Estadistikang pagsubok ng ipotesis

(Idinirekta mula sa Pagsubok ng Hipotesis)

Ang estadistikang pagsubok ng ipotesis ay isang bahagi ng mga pinagaaralan sa estadistika na ginagamit upang suriin ang mga pangangatwiran o mga pahayag na may kaugnayan sa mga datos. Ang layunin ng pagsubok ng ipotesis ay upang maunawaan kung ang isang pahayag o ipotesis ay may ebidensya o hindi batay sa mga datos na mayroon.

Sa pagsubok ng ipotesis, mayroong dalawang pangunahing pahayag na sinusuri: ang null hypothesis (H0) o "ipotesis ng wala" at ang alternative hypothesis (H1) o "alternatibong ipotesis". Ang null hypothesis ay ang pangunahing pahayag na walang epekto o ugnayan sa pagitan ng mga variable o baryante, samantalang ang alternative hypothesis ay ang pahayag na mayroong epekto o ugnayan na nais patunayan. Upang suriin ang katotohanan ng mga ipotesis, isinasagawa ang mga estadistikang pagsusuri tulad ng p-value test (pagsubok ng halagang-p), t-test (pagsubok ng t), chi-square test (pagsubok ng kuwadradong chi), at iba pa. Sa pamamagitan ng pagkuha ng mga datos at pagsusuri nito, maaaring matukoy kung ang resulta ay mayroong kahalagaang pang-estadistika o wala. Ang kahalagaang pang-estadistikay nagpapahiwatig na mayroong sapat na ebidensya upang tanggapin o tanggihan ang null hypothesis, batay sa isang tinukoy na antas ng kahalagahan o p-value threshold (saklaw ng halaga ng p).

Ang pagsubok ng ipotesis ay mahalaga sa pag-aaral ng estadistika dahil nagbibigay ito ng mga pagsusuri at patunay sa mga pangangatwiran na ginagamit sa iba't ibang larangan tulad ng agham, medisina, ekonomiya, at iba pa. Sa pagkuha ng pagsubok ng ipotesis, malaki ang potensyal na maunawaan natin ang mundo sa pamamagitan ng datos at magamit ang impormasyon na ito upang gumawa ng mga desisyon at hula para sa hinaharap.

Kasaysayan baguhin

Habang pinasikat ang pagsubok ng ipotesis noong maagang ika-20 dantaon, may mga maagang anyo ang ginamit noong dekada 1700. Krinedito ang unang paggamit kay John Arbuthnot (1710),[1] at sinundan ni Pierre-Simon Laplace (1770s), sa pagsusuri ng rasyo ng kasarian ng tao sa kapanganakan.

Mga sanggunian baguhin

  1. Bellhouse, P. (2001), "John Arbuthnot", in Statisticians of the Centuries by C.C. Heyde and E. Seneta, Springer, pp. 39–42, ISBN 978-0-387-95329-8