Ang Amis at Amiloun ay isang Kalagitnaang Ingles na romansa sa tail rhyme mula sa huling bahagi ng ikalabintatlong siglo. Ang 2508-linya na tula ay nagsasabi sa kuwento ng dalawang magkaibigan, na ang isa ay pinarusahan ng Diyos ng ketong dahil sa pagsali sa isang paglilitis sa pamamagitan ng pagsubok matapos ang isa ay naakit at nagtaksil. Ang tula ay pinupuri para sa teknikal na kakayahan na ipinakita sa stanzaic na organisasyon, kahit na ang kalidad nito bilang kabalyeriskong romansa ay pinagtatalunan.[1] Ito ay matatagpuan sa apat na manuskrito mula sa c. 1330 hanggang c. 1500, kasama ang Manuskritong Auchinleck.

Kuwento

baguhin
 
Isang anghel ang bumisita kay Sir Amis at sinabi sa kaniya na kung papatayin niya ang kaniyang mga anak, ang kanilang dugo ay magpapagaling kay Amiloun.
 
Si Belisaunt ay may sakit sa pagmamahal kay Amis.

Ang balangkas ng tula ay umiikot sa dalawang sinumpaang magkaibigan, sina Amis at Amiloun, na isinilang sa magkaibang magulang sa magkaibang bahagi ng isang kaharian ngunit magkamukha. Pareho silang duke. Si Amis ay umibig sa isang magandang babae, si Belisaunt, na nanligaw sa kaniya, ngunit ipinagkanulo siya ng katiwala ng duke sa duke. Dahil hindi maaaring manumpa si Amis na hindi nakipagrelasyon sa batang babae, pumalit si Amiloun sa paglilitis sa pamamagitan ng labanan na sumunod at napatay ang katiwala, kahit na sinabi sa kaniya ng isang anghel na tatamaan siya ng ketong—pagkatapos ng lahat, si Amis ay nagkasala. Nagpakasal sina Amis at Belisaunt at siya ang pumalit sa duke ngunit si Amiloun, na ngayon ay isang ketongin, ay pinalayas ng kaniyang asawa sa lupain. Habang nagmamakaawa siya sa kaniyang pamangkin na si Owain, na kalaunan ay tinawag na Amorant, bumalik siya sa kastilyo ni Amis at nakilala siya ng isang gintong tasa na nakuha niya mula kay Amis noong bata pa sila.[2]

Inaalagaan si Amiloun sa loob ng isang taon, pagkatapos ay nagpakita ang mga anghel sa kanilang dalawa sa kanilang mga panaginip, na nagsasabi na ang dugo ng mga anak ni Amis ay magpapagaling sa ketong ni Amiloun. Ginawa nga ni Amis ang pagkilos, at gumaling si Amiloun. Ang mga bata ay mahimalang natagpuang buo.[3] Pagkatapos ng lahat ng ito, bumalik ang mga kaibigan sa kastilyo ni Amiloun at tinalo ang asawa, na malapit nang magpakasal sa ibang lalaki, at ang kaniyang mga puwersa. Si Owain ay hinirang na panginoon. Bumalik si Amiloun kasama si Amis; pagkaraan ng mga taon, namatay sila, sa parehong araw, at inilibing nang magkasama.[4]

Kritikal na pagsusuri

baguhin

Ang tail rhyme stanzas ay lubos na pinuri ng editor ng teksto para sa Early English Text Society, MacEdward Leach.[5] Nang maglaon, sumang-ayon ang mga kritiko sa pagsusuri ng mga metrical at stanzaic na kasanayan ng makata, ngunit hindi gaanong humanga sa pag-unlad ng salaysay at sa makinarya na kasangkot, lalo na sa pagsasakripisyo ng mga bata, kung saan, ayon kay AC Gibbs, ang makata ay "tries spasmodically to infuse a quality of realism into his ideal situation."[6] Binanggit din ni Gibbs na habang si Belisaunt sa una ay isang "matingkad at malakas" na babae, mabilis siyang naging "isang walang tampok na tagapagtaguyod ng moralidad ng tula."[6]

Mga sanggunian

baguhin
  1. Hume 19.
  2. Gibbs 104.
  3. Foster.
  4. Gibbs 112.
  5. Leach xcix.
  6. 6.0 6.1 Gibbs 34-35.