Ang Gansang Nangitlog ng mga Ginintuang Itlog
Ang "Gansang Nangitlog ng mga Ginintuang Itlog" ay isa sa mga Pabula ni Esopo, na may bilang na 87 sa Talatuntunang Perry, isang kuwento na mayroon ding bilang ng mga analogong Silanganin. Maraming iba pang mga kuwento ang naglalaman ng mga gansa na nangingitlog ng mga gintong itlog, kahit na pinapalitan ito ng ilang bersiyon para sa mga inahing manok o iba pang mga ibon na nangingitlog ng mga gintong itlog. Ang kuwento ay nagbunga ng idyoma na 'pagpatay sa gansa na nangingitlog ng ginintuang', na tumutukoy sa panandaliang pagkasira ng isang mahalagang mapagkukunan, o sa isang hindi kumikitang aksyon na udyok ng kasakiman.
Kuwento at moral
baguhinSina Avianus at Caxton ay nagkuwento ng iba't ibang mga kuwento ng isang gansa na nangingitlog ng gintong itlog, kung saan ang ibang mga bersiyon ay may inahing manok,[1] tulad ng kay Townsend: "Ang isang cottager at ang kaniyang asawa ay may Inahing manok na naglalagay ng gintong itlog araw-araw. Inakala nila na ang Inahin ay dapat maglaman ng malaking bukol ng ginto sa loob nito, at upang makuha ang ginto ay pinatay nila [siya]. Nang magawa ito, nagulat sila na ang Inahin ay walang pagkakaiba sa iba nilang inahing manok. Ang hangal na mag-asawa, na umaasang yumaman nang sabay-sabay, ay pinagkaitan ang kanilang sarili ng pakinabang na tinitiyak sa kanila araw-araw."[2]
Sa mga unang paglalahad, minsan ay may babala ng komentaryo laban sa kasakiman sa halip na isang magalang na moral. Ganito rin sa pabula ni Jean de La Fontaine ng La Poule aux oeufs d'or (Fables V.13),[3] na nagsisimula sa damdaming 'Nawawala ang lahat ng kasakiman sa pamamagitan ng pagsisikap na makamit ang lahat' at mga komento sa dulo na ang kuwento ay maaaring ilapat sa mga naghihirap sa pamamagitan ng pagsisikap na abutin ang kanilang mga sarili. Nang maglaon ay nagsimulang lumitaw ang mga moral na madalas na sinipi ngayon. Ang mga ito ay 'Kasakiman na madalas umabot sa sarili' (Joseph Jacobs, 1894)[4] at 'Maraming nagnanais ng higit pa at nawawala ang lahat' (Samuel Croxall, 1722).[5] Kapansin-pansin din na ang mga ito ay mga kuwento tungkol sa isang gansa sa halip na isang inahin.
Ang Ingles na idyoma na "Patayin huwag ang gansang nangingitlog ng ginintuang itlog",[kailangan ng sanggunian] minsan pinaikli sa "pagpatay sa ginintuang gansa", ay nagmula sa pabula na ito. Ito ay karaniwang ginagamit sa isang maikling-nakatanaw na pagkilos na sumisira sa kakayahang kumita ng isang bagay. Ang bersiyon ni Caxton ng kuwento ay may hinihiling na may-ari ng gansa na mangitlog ito ng dalawang itlog sa isang araw; nang sumagot ito na hindi kaya, pinatay ito ng may-ari.[6] Ang parehong aral ay itinuro ng iba't ibang pabula ni Ignacy Krasicki ng "Ang Magsasaka":
Isang magsasaka, hayok na doblehin ang kita mula sa kaniyang lupa,
Naglaong itinalaga ang kaniyang lupa sa dalawang-anihang demanda
Ayok na kumita, ipinahahamak na niya ang sarili:
Sa halip na mais, umaani na siya ng negilya at mga damo.
May isa pang pagkakaiba sa kuwento, na naitala ni Syntipas (Taluntunang Perry 58) at lumilitaw sa pagkukuwento ni Roger L'Estrange noong 1692 na nagsasabi bilang "Isang Babae at Isang Matabang Inahin" (Pabula 87): Ang isang mabuting Babae ay nagkaroon ng Inahing manok na naglagay sa kaniya. araw-araw isang Itlog. Ngayon siya fansy'd sa kaniyang sarili, na sa isang mas malaking Allowance ng Mais, ang inahing ito ay maaaring dalhin sa oras upang mag-ipon dalawang beses sa isang araw. Sinubukan niya ang Eksperimento; ngunit ang inahin ay lumago taba upon't, at nagbigay ng lubos sa paglipas ng pagtula . Ang kaniyang komento tungkol dito ay 'dapat nating itakda ang mga Hangganan sa ating mga Pagnanasa, at kuntento ang ating mga sarili kapag tayo ay maayos, sa takot na mawala ang mayroon tayo.' Isa pa sa mga pabula ni Aesop na may moral na pagnanais ng higit pa at pagkawala ng lahat ay ang The Dog and the Bone.
Mga sanggunian
baguhin- ↑ "The Man And The Golden Eggs". Mythfolklore.net. Nakuha noong 2011-10-17.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Mythfolklore.net". Mythfolklore.net. Nakuha noong 2011-10-17.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Oaks.nvg.org". Oaks.nvg.org. Nakuha noong 2011-10-17.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Mythfolklore.net". Mythfolklore.net. Nakuha noong 2011-10-17.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Available on Google Books, pp.228-9 books.google.co.uk
- ↑ "Mythfolklore.net". Mythfolklore.net. Nakuha noong 2011-10-17.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link)