Kilusang pangkarapatang sibil

Ang kilusang pangkarapatang sibil (Ingles: civil rights movement[a]) sa Estados Unidos ay isang pakikibaka ng mga Aprikano-Amerikano at ang mga indibiduwal na pareho ng kanilang pag-iisip na tumagal ng mga dekada upang wakasan ang ininstitusyong diskriminasyon ng lahi, pagkawala ng karapatan at paghihiwalay ayon sa lahi sa Estados Unidos. May pinagmulan ang kilusan sa panahong rekonstruksyon noong huling bahagi ng ika-19 dantaon, bagaman, natamo ng kilusan ang pinakamalaking lehislatibo pagkamit noong kalagitnaan ng dekada 1960 pagkatapos ng direktang aksyon at protesta ng ordinaryong tao. Sa kalaunan, nakuha ng pangunahing di-marahas na paglaban at kampanyang pagsuway ng mamamayan ng kilusang panlipunan ang bagong mga proteksyon sa batas pederal para sa karapatang pantao sa lahat ng mga Amerikano.

Sa kasukdulan ng isang legal na estratehiya na hinabol ng mga Aprikano Amerikano, inalis ng Korte Suprema ng Estados Unidos sa pamumuno ni Earl Warren ang maraming batas na pinahintulot ang paghihiwalay ng lahi at diskriminasyon na maging legal sa Estados Unidos bilang hindi naayon sa konstitusyon.[1][2][3][4]

Mga pandanda baguhin

  1. Tinatawag din ang kilusang panlipunan ang American civil rights movement (Amerikanong kilusang pangkarapatang sibil), ang 1960s civil rights movement (kilusang pangkarapatang sibil noong dekada 1960), ang African-American civil rights movement (Aprikano-Amerikanong kilusang pangkarapatang sibil), ang Afro-American civil rights movement (Apro-Amerikanong kilusang pangkarapatang sibil), ang American freedom movement (Amerikanong kilusang pangkalayaan), ang black civil rights movement (itim na kilusang pangkarapatang sibil), ang black revolution (itim na rebolusyon), ang black rights movement (itim na kilusang pangkarapatan), ang civil rights revolution (rebolusyong pangkarapatang sibil), ang modern civil rights movement (makabagong kilusang pangkarapatang sibil), ang Negro American revolution (rebolusyong Negro Amerikano), ang Negro freedom movement (ang Negrong kilusang pangkalayaan), ang Negro movement (kilusang Negro), ang Negro revolt (pag-aalsang Negro), ang Negro revolution (ang rebolusyong Negro), ang Second Reconstruction (Ikalawang Rekonstruksyon), ang Southern freedom movement (Katimugang kilusang pangkalayaan), ang United States civil rights movement (kilusang pangkarapatang sibil sa Estados Unidos) at ang U.S. civil rights movement (kilusang pangkarapatang sibil ng E.U.). Ang katawagang civil rights struggle (pakikibakang pangkarapatang sibil) ay maaring ipahiwatig ito o ibang mga kilusang panlipunan na nangyari sa Estados Unidos noong kaparehong panahon. Ang panahon ng kilusang panlipunan ay tinatawag na panahon ng karapatang sibil.

Mga sanggunian baguhin

  1. Horwitz, Morton J. (1993). "The Warren Court And The Pursuit Of Justice". Washington and Lee Law Review (sa Ingles). 50.
  2. Powe, Jr., Lucas A. (2002). The Warren Court and American Politics (sa Ingles). Harvard University Press.
  3. Swindler, William F. (1970). "The Warren Court: Completion of a Constitutional Revolution" (PDF). Vanderbilt Law Review (sa Ingles). 23. Inarkibo mula sa ang orihinal (PDF) noong Oktubre 3, 2019.
  4. Driver, Justin (Oktubre 2012). "The Constitutional Conservatism of the Warren Court". California Law Review (sa Ingles). 100 (5): 1101–1167. JSTOR 23408735.