Mga bulkan sa Pilipinas

Ang pwesto ng Pilipinas sa Singsing ng Apoy ng Pasipiko ang dahilan kung bakit napakaraming bulkan sa Pilipinas.[1] Sa partikular, ang paglubog ng isang tektonika plaka sa isa na namang plaka ay nagdudulot ng pagkatunaw ng bato na siyang nagiging suplay ng magma ng mga bulkan.[2] Sa silangang bahagi ng Pilipinas halimbawa, ang paglubog (subduction) ng plaka ng Dagat ng Pilipinas (Philippine Sea Plate) sa ilalim ng Philippine mobile belt ang pangunahing pinagkukunan ng magma ng mga bulkan sa mga lalawigan doon,[3][4][5] habang ang paglubog ng pandagat na balat (oceanic crust) ng Kanlurang Dagat ng Pilipinas sa ilalim ng Philippine mobile belt ang responsable sa pagkakaroon ng mga bulkan sa kanlurang bahagi ng Luzon.[6][7] Samantala, ang mga bulkan sa Kanluran at Timog Mindanao ay bunga naman ng subduksyon ng plaka ng Dagat Celebes sa palibot ng arkong Halmahera (Halmahera arc) at Sangihe (Sangihe arc).[8] Ang pahilaga-kanlurang subduksyon naman ng pandagat na balat ng Dagat Sulu ang siyang tinitingnang dahilan ng bulkanismo sa kanlurang Visayas, partikular sa isla ng Negros.[9]

Ang bulkang Mayon, ang pinakaaktibong bulkan sa Pilipinas

Mga listahan baguhin

Ayon sa Surian ng Pilipinas sa Bulkanolohiya at Sismolohiya (PHIVOLCS), mayroong tatlong uri ng mga bulkan sa Pilipinas: aktibo, maaaring aktibo, at hindi aktibo.[10] Para sa kumpletong mga listahan, basahin ang mga sumusunod na artikulo:

Mga Sanggunian baguhin

  1. News, G. M. A. (2020-01-15). "'Pacific Ring of Fire' has always been active —PHIVOLCS". GMA News Online (sa Ingles). Nakuha noong 2023-07-27. {{cite web}}: |last= has generic name (tulong)
  2. "How volcanoes form". British Geological Survey (sa Ingles). Nakuha noong 2023-07-27.
  3. Knittel-Weber, Christina; Knittel, Ulrich (1990-01-01). "Petrology and genesis of the volcanic rocks on the eastern flank of Mount Malinao, Bicol arc (southern Luzon, Philippines)". Journal of Southeast Asian Earth Sciences (sa Ingles). 4 (4): 267–280. doi:10.1016/0743-9547(90)90002-U. ISSN 0743-9547.
  4. Yumul, Graciano P.; Armada, Leo T.; Gabo-Ratio, Jillian Aira S.; Dimalanta, Carla B.; Austria, Rurik S. P. (2020-12-01). "Subduction with arrested volcanism: Compressional regime in volcanic arc gap formation along east Mindanao, Philippines". Journal of Asian Earth Sciences: X (sa Ingles). 4: 100030. doi:10.1016/j.jaesx.2020.100030. ISSN 2590-0560.
  5. "Terrestrial, Atmospheric and Oceanic Sciences (TAO) - Characterization of the Pleistocene Volcanic Chain of the Bicol Arc, Philippines: Implications for Geohazard Assessment". tao.cgu.org.tw (sa Ingles). Nakuha noong 2023-07-27.
  6. Encarnación, John; Mukasa, Samuel B; Evans, Cynthia A (1999-04-01). "Subduction components and the generation of arc-like melts in the Zambales ophiolite, Philippines: Pb, Sr and Nd isotopic constraints". Chemical Geology (sa Ingles). 156 (1): 343–357. doi:10.1016/S0009-2541(98)00190-9. ISSN 0009-2541.
  7. Liu, Hai‐Quan; Yumul, Graciano P.; Dimalanta, Carla B.; Queaño, Karlo; Xia, Xiao‐Ping; Peng, Tou‐Ping; Lan, Jiang‐Bo; Xu, Yi‐Gang; Yan, Yi; Guotana, Juan Miguel R.; Olfindo, Valerie Shayne (2020-02). "Western Northern Luzon Isotopic Evidence of Transition From Proto‐South China Sea to South China Sea Fossil Ridge Subduction". Tectonics (sa Ingles). 39 (2). doi:10.1029/2019TC005639. ISSN 0278-7407. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (tulong)
  8. Sajona, Fernando G.; Maury, René C.; Pubellier, Manuel; Leterrier, Jacques; Bellon, Hervé; Cotten, Joseph (2000-11-01). "Magmatic source enrichment by slab-derived melts in a young post-collision setting, central Mindanao (Philippines)". Lithos (sa Ingles). 54 (3): 173–206. doi:10.1016/S0024-4937(00)00019-0. ISSN 0024-4937.
  9. Rae, Andrew J; Cooke, David R; Phillips, David; Zaide-Delfin, Maribel (2004-01-30). "The nature of magmatism at Palinpinon geothermal field, Negros Island, Philippines: implications for geothermal activity and regional tectonics". Journal of Volcanology and Geothermal Research (sa Ingles). 129 (4): 321–342. doi:10.1016/S0377-0273(03)00280-4. ISSN 0377-0273.
  10. https://www.phivolcs.dost.gov.ph/index.php/volcano-hazard/volcanoes-of-the-philippines

   Ang lathalaing ito na tungkol sa Heograpiya at Pilipinas ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.