Ang Tapat na Mantotroso

Ang Tapat na Mantotroso, na kilala rin bilang Mercurio at ang Mangangahoy at Ang Ginintuang Palakol, ay isa sa mga Pabula ni Esopo, na may bilang na 173 sa Talatuntunang Perry. Ito ay nagsisilbing isang babala sa pangangailangan para sa paglinang ng katapatan, kahit na sa presyo ng pansariling interes. Inuri rin ito bilang Aarne-Thompson 729: The Axe falls into the Stream.

Ang kuwento

Ang bersyon ng Griyego ng kuwento ay nagsasabi tungkol sa isang mangangahoy na hindi sinasadyang nahulog ang kaniyang palakol sa isang ilog at, dahil ito lamang ang kaniyang pinagkakakitaan, naupo at umiyak. Dahil sa awa sa kaniya, ang diyos na si Hermes (kilala rin bilang Mercurio) ay sumisid sa tubig at bumalik na may dalang gintong palakol. "Ito ba ang nawala sa iyo?" , tanong ni Hermes, ngunit sinabi ng mangangahoy na hindi, at ibinalik ang parehong sagot nang ang isang pilak na palakol ay dinala sa ibabaw. Tanging kapag ang kaniyang sariling kasangkapan ay ginawa ay inaangkin niya ito. Palibhasa'y humanga sa kaniyang katapatan, pinahintulutan siya ng diyos na panatilihin ang tatlo. Nang marinig ang magandang kapalaran ng lalaki, isang naiinggit na kapitbahay ang naghagis ng kaniyang sariling palakol sa ilog at umiyak sa pagbabalik nito. Nang lumitaw si Hermes at inalok siya ng gintong palakol, matakaw itong inangkin ng lalaki ngunit tinanggihan iyon at ang pagbabalik ng kaniyang sariling palakol.

Bagama't ang moral ng kuwento ay 'Ang katapatan ay ang pinakamahusay na patakaran', tulad ng sinasabi ng kasabihan sa Ingles, mayroong isang kasabihan sa medieval na Byzantine na tila tumutukoy sa pabula, na nagsasaad na 'Ang isang ilog ay hindi palaging nagdadala ng mga palakol'. Ngunit dahil ito ay glossed na nangangahulugan na walang tao ang palaging kumikilos nang pare-pareho, ito ay malinaw naman sa isang malaking pag-alis mula sa application ng kuwento. Ang pagkakasunud-sunod ng mga ideya na humantong sa ganitong pag-unawa sa pabula ay inilalantad din ang puwang sa lohika ng naiinggit na kapitbahay. Napagmasdan niya ang malapit na dahilan para sa pagpapayaman, katulad ng paghulog ng palakol sa ilog, at hindi pinansin ang pinakahuling dahilan - ang pangangailangan para sa maingat na katapatan. Ang tamang kumbinasyon ng mga pangyayari ay kailangang naroon para kumilos si Hermes tulad ng ginawa niya. Kung wala ang mga ito, gaya ng natutunan ng kapitbahay sa kalaunan, 'ang ilog ay hindi laging nagdadala ng (gintong) palakol'.

Ang isang burlesque na muling pagsasalaysay ng pabula ay nangyari sa ika-16 na siglong nobelang Gargantua at Pantagruel ni François Rabelais. Kinukuha nito ang karamihan sa prologue ng may-akda sa ika-4 na Aklat at pinalawak ito sa kaniyang karaniwang prolix at paikot-ikot na istilo. Ang mga sigaw ng mangangahoy ay nakakagambala sa pinuno ng mga diyos habang sinasadya niya ang negosyo ng mundo at pinababa niya si Mercury na may mga tagubilin upang subukan ang taong may tatlong palakol at putulin ang kaniyang ulo kung mali ang kaniyang pinili. Bagama't nakaligtas siya sa pagsubok at nagbalik ng isang mayaman, nagpasya ang buong kanayunan na tularan ang kaniyang halimbawa at napugutan ng ulo. Kaya, pagtatapos ni Rabelais, mas mabuting maging katamtaman sa ating mga hangarin. Karamihan sa parehong kuwento ay sinabi sa mga Pabula ni La Fontaine (V.1) ngunit sa mas puro anyo. Gayunpaman, sa halip na pugutan ng ulo ang mga manggagaya ng mangangahoy, ang Mercury ay nagbigay lamang ng isang matinding suntok.