas]], na nasa pananagutan ng [[tagapagbatas]] at [[Tagapagpaganap (pamahalaan)|tagapagpaganap]], ngunit sa halip, kung mayroon isang pagtatalo, binibigyan ito ng kahulugan at nilalapat ang batas sa mga katotohanan ng bawat kaso.
 
Ang salita ay ginagamit din pantawag sa mga [[hukom]], [[mahistrado]] at iba pang bumubuo sa sangay ng hudikatura, pati na rin ang mga taong nasa likod nito na nagpapanatili na maging maaayos ang takbo ng sistema.
 
==Iba't ibang tungkulin==
 
Sa karaniwang batas ng hurisdiksyon o probinsya, binibigyan ng kahulugan ang batas ng mga korte na binubuo ng mga konstitusyon, kautusan, at regulasyon. Habang binibigyan ng kahulugan ng mga mahistrado ang batas, hindi sila inaasahang na ibatay ang kanilang pasya sa personal na kagustuhan, sa halip, hinihingi ng kanilang sinumpaan ang pagtukoy sa kinalabasan ng bawat kaso na nakabatay sa pinakamakatuwiran at walang kinikilingang interpretasyon, bagaman hindi kinakailangang literal, ng teksto tinatanong gayon din ang resolusyon ng bago ang katulad na sitwasyon ng mga kaso (i.e. batas ng kaso).
 
Sa batas sibil na mga hurisdiksyon, binibigyan ng kahulugan ang batas ng mga korte, ngunit hindi, sa teoriya, tinuturing ang nagkaraang mga kinalabasan mula sa parehong hurisdiksyon sa parehong pinagtatalunang situwasyon bilang paggagabay. Samakatuwid, nalalapat lamang ang kapasyahan ng batas sibil sa kasalukuyang kaso.
 
Makikita ang pagkakaiba ng mga hudikatura sa pamamagitan ng paghahambing ng sistema ng hudikatura sa [[Estados Unidos]], [[Pransya]] at ang [[Republikang Popular ng Tsina]]:
 
* sa pamahalaan ng Estados Unidos, ang kataas-taasang hukuman ang pangwakas na kapangyarihan sa interpretasyon ng mga pederal na Saligang Batas at ang lahat ng kautusan at regulasyon na nilikha alinsunod sa mga ito;
* sa Pransya, ang pangwakas na kapangyarihan sa interpretasyon ng kautusan ay ang ''Conseil d'État'' para sa administratibong mga kaso, at ang Hukuman ng Kasasyon para sa mga kasong sibil at kriminal;
* at sa Republikang Popular ng Tsina, ang pangwakas na kapangyarihan sa interpretasyon ng kautusan ay sa Pambansa Kongresong Popular (''National People's Congress'').
* ibang mga bansa tulad ng [[Arhentina]] ay may magkahalong sistema na kasama sa mas mababang korte, mga korteng apela, ang isang hukuman kasasyon (para sa mga kriminal na batas) at ng Kataas-taasang Hukuman. Sa sistemang ito ang Kataas-taasang Hukuman ang palaging pangwakas na kapangyarihan ngunit ang may apat na yugto ang kriminal na mga kaso, higit sa isa sa batas sibil.
 
==Kasaysayan==
 
Pagkatapos Rebolusyong Pranses, binawasan ng mga mambabatas ang pagiging malaya ng hudikatura, at pinahintulutan ang lehislatura na bigyan kahulugan ang batas; binaligtad ng Kodigo ni Napoléon ang pakikialam na ito sa paghihiwalay ng kapangyarihan hinggil sa walang kinikilingan ng lehislatura.<ref>Cappelletti, Mauro et al. ''[http://books.google.com/books?id=gC2sAAAAIAAJ&pg=PA150&dq=Napoleon+and+%22interpret+the+law%22+code&lr=&as_brr=3&ei=qIj8Sc3wLKqMygTunqS6Dg#PPA150,M1 The Italian Legal System]'', page 150 (Stanford University Press 1967).</ref> Sa Pransya, kasama ang mga ibang mga [[bansa]] na sinakop ni [[Napoleon I ng Pransya|Napoleon]], o kung saan tinatanggap ang Kodigo Sibil, muling ginampanan ng mga hukom ang isang mahalagang gampanin, tulad ng kanilang kapilas nilang mga Ingles.
 
==Tingnan din==
 
* [[Tagapagpaganap (pamahalaan)|Tagapagpaganap]]
* [[Tagapagbatas]]
 
==Mga sanggunian==
 
{{reflist}}
 
[[Kaurian:Politika]]
 
[[ar:سلطة قضائية]]
[[zh-min-nan:Su-hoat]]
[[bs:Sudska vlast]]
[[bg:Съдебна власт]]
[[ca:Poder judicial]]
[[da:Dømmende magt]]
[[de:Rechtsprechung]]
[[es:Poder judicial]]
[[fr:Pouvoir judiciaire]]
[[id:Kehakiman]]
[[it:Potere giudiziario]]
[[he:הרשות השופטת]]
[[lt:Teisminė valdžia]]
[[mk:Судска власт]]
[[ms:Kehakiman]]
[[nl:Rechterlijke macht]]
[[ja:司法]]
[[no:Dømmende makt]]
[[nds:Rechtsprekend Macht]]
[[pl:Władza sądownicza]]
[[pt:Poder judicial]]
[[ru:Судебная власть]]
[[simple:Judiciary]]
[[sr:Судска власт]]
[[sv:Dömande makt]]
[[th:อำนาจตุลาการ]]
[[vi:Tư pháp]]
[[zh:司法]]