Ang isang bogatyr (Ruso: богатырь) o vityaz (Ruso: витязь) ay isang nakahanda nang tauhan sa medyebal na silangang Eslabong alamat, na katulad ng isang Kanluraning Europeong andanteng kabalyero. Pangunahing lumilitaw ang mga Bogatyr sa mga epikong tula ng Rus—mga bylina. Sa kasaysayan, ang mga ito ay umiral sa panahon ng paghahari ni Vladimir ang Dakila (Dakilang Prinsipe ng Kiev mula 980 hanggang 1015) bilang bahagi ng kaniyang mga piling mandirigma (druzhina[1]), na katulad ng mga Kabalyero ng Mesang Bilog.[2] Inilalarawan ng tradisyon ang mga bogatyr bilang mga mandirigma ng napakalaking lakas, tapang at kagitingan, bihirang gumamit ng mahika habang nakikipaglaban sa mga kaaway[2] upang mapanatili ang "maluwag na batay sa makasaysayang katotohanan" na aspekto ng mga bylina. Nailalarawan ang mga ito bilang may matunog na boses, na may makabayan at relihiyosong mga hangarin, na nagtatanggol sa mga Rus mula sa mga dayuhang kaaway (lalo na sa mga nomadikong Turkiko na mga nasa talampas o mga tribong Finno-Ugriko sa panahon bago ang mga pagsalakay ng Mongol) at ang kanilang relihiyon.[3] Sa modernong Ruso, ang salitang bogatyr ay may katagang isang matapang na bayani, isang atleta, o isang malakas na tao.[4]

Tatlo sa pinakasikat na bogatyr, sina Dobrynya Nikitich, Ilya Muromets, at Alyosha Popovich, ay lumabas na magkasama sa 1898 na pagpipinta ni Victor Vasnetsov na mga Bogatyrs.

Etimolohiya baguhin

 
Larawan ng depinisyon ng bogatyr mula sa Vasmer Russian Etymological Dictionary, na naglalarawan ng mga deribasyon

Ang salitang bogatyr ay hindi nagmula sa Eslabo.[5] Nagmula ito sa Turko-Mongol na baghatur na "bayani", na mismong hindi tiyak ang pinagmulan. Ang termino ay naitala mula sa hindi bababa sa ika-8 siglo,[6] Ang unang elemento nito ay malamang na ang Indo-Irano na bhaga na "diyos, panginoon" (cf bey).{cn}} Isang mungkahi na binanggit sa Brockhaus at Efron Encyclopedic Dictionary ay nagmula ang salita mula sa Sanskritong baghadhara.[7] Bilang kahalili, iminungkahi ni Gerard Clauson na ang bağatur ay nagmula sa isang Huno na tiyak na pangalan, partikular na sa Modu Chanyu.[8]

Sa kabila ng lingguwistikong pananaliksik ng mga modernong iskolar, iniuugnay ng popular na etimolohiya ang salitang bogatyr sa Ruso: бог, romanisado: bog lit. 'diyos'.[9]

Ang unang kilalang paggamit ng salita sa kontekstong Ruso ay nangyari sa aklat ni Stanisław Sarnicki na Descriptio veteris et novae Poloniae cum divisione ejusdem veteri et nova (Isang paglalarawan ng Luma at Bagong Polonya kasama ang luma, at isang bagong dibisyon ng pareho), inilimbag noong 1585 sa Cracow (sa palimbagan ni Aleksy Rodecki), na nagsasabing: "Rossi ... de heroibus suis, quos Bohatiros id est semideos vocant, aliis persuadere conantur."[10] ("Mga Ruso ... subukang kumbinsihin ang iba tungkol sa kanilang mga bayani na tinatawag nilang mga Bogatir, ibig sabihin ay mga semidiyos.")

Mga sanggunian baguhin

  1. Pronin, Alexander (1719). Byliny; Heroic Tales of Old Russia. Possev. p. 26. Nakuha noong 2019-01-05. Stay in my druzhina and be my senior bogatyr, chief above all the others.
  2. 2.0 2.1 Bailey, James; Ivanova, Tatyana (1998). An Anthology of Russian Folk Epics. New York: M.E. Sharpe.
  3. "Богатыри". www.vehi.net. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2013-02-06. Nakuha noong 2018-03-21.
  4. Translators, interpreters, and cultural negotiators : mediating and communicating power from the Middle Ages to the Modern Era. Federici, Federico M.,, Tessicini, Dario. New York, NY. 2014-11-20. ISBN 9781137400048. OCLC 883902988.{{cite book}}: CS1 maint: location missing publisher (link) CS1 maint: others (link)
  5. Translators, interpreters, and cultural negotiators : mediating and communicating power from the Middle Ages to the Modern Era. Federici, Federico M.,, Tessicini, Dario. New York, NY. 2014-11-20. ISBN 9781137400048. OCLC 883902988.{{cite book}}: CS1 maint: location missing publisher (link) CS1 maint: others (link)
  6. C. Fleischer, "Bahādor", in Encyclopædia Iranica
  7. ""Богатыри", Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона". www.vehi.net. Nakuha noong 2018-03-21.
  8. Sir Gerard Clauson (1972). An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth-Century Turkish. pp. 301–400.
  9. Compare Alexander Nikolayevich Afanasyev's introduction to his Народные русские сказки [Russian popular folk-tales], first published in 1873.
  10. ""Богатыри", Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона". www.vehi.net. Nakuha noong 2018-03-21.