Sosyalistang Pederatibong Republika ng Yugoslabya
Ang Sosyalistang Pederal na Republika ng Yugoslavia (SFR Yugoslavia o SFRY) ay ang estado ng Yugoslav sa dakong timog-silangan ng Europa na umiiral mula sa pundasyon nito pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig hanggang sa paglusaw nito noong 1992 sa gitna ng mga digmaang Yugoslav. Na sumasaklaw sa isang lugar na 255,804 km² (98,766 sq mi), ang SFRY ay bordered sa Italya sa kanluran, Austria at Hungary sa hilaga, Bulgaria at Romania sa silangan at Albania at Gresya sa timog.
Sosyalistang Pederatibong Republika ng Yugoslabya Социјалистичка Федеративна Република Југославија (Serbo-Kroata) Socijalistička Federativna Republika Jugoslavija | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1945–1992 | |||||||||||||||||||
Salawikain: Братство и јединство Bratstvo i jedinstvo "Pagkakaisa at Pagkakapatiran" | |||||||||||||||||||
Kabisera | Belgrado | ||||||||||||||||||
Karaniwang wika | Serbo-Croatian[d] Slovene[e] Macedonian[f] Albanian[g] | ||||||||||||||||||
Katawagan | Yugoslav | ||||||||||||||||||
Pamahalaan | Federal one-party socialist republic | ||||||||||||||||||
President | |||||||||||||||||||
• 1945–1953 | Ivan Ribar (first) | ||||||||||||||||||
• 1953–1980 | Josip Broz Tito | ||||||||||||||||||
• 1991 | Stjepan Mesić (last) | ||||||||||||||||||
Prime Minister | |||||||||||||||||||
• 1945–1963 | Josip Broz Tito (first) | ||||||||||||||||||
• 1989–1991 | Ante Marković (last) | ||||||||||||||||||
General Secretary | |||||||||||||||||||
• 1945–1980 | Josip Broz Tito (first) | ||||||||||||||||||
• 1989–1990 | Milan Pančevski (last) | ||||||||||||||||||
Lehislatura | Federal Assembly | ||||||||||||||||||
• Mataas na Kapulungan | Chamber of Republics | ||||||||||||||||||
• Mababang Kapulungan | Federal Chamber | ||||||||||||||||||
Panahon | Cold War | ||||||||||||||||||
• AVNOJ | 26 November 1942 | ||||||||||||||||||
24 October 1945 | |||||||||||||||||||
29 November 1945 | |||||||||||||||||||
31 January 1946 | |||||||||||||||||||
28 February 1953 | |||||||||||||||||||
• Death of Josip Broz Tito | 4 May 1980 | ||||||||||||||||||
27 April 1992 | |||||||||||||||||||
Lawak | |||||||||||||||||||
1991 | 255,804 km2 (98,766 mi kuw) | ||||||||||||||||||
Populasyon | |||||||||||||||||||
• 1991 | 23229846 | ||||||||||||||||||
Salapi | Yugoslav dinar | ||||||||||||||||||
Kodigong pantelepono | 38 | ||||||||||||||||||
Internet TLD | .yu | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
|
Ito ay isang sosyalistang estado at isang pederasyon na pinamamahalaan ng Liga ng mga Komunista ng Yugoslavia na binubuo ng anim na sosyalistang republika: Bosnia at Herzegovina, Croatia, Macedonia, Montenegro, Serbia, at Slovenia sa Belgrade bilang kabisera nito. Bilang karagdagan, kasama dito ang dalawang mga autonomous na lalawigan sa loob ng Serbia: Kosovo at Vojvodina.
Bumalik ang SFRY sa 26 Nobyembre 1942 nang ang Antipasang Pasista para sa Pambansang Liberasyon ng Yugoslavia ay nabuo noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Noong Nobyembre 29, 1945, ipinahayag ang Pederal na Republika ng Yugoslavia pagkatapos ng pagtatago ni Haring Peter II na nagtatapos sa monarkiya. Ang bagong pamahalaang komunista na orihinal na nakikibahagi sa bloke ng Silangan sa ilalim ng pamumuno ni Josip Broz Tito noong simula ng Digmaang Malamig, ngunit hinimok ng SFRY ang isang patakaran ng neutralidad pagkatapos ng split ng Tito-Stalin noong 1948, at naging isa sa mga founding member ng Non-Aligned Movement.
Kasunod ng kamatayan ni Tito noong ika-4 ng Mayo 1980, ang pagbangon ng etnikong nasyonalismo noong huling bahagi ng dekada ng 1980 ay humantong sa pagsasalubong sa maraming mga etnisidad sa loob ng mga republika ng bansa. Sa pagbagsak ng komunismo sa Silangang Europa, nabigo rin ang mga inter-republika na pag-uusap tungkol sa pagbabagong-anyo ng pederasyon at humantong sa pagkilala sa kanilang pagsasarili sa pamamagitan ng ilang mga Europeong estado noong 1991. Nagtungo ito sa pederasyon na bumagsak kasama ang mga hangganan ng pederal, na sinundan ng pagsisimula ng mga digmaang Yugoslav at ang huling pagbagsak at pagkabuwag ng pederasyon noong ika-27 ng Abril 1992. Ang dalawa sa mga republika nito, Serbia at Montenegro, ay nanatili sa loob ng nakalikom na Pederal na Republika ng Yugoslavia, ngunit ang unyon ay hindi kinikilala internationally bilang opisyal na kahalili ng estado sa SFRY. Ang salitang "dating Yugoslavia" (bivša Jugoslavija o bisitahin ang Југославија) ngayon ay karaniwang ginagamit sa nakaraan.
Pinananatili ng SFR Yugoslavia ang neutralidad sa panahon ng Digmaang Malamig bilang bahagi ng patakarang panlabas nito. Ito ay isang founding member ng UN, Non-Aligned Movement, OSCE, IFAD, WTO, Eutelsat at BTWC.
- ↑ 1.0 1.1 John Hladczuk (1 Enero 1992). International Handbook of Reading Education. Greenwood Publishing Group. pp. 454–. ISBN 978-0-313-26253-1.
{{cite book}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 2.0 2.1 Gavro Altman (1978). Yugoslavia: A Multinational Community. Jugoslovenska stvarnost.
{{cite book}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Jan Bruno Tulasiewicz (1971). Economic Growth and Development: A Case Study. Morris Print. Company.
{{cite book}}
: CS1 maint: date auto-translated (link)